"İrade-i İlâhiyenin kâinatın ahvâlinden müteessir olmadığına..." Bu ifade ne demektir?

Değerli Kardeşimiz;

"شَآءَ fiilinin bir mef’ul ile takyid edilmeyerek mutlak bırakılması, meşiet ve irade-i İlâhiyenin kâinatın ahvâlinden müteessir olmadığına ve mevcudatın sıfât-ı İlâhiyeye tesirleri bulunmadığına işarettir." (1)

Allah’ın ezeli iradesi kainat üzerinde edilgen değil etkendir. Yani Allah’ın ezeli iradesi etkilenen, etki altına alınan değil, etkileyen, etki altına alan demektir.

Kainattaki hiçbir durum ya da ahval Allah’ın iradesini etkisi altına alamaz, kendi ile meşgul edip başkaları ile meşgul olmasına mani olamaz. Allah’ın ezeli irade sıfatı aynı anda bütün mevcudatı etkisi altına alır ve hepsini eş zamanlı idare eder. Bir iş diğer işine mani olmaz ve olamaz.

"Müteessir" kelimesi, burada etkilenen ya da edilgenlik halidir ki, Allah bundan münezzeh ve mukaddestir.

(1) bk. İşaratü'l-İ'caz, Bakara Sûresi, 17-20. âyetlerin tefsiri.

Selam ve dua ile...
Sorularla Risale Editörü