Haram ve helal konusunun Risalelerde nasıl işlendiğini merak ediyorum. Yardımcı olur musunuz?
Değerli Kardeşimiz;
Risale-i Nur iman ve ahlak temelli bir tefsir olmasından dolayı helal ve haram kavramları fıkhi olarak değil, imani ve ahlaki olarak değerlendirilir. Risale-i Nur'da helal ve haramın fıkhi kısmı dört hak mezhebe havale ediliyor.
İman ve ahlak açısından helal ve haram kavramlarına Risale-i Nur'un genel bakışı şu şekildedir:
"Zira helâl dairesi geniştir, keyfe kâfi gelir. Harama girmeye hiç lüzum yoktur.."(1)
Hakikaten helal dairesi, insanın dünya nimetlerini tatması açısından gayet geniş ve kafi bir dairedir, haram alanlara ve dairelere girmeye gerek yoktur.
Mesela, Allah binlerce içeceklerden sadece birkaç tanesini haram kılmış, geri kalanı tamamen helaldir. Etlerden bir kaçını haram kılmış, geri kalanlardan tamamı meşrudur. Giyeceklerden birkaç tanesini haram kılmış, geri kalanı tamamı ile helal ve meşrudur. Böyle iken, insanın az ve sınırlı olan harama saldırması anlaşılır değildir.
Ayrıca helal dairesi hem geniş hem de ucuzdur, fazla para ve kaynak sarfiyatı istemiyor. Ama haramlar hem az, hem de pahalıdır, para ve kaynak sarfiyatı istiyor. Meyhaneye gidip servetini ve sağlını bitiren çoktur, ama meyve sularından ya da meşru içeceklerden servetini ve sağlığını kaybedeni hiç duymadık.
Zinadan ölen ve öldürülenleri işitiyoruz, ama meşru nikahtan ölenleri ve öldürenleri duymuyoruz.
Kumarda hem ailesini hem de kendisini mahvedenler çoktur, ama helal kazançtan kimse mağdur olmamıştır vs... Örnekleri çoğaltmak mümkündür.
Üstad Hazretlerinin şu ifadeleri de bu manaya işaret ediyor:
"NAMAZ ne kadar kıymettar ve mühim, hem ne kadar ucuz ve az bir masrafla kazanılır; hem namazsız adam ne kadar divane ve zararlı olduğunu iki kere iki dört eder derecesinde kat'î anlamak istersen, şu temsilî hikâyeciğe bak, gör:.."(2)
Bu bakış açısı aslında bütün ibadetler için geçerlidir. Günahlar ve haramlar ise bu kaziyenin tam tersinedir; hem kıymetsiz, hem ehemmiyetsiz, hem pahalı masraflı ve hem de neticesizdir.
Dipnotlar:
(1) bk. Sözler, Altıncı Söz.
(2) bk. age., Dördüncü Söz.
Selam ve dua ile...
Sorularla Risale Editörü
