"Evet, her bir nebat, her bir ağaç, pek çok lisanla Sânilerini öyle gösteriyorlar ki,.." Bu paragrafı, "Gel, şimdi bir ağaca dikkatle bak" diye başlayan paragrafta geçen ayet hakkında da kısa bir bilgi vererek biraz açar mısınız?

Değerli Kardeşimiz;

Mesela; bir meyve ağacı üzerinde duralım. Bu ağaç pek çok lisan ile Sâniini yani kendisini yapan Rabbini göstermektedir. O ağacın farklı özellikleri ve yaratılışındaki geçirdiği farklı mertebeler ayrı bir lisandır. O lisanlarla ilahi isimlere ayna olurlar ve ehl-i dikkati temaşaya, tefekküre, tahsine ve hayrete sevk ederler.

Ağacın bütün programının çekirdeğinde yazılı olması hayretle düşünülecek mükemmel bir hadisedir. Bu manevi yazılmada Hafîz ismi tecelli eder. Çekirdeğin açılması ayrı bir hadisedir, Fettah ismini ilan eder. Neşvünema bulması, toprağın üstüne çıkması, yer çekimine rağmen semaya doğru yol alması, çekirdeğin o yumuşak özünün sert bir gövdeye dönüşmesi, ondan yaprakların, çiçeklerin çıkması ve sonunda o sert ağaçtan yumuşak meyvelerin süzülmesi, meyvelere kabuk giydirilmesi, içlerine gelecek nesillerin istifadesi için çekirdekler konulması, o yumuşak meyvenin içinde sert çekirdeklerin teşekkülü ve bunların da sert kabuklarla muhafaza edilmesi, meyveye tat konulması, vitamin konulması ve bu ana safhalar arasındaki nice geçiş safhaları her biri ayrı bir ilahi sanat, ayrı bir tefekkür levhası ve ayrı ayrı isimlerin farklı tecellileridirler.

Bu safhaların her biri ayrı bir fiille gerçekleştiğinden her birinde ayrı bir yahut daha fazla fiilî isim tecelli ediyor demektir. Bu tecellilerin her biri de o ağacın ayrı bir zikri, ayrı bir tesbihidir.

Sübhanallah, Cenab-ı Hakk’ı bütün noksan sıfatlardan tenzih etmek olduğundan her varlık da noksansız yaratılışıyla Rabbini tesbih etmektedir.

“Gel, şimdi bir ağaca dikkatle bak” diye başlayan kısımda geçen ayet-i kerime Haşir suresi 24. ayetin bir bölümüdür.

Ayetin tamamının meali ise şöyledir:

“O, yaratan, yoktan var eden, şekil veren Allah’tır. Güzel isimler onundur. Göklerdeki ve yerdeki her şey onu tesbih eder. O, mutlak güç sahibidir, hüküm ve hikmet sahibidir.”

Selam ve dua ile...
Sorularla Risale Editörü