Derslerden Sonra Fatiha Sûresi'ni Okumamızın Hikmeti Nedir?
Değerli Kardeşimiz;
Fatiha sûresi'nin çokça okunmasının ve ekseri olarak hayırlı ve ibadetli işlerin onunla sonlandırılmasının birkaç sebebi ve hikmeti vardır.
Birinci Sebebi: Fatiha sûresi'nin sevabının çok olmasıdır. Fatiha sûresi'nin sevap noktasından Kur'an'a denk geldiğine dair rivayetler, bu sureye karşı teveccühü arttırmıştır. Bu hadislerden bir tanesi Risale-i Nur'da şu şekilde geçer;
”Fatiha suresinin Kur'ân kadar sevabı vardır.”(1)
İkinci Sebebi: Bu surenin Kur'an-ı Kerim tarafından "Seb'û'l-Mesani" olarak vasıflandırılmış olmasıdır. Âyette şu şekil tarif edilmiştir:
”Şu kesin ki, biz sana Seb-i mesânî ile şu yüce Kur’ân’ı verdik.”(Hicr, 15/ 87)
Müfessirler "Seb'û'l-Mesani" ile kast edilenin Fatiha sûresi olduğunda ittifak etmişlerdir. Bu ifadeden şu da anlaşılıyor ki, Fatiha sûresi Kur'an-ı Kerim’in bir özeti ve çekirdeği mesabesindedir. Bir çeşit Kur'an-ı Kerim’in umumu Fatiha sûresi'nin bir açılımı ve tefsiri gibidir. Böyle kıymetli bir sûrenin çokça okunması bundan ileri geliyor.
Üçüncü Sebebi: Fatiha sûresi nasıl, Kur'an-ı Kerim’in bir fihristi, bir özetidir. Aynı şekilde dua olarak da, duaların en küllisi ve en genişidir. Bu yüzden Allah’a külli dua etmek isteyen Fatiha sûresini okumalı.
Dördüncü Sebebi: Bu sûrenin okunmasının, âyet ve hadisler ile teşvik edilmesidir. Buna örnek olarak bazı hadisleri verilim:
Peygamber Efendimiz (asv) Hazret-i Übeyy İbn-i Ka’b’a:
“Sana ne Tevrat’ta, ne İncil’de, ne Zebur’da, ne de Kur’ân’ın diğer kısımlarında benzeri indirilmemiş bir sûre öğretmemi ister misin?” buyurdu. Übeyy İbn-i Ka’b:
“Evet yâ Resûlallah!” dedi. Resûl-i Ekrem Efendimiz (asv):
“Namazda nasıl okuyorsun?” buyurdu. Übeyy İbn-i Ka’b, Fatiha sûresini okuyunca, Peygamber Efendimiz
“Evet, nefsim kudret elinde bulunan Allah’a yemin ederim ki, onun eşi ne Tevrat’ta, ne İncil’de, ne Zebur’da ve ne de Kur’ân’ın diğer kısımlarında indirilmiştir. O bana verilen şanlı Kur’ân’ın içinde bulunan yedi âyetli Fatiha Sûresi'dir.” buyurdu.(2)
Peygamber Efendimiz (asv) bir diğer hadislerinde şöyle buyuruyor:
“Her kim namaz kılar ve o namazında bildiği halde Fatiha Sûresi'ni okumazsa o namaz eksiktir, o namaz noksandır, o namaz tamam değildir. Allah Teâlâ, ‘Fatiha Sûresi'ni kulumla kendi aramda iki eşit kısma ayırdım. Yarısı Benim, yarısı da kulumundur. Kulum onunla istediğine kavuşacaktır.’ buyuruyor. Nitekim kul kıyama kalkar ve ‘Elhamdülillahi Rabbi’l-âlemin’ (Âlemlerin Rabbi olan Allah’a hamd olsun) der. Bunun üzerine ulu ve yüce Allah, ‘Kulum bana hamd etti!’ buyurur. Kul, 'Errahmanirrahim' der. Allah, ‘Kulum Bana senada bulundu.’ buyurur. Kul, ‘Mâlik-i Yevmiddin’ der. Allah Teâlâ, 'Kulum Beni tazim etti. İşte bu okunanlar Bana aittir.' 'İyyake nabüdü ve iyyake nestain.' Benimle kulum arasındadır. Sûrenin bundan sonraki âyetleri ise kulumundur ve kulum o âyetleri okuyarak dilediğine kavuşur. Çünkü kulum artık, “İhdinassırâtelmüstakim. Sıratellezine en’amte aleyhim gayri’l-mağdubi aleyhim veladdallin. Âmin” diye duâ ediyor.' buyuruyor.”(3)
Fatiha sûresi'nin sevabı hem okuyan kişinin kendisine hem de kime okuyup hediye olarak bahşediyorsa, o zata veya o zatlara gider. Üstat nurani şeylerde ve sevaplarda bölünme ve parçalanma olmayacağından, bir Fatiha milyonlar ruhlara, bölünmeden ve parçalanmadan eksiksiz olarak ulaşır diyor. Böyle olunca, okuduğumuz Fatiha sûresi'ni bütün geçmiş inananlara hediye etmek güzel bir davranıştır. Bu yüzden geleneklerimiz içinde geçmiş inananların ruhlarına Fatiha okumak vardır.
Dipnotlar:
(1) bk. Sözler, Yirmi Dördüncü Söz, Üçüncü Dal.
(2) bk. Tirmizi, Kur’ân’ın Faziletleri,1.
(3) bk. Tirmizi, Kur’ân Tefsiri Babları.
Selam ve dua ile...
Sorularla Risale Editörü
Yorumlar
Fâtiha'da besmele ile beraber iki defa Lafzullah اللّٰه iki kere رحمن iki kere رحيم iki ايّاك iki صراط iki عليهم ikişer adedine ve Seb'ü 'l-Mesânînin mânâsının te'yidiyle beraber Fâtiha'nın iki defa nüzulünü
ve Kur 'ân'ın hem evvelinde hem âhirinde iki defa vücub-u tilavetini
ve her umur-u hayriyenin hem başında, hem âhirinde iki kere sünniyet-i kırâatını imâ etmek, bu kudsî ve parlak şifre-i İlâhiyenin şe'nindendir.
İşte Fâtiha'nın binler esrarından yalnız hurufâtına ait bin esrarından böyle nümuneler olursa, o Fâtiha ne muazzam bir hazine-i esrar olduğunu kıyas edebilirsin. Ve ümmet-i Muhammediye (A.S. M.) bütün namazlarında Fâtiha okumasının bir hikmetini fehmet.
اَللّٰهُمَّ بِحُرْمَةِ الْفَاتِحَةِ ـ(سبع المثانىـ) اجْعَلْ فَاتِحَةَ اَعْمَالِنَا مِفْتَاحَ الْفَاتِحَةِ ـ(يعنى بسم اللّٰهـ) وَاجْعَلْ خَاتِمَةَ اُمُورِنَا فَاتِحَةَ الْفَاتِحَةِ اَعْنِى اَلْحَمْدُ ِللّٰهِ رَبِّ الْعَالَمِينَ
(Fihriste-i Mektûbat/Yirmidokuzuncu Mektub/Yirmi Dokuzuncu Mektubun Sekizinci Kısmı Olan Rumuzât-ı Semâniye)
Bediüzzaman Said Nursi
Fihrist Risalesi - 67