"Birinci mertebede âhireti Allah’tan soruyoruz. O da bütün gönderdiği elçileriyle ve fermanlarıyla ve bütün isimleriyle ve sıfatlarıyla, 'Evet, âhiret vardır ve sizi oraya sevk ediyorum.' ferman ediyor." izah eder misiniz?

Değerli Kardeşimiz;

Allah’ın her bir ismi, mana ve hüküm açısından ahiretin inşa edilip ebedi olmasını iktiza (gerekli görmek) etmektedir.

Mesela, bu dünya hayatından Firavun zulmü, Hazreti Musa (as) da mazlumiyeti ile eşit bir şekilde ölüp gidiyorlar. Şayet ikinci bir hayat, ikinci bir hesap yeri olmaz ise Firavun'un işlemiş olduğu zulümler yanına kâr kalacak, Hazreti Musa (as) da hak mahrumiyetine uğramış olacak. Bu durum Allah’ın Adl ismine aykırıdır. Yani Allah’ın Adl ismi ikinci bir hayatı, ikinci bir hesabı iktiza ediyor.

Benzer iktiza ve gereklilikler diğer isimlerde de vardır; lakin bazı isimlerin ahireti gerekli görmesi hafi ve zımni olabilir, bu yüzden iktizaları görebilme için derin düşünmek gerekir.

Yine sonsuz bir güzellik, kendisine aşık olmuş müştakların ebedi yok olup gitmelerini istemez. Bu yüzden sonsuz güzellik, yani Allah’ın Cemil ismi, kendisine aşk ile bağlanmış aşıkların ebedi yaşamalarını ve ebedi aşık olmalarını iktiza eder. Bu da ahiret ve cennet şeklinde tezahür ediyor. Kendisine aşk ile bağlanmış aşıkları, zeval ve ölüm çukuruna atıp onları ebedi olarak yok etmek bir çirkinliktir ki sonsuz güzellik ile bağdaşmaz. Nasıl ışık ile karanlığın aynı mekânda aynı anda durması imkânsız bir şey ise, aynı şekilde hiçlik ve yokluk çirkinliği ile sonsuz güzelliğin Allah’ta cem olması mümkün değildir. Bu yüzden sonsuz güzellik demek olan Cemal ismi ahireti iktiza ediyor. Allah’ın sonsuz cemalini en güzel görüp en mükemmel bir şekilde ayna olan insandır, öyle ise insan zeval ve yokluktan mahfuzdur.

Aynı şekilde sonsuz mükemmellik sahibi olan Allah’tan kusurlu ve noksan bir iş çıkmaz. İnsan manevi donanımı sayesinde Allah’ın sonsuz kemaline iyi bir seyirci iyi bir ilancıdır. Böyle bir seyirci ve ilan ediciyi, yokluk ve hiçlik kuyusuna atmak bir kusur bir leke bir noksanlıktır ki, bu sonsuz kemal ile sonsuz mükemmellik ile bağdaşmaz, uyuşmaz.

Yine sonsuz bir rahmet, kendine sonsuz bir derecede muhtaç olan insanı yokluk ve hiçlik deryasına atıp boğdurmaz. Boğdursa, bu, sonsuz şefkat ve merhamet ile bağdaşmaz. Öyle ise Allah’ın sonsuz şefkat ve merhameti insanın ebedi ve müferreh bir şekilde yaşamasını ister ki, bu da ancak cennet hayatı ile mümkündür. Demek sonsuz şefkat ahireti ve cenneti vacip bir derecede istiyor. Diğer bütün isimleri de aynı mefhum ve mantık ile okuyabiliriz.

Sonsuz Kerim ismi sonsuz ikram etmek ister. Sonsuz Rezzak ismi sonsuz rızık vermek ister vs...

Selam ve dua ile...
Sorularla Risale Editörü