"Antika olan bir sanat antikacıların çarşısına gidilse,.. Bir milyon fiyatla satılır. Eğer kaba demirciler çarşısına gidilse, beş kuruşluk bir demir bahasına alınabilir." buradaki "antika" ve "kaba demirci çarşıları" neyi temsil ediyor?
Değerli Kardeşimiz;
"Mesela, insanların sanaatları içinde, nasıl ki maddenin kıymetiyle sanaatın kıymeti ayrı ayrıdır. Bazen müsavi, bazen madde daha kıymettar; bazen oluyor ki, beş kuruşluk demir gibi bir maddede beş liralık bir sanat bulunuyor. Belki, bazen, antika olan bir sanat bir milyon kıymeti aldığı halde, maddesi beş kuruşa da değmiyor. İşte, öyle antika bir sanat, antikacıların çarşısına gidilse, harika-pîşe ve pek eski, hünerver sanatkârına nispet ederek, o sanatkârı yad etmekle ve o sanatla teşhir edilse, bir milyon fiyatla satılır. Eğer kaba demirciler çarşısına gidilse, beş kuruşluk bir demir pahasına alınabilir."(1)
Antikacılar çarşısı, ilahi sanatların değer ve kıymetini bilmeyi ifade ederken, kaba demirciler çarşısı ise bu eserleri sadece maddesi ve cüz’î faydası açısından değerlendirmeyi ifade ediyor.
Altıncı Söz’e konu olan ayet-i kerimede Cenab-ı Hak müminlerden nefislerini ve mallarını cennet mukabilinde satın aldığını haber veriliyor. Buna göre, antikacılar çarşısı Kur’an şakirtlerinin kendilerini ve mallarını cennet mukabilinde sattıkları cennet çarşısı oluyor.
Bunun dışındaki bütün pazarlar kaba demirciler çarşısı gibidir.
1) bk. Sözler, Yirmi Üçüncü Söz, Birinci Mebhas.
Selam ve dua ile...
Sorularla Risale Editörü