"Bab-ı Vaad ve Vaiddir. İsm-i Celîl ve Cemîlin cilvesidir." başlığında, İsm-i Cemîl ve Celîlin birbirleriyle münasebeti hususunda düşünceleriniz nedir? Bunlar birbirine zıt olan esmâdır; bu zıtlığın haşirle nasıl bir münasebeti vardır?
Değerli Kardeşimiz;
Vaad mükâfat vermeye, vaid ise ceza vermeye bakar. Cennet, cemalin tecellisi olduğu gibi, cehennem de celalin tecelli mahallidir.
“Cemîl” ismi “güzel” manasına gelir ve Allah’ın bütün cemalî isimlerine de işaret eder; Rahmân, Rahîm, Rezzak, Ğaffar, Müzeyyin gibi.
“Celîl” ismi ise “celal ve azamet sahibi” demek olup, bütün celalî isimleri hatırlatmaktadır; Kahhar, Cebbar, Mütekebbir, Kadir gibi.
İsm-i Cemîl ve Celîl’in birbirine zıt olması ve haşirle münasebetine gelince:
Allah’ın bütün isimleri güzeldir ve bu yönüyle esmâ arasında zıddiyet yoktur; zıddiyet tecellilerdedir. İmtihan için dünyaya gönderilen insanlar birbirine zıt işler görmekle, kendilerine farklı isimlerin tecelli etmesini, hâl diliyle istemiş oluyorlar. Bu zıt işler bu dünyada birbiriyle karışık iken, bu karışıklık ölümle ve haşirle son buluyor. Cemâl tecellilerini gerektiren işleri yapanlar bir tarafa, ötekiler de ayrı bir tarafa ayrılıyorlar.
Kısacası, “Cemîl” ismi cennetten, “Celîl” ismi ise, cehennemden haber verir.
“... Hayır şer, güzel çirkin, nef' zarar, kemal noksan, ziya zulmet, hidayet dalalet, nur nâr, iman küfür, taat isyan, havf muhabbet gibi âsârlarıyla, meyveleriyle şu kâinatta ezdad birbiriyle çarpışıyor. … Elbette o iki unsurun birbirine zıd olan dalları ve neticeleri, ebede gidecek; temerküz edip birbirinden ayrılacak.”
(1) bk. Sözler, Yirmi Dokuzuncu Söz, İkinci Maksat.
Selam ve dua ile...
Sorularla Risale Editörü
