"İbni Cerîr-i Taberî, bütün maânî-i Kur’ân’ı, muan’an senetle müteselsilen menba-ı Risalete îsal etmiş ve o tarzda, mühim ve büyük tefsirini yazmış..." İbni Cerîr-i Taberî kimdir; neden Üstadımız, onu referans göstermiştir?
Değerli Kardeşimiz;
İbn-i Cerir; 839 yılı sonlarında Taberistan’da Âmul şehrinde doğdu. İslâm tarihçisi ve müfessirdir. Bir rivayete göre henüz yedi yaşındayken Kur’ân’ı ezberlemişti. Babası oldukça varlıklı bir insandı. Ondan gerekli olan yardımı gördü ve ilim tahsil etmek için İslâm ilim dünyasının merkezlerini ziyaret etti. Böylece Rey ve civarına, ardından Bağdat’a gitti. Basra ve Kûfe’de kısa bir ikâmetten sonra, hadis araştırmaları yapmak için bir süre Suriye şehirlerinde dolaştı, sonra Mısır’a gitti ve Bağdat’a döndü. Ölüm tarihi olan 923 yılına kadar Bağdat’ta yaşadı.
Genç yaşlarında bütün gayretini hadisle alâkalı konulara hâkim olmaya sarf etmişti. Sonraları zamanının çoğunu ders vermek ve kitap yazmakla geçirdi. Taberî, esas olarak tarih, fıkıh, tefsir ve kıraatla alâkadar oldu; ancak bunların yanında şiir, lügat, sarf, nahiv, ahlâk, hattâ matematik ve tıp ile de meşgul oldu.
Eserlerinden bazıları şunlardır: Camiul-Beyân an Te’vili’l-Kur’ân (kısaca et-Tefsir), Tehzîbü’l-Âsâr ve Tafsîlü Maâni’s-Sâbit mine’l-Ahbar, İhtilâfu’l-Fukahâ, Kitabu’l-Ahbâri’r-Rüsul-i ve’l-Mulûk.
İbni Cerîr-i Taberî’nin, büyük bir gayret ve çalışma neticesi vücuda getirdiği, "Camiü'l-Beyan 'an Te'vili'l-Kur'an" adlı tefsiriyle büyük bir şöhrete kavuştu. Kısa ve meşhur adıyla "Taberi Tefsiri" daha sonra gelen çok sayıda âlim tarafından kaynak olarak kullanıldı.
Üstad Hazretleri bu eser için şöyle diyor:
"Demek, maânî-i mensûsa, müteselsilen menba-ı Risaletten alınmıştır. Hattâ İbni Cerîr-i Taberî, bütün maânî-i Kur'ân'ı, muan'an senetle müteselsilen menba-ı Risalete îsal etmiş ve o tarzda, mühim ve büyük tefsirini yazmış..."(1)
Diğer taraftan "Tarih-i Taberî" kısa adıyla meşhur tarih eseri de tarihçiler açısından çok mühim bir eserdir.
İbni Cerîr-i bilhassa rivayet tefsiri ve tarih konusunda İslam âlimlerince otorite kabul edilmiş, mevsuk ve muteber bir âlimdir.
(1) bk. Mektubat, Yirmi Dokuzuncu Mektup.
Selam ve dua ile...
Sorularla Risale Editörü
