"Bu kuvvetli Asya ve Rumeli tarlası çok şübban-ı vatan mahsulü vereceğinden kaviyyen ümidvarız." İzah? Burada geçen "Asya"dan maksat; Türkiye, Türki Cumhuriyetler, Orta Asya, "Rumeli"den maksat da Arnavutluk ve Bosna Hersek gibi Müslüman devletler mi?

Değerli Kardeşimiz;

"Bu zaman-ı mazide insan istidad-ı gayr-ı mütenâhîye mâlik iken, o kadar dar ve mahdut daire içinde hareket ediyordu ki, güya insan iken hayvan gibi yaşadığından, efkâr ve ahlâkı o daire nispetinde tedennî etmiş ve mahsur kalmıştı. Şimdi bu şer'î hürriyet-i âdilâne eğer yaşasa ve bozulmazsa, fikr-i beşerin ağır zincirlerini paralamakla ve istidad-ı terakkiye karşı setleri hercümerc ederek o küçük daireyi dünya kadar tevsi edebilir."

"Hattâ benim gibi bir köylü adam, Süreyya kadar ulvî olan idare-i umumîyi nazara alacak, âmâl ve müyûlâtın filizlerini orada bağlayacak. Ve her bir fiil ve tavrının orada bir ihtizaz ile ziîmedhal bulunacağından, himmet Süreyya kadar teâlî ve ahlâkı o derece tekemmül ve efkârı memalik-i Osmaniye kadar tevessü edeceğinden, Eflâtunları, İbn-i Sinaları ve Bismarkları, Dekartları ve Taftazanîleri inşaallah geri bırakacak. Bu kuvvetli Asya ve Rumeli tarlası çok şübban-ı vatan mahsulü vereceğinden kaviyen ümitvarız."(1)

"Rumeli" Osmanlı İmparatorluğunun Avrupa kıtasındaki kısmıdır. Asya kıtası ise, nerde ise bütün İslam topraklarını içine alan geniş bir kıtadır. Bu kıtayı sadece Türkiye ve Türkî Cumhuriyetler ile sınırlandırmak doğru olmaz.

Üstadımız bu paragrafta İslam aleminin verimli bir arazi olduğunu, şartların da yardımı ile ileride çok büyük ilim adamlarının ve sağlam iradeli gençlerin çıkacağına ve bu toprakların yeniden ihya olacağına işaret eder.

Burada özellikle ihtizaz yani aksiyon, ahlak ve düşünce kavramlarına vurgu yapılıyor. Bu üç kavram geliştikçe İslam medeniyeti de gelişecek inşallah.

Dipnotlar:

(1) bk. Divan-ı Harb-i Örfî.

Selam ve dua ile...
Sorularla Risale Editörü