"Binaenaleyh, vasıtayı müessir bilerek Müessir-i Hakikîden yaptığı gaflete ceza olarak necis hükmünü almıştır ki tâhir olsun. Çünkü hükümler, hadler, günahları affeder. Ve beynennâs tahkir darbesini, gaflete kefaret olarak..." Devamıyla izah eder misiniz?
Değerli Kardeşimiz;
“Bunun esbabı ise, kelbde hırs marazı fazla olduğundan esbab-ı zâhiriyeye öyle bir derece ihtimam ile yapışır ki, Mün'im-i Hakikî'den bütün bütün gafletine sebeb olur. Binaenaleyh vasıtayı müessir bilerek, Müessir-i Hakikî'den yaptığı gaflete ceza olarak necis hükmünü almıştır ki tahir olsun. Çünki hükümler, hadler günahları afveder. Ve beynennas tahkir darbesini, gaflete keffaret olarak yemiştir.”(1)
İnsanoğlu hizmetinde çalıştırdığı hayvanların rızıklarını da verir. Ama çok iyi bilir ki, verdiği o rızkı yaratan Allah’tır; toprağı ve suyu rızık haline O getirmiştir.
Bu hayvanlardan ne inekler, ne tavuklar, ne de kediler insana karşı bir minnet hissi beslemezken, köpeklerde insana karşı aşırı bir minnet hissinin bulunduğu görülür. Öyle ki, sahibinin ayaklarına sürtünür, etrafında dolaşır. Kendi istidadının elverdiği ölçüde, minnet borcunu sahibine hissettirmek ister. His dünyasında yaptığı bu yanlışın cezası onlara “necis (pis)” hükmünü almıştır ki “tâhir (temiz)” olsun. Yani, cezasını çeken bir mahkûmun hapisten çıkması gibi, o da necis hükmünü almakla sanki dünyada cezasını çekmiş, temizlenmiş oluyor.
Köpeğin necis sayılmasının kader noktasından en bariz sebebi, köpeğin aşırı hırslı olması ve nimeti sebeplerden bilmesi, sahibine şiddetle bağlanması ve ona sadakat göstermesidir.
“Öteki hayvanlar ise, vesaiti bilmiyorlar ve esbaba o kadar kıymet vermiyorlar. Meselâ: Kedi seni sever, tazarru' eder, senden ihsanı alıncaya kadar. İhsanı aldıktan sonra öyle bir tavır alır ki, sanki aranızda muarefe yokmuş ve kendilerinde sana karşı şükran hissi de yoktur. Ancak Mün'im-i Hakikî'ye şükran hisleri vardır. Çünki fıtratları Sânii bilir ve lisan-ı halleriyle ibadetini yaparlar. Şuur olsun olmasın... Evet kedinin 'mır-mır'ları 'Ya Rahîm! Ya Rahîm! Ya Rahîm'dir."(2)
Üstad Hazretleri köpeklerin hırslı olduğunu ve sebeplere fazla ehemmiyet verdiğini beyan etmekle nefsimizi bu kötü sıfatlardan korunmaya teşvik ettiği gibi, kedinin “Mün'im-i Hakikî'ye şükran hissi” beslediğini anlatmakla da nefsimize “nimetlere şükür konusunda çok hassas olması” gerektiğini ders vermiş oluyor.
Kedi, köpeğin aksine nimetleri sebeplerden değil Allah’tan biliyor, sebeplere sadece nimeti elde edinceye kadar değer veriyor. Nimeti ele geçirdi mi sebeplere hemen sırtını dönüyor. Bu yüzden de insanlar arasında nankör damgasını yemiş. Ama dinen temiz ve mübarek bir hayvan olarak kabul ediliyor.
Dipnotlar:
(1) bk. Mesnevi-i Nuriye, Katre.
(2) bk. age.
Selam ve dua ile...
Sorularla Risale Editörü
