"Evet şuursuz, ihtiyarsız, camid, basit olan esbab-ı tabiiyenin bütün akılları hayrette bırakan o enva silsilelerinin icadına kabiliyeti olduğu daire-i imkândan hariçtir. Ve keza kudret mu'cizelerinden birer nakş-ı garib..." İzah?
Değerli Kardeşimiz;
İşaratü'l-İ’caz, ilmi bir eser olduğu için, herkesin her meselesini bir anda tam anlaması mümkün değildir. Dolayısı ile sizin anlamamanız gayet doğal bir durumdur. Zamanla mücadele ile okumaya devam ederseniz, inşallah hem anlar hem de vehimlerden kurtulursunuz. Çünkü ilim vehmi tart ederken, cehalet vehmi davet eder.
“Evet şuursuz, ihtiyarsız, camid, basit olan esbab-ı tabiiyenin bütün akılları hayrette bırakan o enva silsilelerinin icadına kabiliyeti olduğu daire-i imkândan hariçtir. Ve keza kudret mu'cizelerinden birer nakş-ı garib ve birer sanat-ı acib taşıyan o envaın ihtiva ettikleri efradın da ihtira ve yaratılışlarını o esbaba isnad etmek, yalnız bir muhalin değil, muhalatın en hurafesidir."(1)
Üstadımız burada özetle; "şuuru, iradesi ve hayatı olmayan basit tabiat kurallarının, akılları hayrette bırakan sanat harikalarını icat edip yaratması aklen mümkün değildir" diyor. Evet kainatta var olan bütün kanunlar toplansa bir sineği bir çiçeği bir arıyı icat edip yaratamazlar.
Çünkü sinek, çiçek ve arıda öyle bir sanat öyle bir ilim öyle bir irade öyle bir kudret ve hikmet izleri bulunuyor ki, böyle bir sanatkârı ancak sonsuz bir ilim, irade, kudret ve hayat sahibi bir Zat icat edip yaratabilir. Aklı, şuuru, hayatı olmayan basit kanunların böyle harika ve mucize olan sanatları icat edip yaratması asla ve kata mümkün değildir.
Mesela, bitkilerin yaratılmasında eşlik eden gelişme kanununu nazara alalım. "Her şeyi tabiat yapıyor." diyenler, kalkıp çiçeği icat eden -haşa- Allah değil gelişme kanunudur diyor. Oysa gelişme kanunu dediği şeyin ne aklı, ne şuuru ne ilmi ne iradesi ne de kudreti bulunuyor. Bu vasıflardan yoksun basit bir kanunu ilah yerine koymak en hafif ifadesi ile ahmaklıktır.
(1) bk. İşaratü'l-İ'caz, Bakara Suresi 21-22. Ayetlerin Tefsiri.
Selam ve dua ile...
Sorularla Risale Editörü
