"İ’lem eyyühe’l-aziz! Cenâb-ı Hakk'ın günahkârları affetmesi fazldır, tâzip etmesi adldir. Evet, zehiri içen adam, âdetullaha nazaran hastalığa ölüme kesb-i istihkak eder. Sonra hasta olursa, adldir. Çünkü cezasını çeker..." Devamıyla izah eder misiniz?

Cevap

Değerli Kardeşimiz;

Doğru yoldan sapan dalalet fırkalarından birisi de ehl-i İtizaldir, yâni Mutezile mezhebine tabi olanlardır. Bu mezhebin yanlış telakkilerinden birisi “Kul kendi fiilini kendi yaratır.” diyerek, şerleri Allah’ın yarattığını kabul etmemeleri; bir diğeri de Allah’ın günahlara mutlaka ceza vereceğine, bunun “vâcib olduğuna zehab” etmeleri, yâni affı kabul etmemeleridir.

Birinci hataları “Hayrı da şerri de Allah yaratır.” hükmüne zıttır. Halbuki, aynı iş Allah’ın razı olduğu şekilde yapıldığında hayır olur, yasakladığı biçimde yapıldığında ise şer olur. Meselâ, yeme fiilini Allah yaratıyor. Kişi helal yerse hayır, haram yerse şer olur. Her iki fiili de Allah yaratır.

Keza, görmeyi Allah yaratır. İnsan helale de baksa, harama da baksa her ikisini de Allah yaratır; aksi düşünülemez.

“Mâsiyet ile azap arasında kavî bir münasebet vardır.” Suç elbette cezayı gerektirir. Ancak, kendi hakkına tecavüz edilen taraf, dilerse bu suçu af da edebilir.

Kul hakkına tecavüzde Cenab-ı Hak affetme hakkını hakkı çiğnenen kula vermiştir. O affetmedikçe Allah suçluyu affetmez.

Hukukullaha tecavüzde ise Cenab-ı Hak, suçluyu dilerse affeder, bu onun fazlı, ihsanı, ikramı olur. Böylece o kulda Ğaffar ismini tecelli ettirmiş olur. Dilerse Adil ismini tecelli ettirerek onu cezalandırır.

Her varlığın Rabbini tesbih ettiği bir âlemde, isyan etmek ve şer işlemek elbette “nizâm-ı âlemin kanununa muhaliftir.” Bunun için de “şer azabı istilzam” eder. Ancak, şer işleyen bir kimseyi “rahmet-i İlâhiye” af da edebilir. Bu konuda kimsenin bir söz söyleme hakkı yoktur.

“..Bütün vâlidelerin şefkatleri, rahmet-i İlâhiyenin bir lem’asıdır.”(1)

"İ’lem eyyühe’l-aziz! Cenâb-ı Hakk'ın günahkârları affetmesi fazldır, tâzip etmesi adldir. Evet, zehiri içen adam, âdetullaha nazaran hastalığa ölüme kesb-i istihkak eder. Sonra hasta olursa, adldir. Çünkü cezasını çeker. Hasta olmadığı takdirde Allah’ın fazlına mazhar olur."

"Mâsiyetle azap arasında kavî bir münasebet vardır. Hattâ ehl-i itizâl, mâsiyet hakkında doğru yoldan udûl ile mâsiyeti, şerri Allah’a isnad etmedikleri gibi, mâsiyet üzerine tâzibin de vacip olduğuna zehab etmişlerdir. Şerrin azabı istilzam ettiği, rahmet-i İlâhiyeye münâfi değildir. Çünkü şer, nizam-ı âlemin kanununa muhaliftir."(2)

Allah’ın, günahkâr bir kulunu hiç cezalandırmadan affetmesi onun şefkat ve fazlındandır.

Şayet affetmeyip cezalandırırsa, bu da adaletinin bir gereğidir, çünkü kul o cezayı adalet açısından hak etmişti.

Zehri içen adam Allah’ın koymuş olduğu kurallara göre hastalanmayı hak etmiş demektir. Şayet hasta olursa adalet yerini bulmuş olur; hiç hasta olmadan zehirden kurulursa, bu da Allah’ın ona bir lütuf ve ikramı olur.

Günah ile ceza arasında kuvvetli bir bağ vardır. Hatta sapkın Mutezile mezhebi bu kuvvetli bağa bakarak abartılı bir şekilde "Günaha ceza vermek, Allah’a vaciptir." diye ahmakçasına bir sonuca varmışlar. Oysa -haşa- hiçbir şey Allah’a vacip olamaz. O dilerse affeder, dilerse cezalandırır; cezalandırmak ona -haşa- zorunlu bir görev ya da ödev değildir.

Diğer yandan, şerrin azap ile cezalandırılması Allah’ın rahmet ve şefkatine aykırı ya da ters bir durum değildir. Allah dilerse kullarını cezalandırabilir, bu da aynı adalet olur. Bazı sapkın görüşlerde (Hümanist felsefe ya da Mürcie mezhebi) Mutezile'nin tersine azabı şefkate uygun görmedikleri için, cehennem ve ceza gibi kavramları bütünü ile inkâr ediyorlar.

Özetle, ne Allah’ın günahkâr bir kulunu cezalandırması Ona vacip bir görevdir, ne de kuluna azap verip cezalandırması şefkatine ters bir durumdur. Allah dilerse affeder dilerse cezalandırır; her ikisi de Allah’ın bir vasfıdır. Birisi için diğerini inkâr etmenin lüzumu yok vesselam.

Dipnotlar:

(1) bk. Sözler, Yirmi Dördüncü Söz, Beşinci Dal.
(2) bk. Mesnevi-i Nuriye, Şule.

Selam ve dua ile...
Sorularla Risale Editörü

Kategorileri:
Okunma sayısı : 2.632
Sayfayı Word veya Pdf indir
Bu içeriği faydalı buldunuz mu?

Yorumlar

k.toprak
Allah emeklerinizi zayi etmesin Rabbim ebediyen razı olsun
Yorum yapmak için Giriş Yapın ya da Üye olun.

BENZER SORULAR

Yükleniyor...