"İnkılâb-ı hakâik, ittifaken muhaldir ve inkılâb-ı hakâik içinde muhal-ender muhal, bir zıddın kendi zıddına inkılâbıdır. Ve bu inkılâb-ı ezdad içinde bilbedahe bin derece muhal şudur ki: Zıt, kendi mahiyetinde kalmakla beraber..." İzah eder misiniz?
Değerli Kardeşimiz;
"Hakikatlerin dönüşmesi ve değişmesi imkânsızdır." hükmünde herkes ittifak etmiştir.
Hakikatler iki türlüdür. Birisi mutlak hakikatler ki, ezelden ebede kadar kendi mahiyetinin dışında başka mahiyetlere girmezler ve zıtlarına asla dönüşmezler. Allah’ın sıfatları asla tebeddül ve tağayyür etmezler; ezelden ebede aynıdırlar.
Bir de nisbî hakikatler var ki, bunlar ancak Allah dilerse değişirler. O’nun haricinde, kimse bu hakikatleri değiştiremez. Buna misal, kâinatta var olan ve işleyen kanunlardır; ateşin yakma vasfı, yerin çekim kuvveti gibi.
"Hakikatlerin değişmesi imkânsızdır." kaziyyesi içinde en imkânsızı, bir şeyin kendi zıddına dönüşmesidir. Meselâ, bir âlim zât, ilmini korumakla beraber, aynı anda cahil olsun. İkisini de aynı anda muhafaza etsin. Bu imkânsızdır. İlim varsa, cehil yoktur; cehil varsa, ilim yoktur.
Hem kendi mahiyetine sahip olacak, hem de mahiyetinin zıddı olan başka bir mahiyete sahip olacak. Bu asla mümkün değildir.
Allah hem sonsuz ilim sahibi olacak hem de -hâşâ- cehil ona yanaşacak. Allah, hem sonsuz kudret sahibi olacak, sonra acizlik ona müdahale edecek. Şayet sonsuz kudret sahibi olduğu sabit olursa, acizliğin ona müdahale etmediği sabit olur. İkisini, yani hem sonsuz kudret sahibi olduğunu hem de aciz olduğunu kabul etmek, muhal bir şeyi kabul etmek olur.
Zehir, zehir olma vasfını muhafaza ettiği halde bala inkılab etmesi muhaldir. Aynı anda hem ışık hem karanlık olamaz. Ya ışıktır ya da karanlıktır. Bir şey ya vardır ya da yoktur. Bir şey aynı anda hem var hem yok olamaz. Bir şeyde zıddı galipse, aslı gitmiş demektir. Ya da onun zaten asıl olmadığı anlaşılmış olur. Meselâ, bir yerde ışık varken, karanlık oraya girip istila etmiş ise, ışığın orada asıl olmadığı sabit olur. Işık geldiğinde de karanlık gidiyorsa, durum yine aynı oluyor. Bunlar, “İnkilab-ı hakaik muhaldir.” hükmüne dâhil değildir.
Selam ve dua ile...
Sorularla Risale Editörü
