"Her bir çiçekte, herbir meyvede bir mizan var. Ve o mizan, bir intizam içinde; ve o intizam, tazelenen bir tanzim ve tevzin içinde; ve o tevzin ve tanzim, bir ziynet ve sanat içinde;.." Devamıyla izah eder misiniz?

Cevap

Değerli Kardeşimiz;

Her bir çiçek ve her bir meyve bir mizan, yani ölçü ile yaratılmıştır. Meselâ, bir ağaçta, dallar, yapraklar, çiçekler ve meyveler o ağacının genel yapısına ve kalıbına uygun, uyumlu ve çok mizanlı yaratılmıştır. Bu mizan olmasa, faraza meyvelerin hepsi ağacın bir tarafında olsa, dallar kırılır ve netice alınmaz. Ağaç ve onun başında açan çiçek ve meyvelerin hepsi hassas bir ölçü ve intizam içinde yaratılıyorlar.

Üstelik bu ölçü ve intizam bir defaya mahsus kurulup sonra terk edilmiyor; her baharda sürekli tazelenip yenileniyorlar. Bu da bütün meyve ağaçlarının sanatkârının faal bir şekilde sürekli yaratmakla iş gördüğünü bize gösteriyor. Üstelik bu sanatlar üstünde ziynet ile iş görmesi, onları çok güzel koku ve tatlar ile donatması açık bir şekilde bize kendini tanıttırmak ve sevdirmek istediğini gösteriyor.

Allah sanatını icra ederken, önce onun genel hatlarını tespit ve tayin eder ki bu, tanzimdir. Daha sonra detaylarını bir ölçü ve ahenk ile inceliklerini belirler. Bu da mizandır.

Mesela, bir bina, önce nasıl yapılacağı düşünülür, ona göre projesi hazırlanır ve mimar tarafından çizilir, tanzim edilir ve ölçüleri belirlenir. Ne kadar büyüklükte olacağı, içine kaç daire yapılacağı, odaların büyüklüğü hep o projede belirlenir ve bina ona göre yapılır. Binanın bazı yerlerine konulan kolonlar, binanın yükünü taşımak için ayarlanmış ince mizanlardır.

Aynen bunun gibi, Allah, kâinatta her sanatını önce tanzim eder, sonra ince mizan ve ölçüler ile güzelleştirir. Bu işleri sürekli tazelendirerek, bozup yeniden yaparak, tesadüf ve tabiatın kâinatta müdâhil olmadığını ispat ediyor. Her sanatta bu tanzim ve mizan dili ile varlığını ve birliğini akla gösteriyor. Hem mana hem de lafız açısından mükemmel, manzum ve vezinli bir şiir, nasıl sahibine işaret edip, onu gösterirse; aynı şekilde, çiçek ve meyveler de intizam ve mizan dili ile sahibine işaret eder, onun varlığını ve birliğini, isim ve sıfatlarını güneş gibi gösterir.

Hulasa; Allah, bütün mahlûkatı ince bir ölçü, hassas bir mizan ve mükemmel bir güzellikte yaratmıştır. Bu ölçü, intizam, güzellik ve tevzin fiilleri de Allah’ın varlığına ve birliğine işaret eden levhalar hükmündedir.

Selam ve dua ile...
Sorularla Risale Editörü

Kategorileri:
Okunma sayısı : 6.374
Sayfayı Word veya Pdf indir
Bu içeriği faydalı buldunuz mu?
Yükleniyor...