"Hayat-ı içtimaiye-i İslamiyeyi, saltanat siyasetleriyle takviye etmek için azimeti bırakıp ruhsatı iltizam ettiler, siyaset âleminde kendilerini mecbur zannedip ruhsatı tercih ettiler." Hz. Muaviye saltanatı nasıl kullandı; ruhsattan maksat nedir?
Değerli Kardeşimiz;
Kur’an’ın ince adalet anlayışı, dört halife zamanında tam manası ile tatbik edildi. Ama daha sonra âlem-i İslam genişleyip farklı örf ve kültürler Müslüman toplumuna karışınca, içtimaî ve siyasî hayat da bulanıklaştı. Ve Kur’an’ın ince adalet anlayışını tatbik etmek siyaseten çok zor bir hâle geldi.
Hazret-i Muaviye (r.a), Kur’an’ın ince adalet anlayışını mezc eden bir idare anlayışını benimsedi ve bunu kendine bir vazife telakki etti. Çünkü onun mensubu olduğu aşiret asil ve idareci menşeli bir aşiretti. Ve râşid halifelerin çekilmesi ile meydan tamamen Ümeyye oğullarına kalmış ve bu aşiretin fıtrî lideri de Hazret-i Muaviye (ra)’dir.
“Hayat-ı içtimaiye-i İslâmiyeyi saltanat siyasetleriyle takviye etmek için,..” Bu cümleden şunu anlayabiliriz; Hazret-i Muaviye (ra) ve onun gibi düşünen bazı sahabelerin niyeti, kuru bir saltanat davası değildi. “Şartlar, siyaset ve saltanat ile İslam’a hizmet edilebileceğine hükmediyor.”, demişler ve ilk üç halifenin dönemindeki gibi bir hassasiyet ile devlet idare etmenin artık imkânsız olduğu kanaatine varmışlar. Bu niyetleri halis olduğu için, inşallah hata ve kusurları affedilir, diye bakmak gerekir.
"Ruhsat"tan maksat, dönemin içtimaî ve siyasî yapısının Kur’an’ın ince adalet anlayışına uygun olmayışından kaynaklanan saltanata kayma olarak anlayabiliriz. Hazret-i Muaviye (ra) dört halife kadar olmasa da İslam’a büyük hizmetleri olmuş iyi bir yöneticidir. Onun hafızalarda yer tutan tek olumsuz yönü, "Hz. Ali'ye karşı çıkması ve saltanat rejimini yerleştirmesidir." denilebilir.
Selam ve dua ile...
Sorularla Risale Editörü
