"Hararetten çıkan sis ve buharlar ve bataklıklar arkasında görünen bir denizi, çamur içinde bir çeşmeye teşbihi ve Arapça hem çeşme, hem Güneş, hem göz manasında olan ayn kelimesi,.." İzah eder misiniz; çeşme, musluk manasında mı?

Değerli Kardeşimiz;

Buradaki "çeşme" bildiğimiz çeşme manasında da kullanılıyor, çünkü bahsi geçen yerdeki şu değerlendirme buna açıkça işaret etmektedir:

"Kur’an’ın nazarı ise her şeye yakın olduğu cihetle, Zülkarneyn’in galat-ı his nevindeki nazarına göre bakamaz. Belki Kur’an semavata bakarak geldiğinden, küre-i arzı kâh bir meydan, kâh bir saray, bazen bir beşik, bazen bir sayfa gibi gördüğünden, sisli, buharlı, koca Bahr-i Muhit-i Atlas-ı Garbîyi bir çeşme tabir etmesi, azamet-i ulviyetini gösteriyor." (Lem'alar, On Altıncı Lem'a.)

Yani koca Atlas Okyanusu ayetin nazarında küçük bir çeşme gibi gösteriliyor ki, bu tabirin altında azamet-i İlahi vardır. Yani vakaya nereden ve kimin baktığı çok mühimdir. İnsan açısından Atlas Okyanusu büyük bir derya iken, Allah için o derya onun büyük mülkünde küçük bir çeşmedir.

Malum “ayn” kelimesi Arapça'da hem çeşme hem Güneş hem de göz manasında kullanılıyor.

Selam ve dua ile...
Sorularla Risale Editörü