"Binaenaleyh, Malik-i Hakikinin daire-i emrinden hariç o vücuda karıştığın zaman zarar vermiş olursun: ümitsizliği intaç eden hırs gibi..." Ümitsizliği intaç eden hırsı nasıl anlamalıyız?

Değerli Kardeşimiz;

"Biri de vücuttur. Vücut zaten senin mülkün değildir. Onun maliki ancak Mâlikü’l-Mülk'tür. Ve senden daha ziyade senin vücuduna şefkatlidir. Binaenaleyh, Malik-i Hakikinin daire-i emrinden hariç o vücuda karıştığın zaman zarar vermiş olursun. Ümitsizliği intaç eden hırs gibi." (Mesnevi-i Nuriye, Habbe)

Allah'ın bizlere verdiği nimetlerde bizim tasarruf dairemizin dâhilinde olan konular olduğu gibi, tasarruf dairemizin haricinde olanlar da vardır. Vücudumuzda da tasarrufumuza izin verilen alanlar var olmakla birlikte, tasarrufa izin verilmeyen daireler de mevcuttur. Mesela, intihara izin yoktur, bir uzvumuzu koparmaya izin yoktur, hırsa girmek yoktur, sırf güzelleşmek için estetik yapmaya izin yoktur, cinsiyet değiştirmeye veya cinsiyeti diğerine benzetmeye izin yoktur v.s.. Bunlardan Üstad'ımız hırsı misal verdiği için onun üzerinde biraz duralım:

Hırs, bir şeye ulaşmakta, sebepler zincirini atlayarak, neticeyi kısa yoldan elde etme arzusudur. Ekmeden, sulamadan mahsulat almak mümkün değildir.

Hırs; mal, mülk, evlat ve makam gibi şeyleri şiddetle istemek; onlara aşırı tutkun olmaktır.

Hırs; sonu gelmeyen arzu ve doyumsuzluktur.

Hırs; insanın istikametten uzaklaşıp gayrimeşru yollara sapmasına sebep olan en kötü hasletlerden biridir.

Hırslı insanlar asla ve kata muvaffak olamaz, maksuduna erişemez ve çoğu şeyden mahrum kalırlar. Zira neticeyi almak için, neticeye takılmış sebepleri birer birer aşmak gerekiyor. Bunlardan birisi atlansa, netice hasıl olmuyor. Bu da neticeden mahrum kalmaya sebep oluyor.

Mektubat’tan üç misal:

Hem, en cüz’î işlerde de herkes hırsın sû-i tesirini hissedebilir. Mesela, iki dilenci birşey istedikleri vakit, hırsla ilhah eden dilenciden istiskal edip vermemek, diğer sakin dilenciye merhamet edip vermek, herkes kalbinde hisseder.

Hem mesela, gecede uykun kaçmış; sen yatmak istesen, lâkayt kalsan, uykun gelebilir. Eğer hırsla uyku istesen, “Aman yatayım, aman yatayım” dersen, bütün bütün uykunu kaçırırsın.

Hem mesela, mühim bir netice için birisini hırsla beklersin. “Aman gelmedi, aman gelmedi.” deyip, en nihayet hırs senin sabrını tüketip, kalkar gidersin. Bir dakika sonra o adam gelir; fakat beklediğin o mühim netice bozulur. (Mektubat, 22. Mektup, 2. mebhas)

İlave bilgi için tıklayınız:

- "İ’lem eyyühe’l-aziz! Dünyada sana ait çok emirler vardır. Amma ne mâhiyetlerinden ve ne âkıbetlerinden haberin olmuyor..." Devamıyla izah eder misiniz?

Selam ve dua ile...
Sorularla Risale Editörü