"Evet, aynaların fâniliği ve mevcudatın zevaliyle beraber tecelliyatın ve füyuzatın devam etmesi, bütün zuhurattan daha zahir bir surette, onlarda görünen cemalin mazharlara ait olmadığına delalet eder..." İzah eder misiniz?
Değerli Kardeşimiz;
"Evet, aynaların fâniliği ve mevcudatın zevaliyle beraber tecelliyatın ve füyuzatın devam etmesi, bütün zuhurattan daha zahir bir surette, onlarda görünen cemalin mazharlara ait olmadığına delalet eder ve en fasih bir lisanla ve en vazıh bir burhanla gösterir ki, o tecelliyat, Vâcibü'l-Vücudun ve Bâkî-i Vedûdun mücerred cemalinin ve mazharlar üzerinde daimi yenilenen ihsanatının cilveleridir."(1)
Yirminci Mektub’un ölüm bahsinde güzelce izah edildiği gibi; bir nehirin üstündeki kabarcıklarda yansıyan ışıkların, kabarcığın gitmesi ile kaybolmaması, o ışığın daimi ve sabit olan bir Güneş'ten geldiğini gösteriyor.
Aynı şekilde kâinat bir nehir, eşya bu nehirde akan su, eşya üzerinde görülen güzellikler de temsildeki ışıklar gibidir. Kâinat ve içindeki eşya ölümle sürekli yokluğa aktıkları hâlde, güzellikler daimi ve sabit kalıyor. Demek bu güzellikler, eşyaya değil, daimi ve baki olan bir zata aittir ve onun esma tecellilerinden kaynayıp geliyorlar.
Fani bir şeyden baki güzellikler çıkmaz, ölümle yok olmaya mahkûm olan eşyadan ebedî güzellikler ve sonsuz iyilikler meydana gelmez ve gelemez. Kâinat ve içindeki mahlukat, bir nehir gibi akıp kaybolduğu halde, üzerindeki harika tecelli ve nakışların sabit olması, fenaya ve yokluğa mahkûm olmaması, nakış sahibinin ebedî olduğunu ispat eder.
Mesela; bu nehrin yüzünde bir zamanlar dedelerimiz parlayıp söndüler, şimdi de bizler parlıyoruz, yarın biz de sönüp gideceğiz, yerimize torunlarımız gelecekler. Lakin hayat, rızık, şifa gibi hakikatler, dedelerimizde ve bizde tecelli ettiği gibi, yarın torunlarımızda da tecelli edecektir.
Aynı şekilde diğer isimler de tecellisini devam ettiriyor. Demek bizim fâniliğimiz, Allah’ın ve isimlerinin bakiliğine ve devamlılığına bir delil, bir ayna oluyor. Yani ölümümüzle de Allah’ın beka ismine ayna olmuş oluyoruz.
1) bk. Sözler, Yirmi Altıncı Söz, Arabî Fıkra (Tercümesi).
Selam ve dua ile...
Sorularla Risale Editörü
