"İstiane ve istimdat kelimeleri ise yardımcıların hazır bulunduklarına delâlet etmezler." cümlesini izah eder misiniz?

Değerli Kardeşimiz;

"Bu tâbirin istiane veya istimdat kelimelerine cihet-i tercihi, dâvet kelimesinin kullanış yerlerinden anlaşıldığı vecihle, onları belâlardan, zahmetlerden kurtarıp yardım edenler hazır bulunup, yalnız çağırmaları lâzımdır, fazla bir zahmete ihtiyaç olmadığına işarettir. İstiane ve istimdat kelimeleri ise yardımcıların hazır bulunduklarına delâlet etmezler."(1)

"İstiane" ve "istimdat" kelimelerinde, bilinmeyen ve görünmeyen birisinden yardım istemek manası hükmediyor. Bu yüzden nokta-i istinat ve istimdat denilmiştir. Mesela Allah, insan, iman ile bilip görmedikçe meçhuldür, yani bilinmiyor ve görünmüyor demektir.

"Hazır bulunmak" tabirinde, yardım edecek noktanın görünmesi vardır. Hazır olan Ahmet’i yanımıza çağırmak gibi; çünkü Ahmet her yönü ile bilinip görünüyor. Taptığınız, inandığınız bütün hazır bulunanları çağırın ya da davet edin de Kur’an’ın bir benzerini yapabilecek misiniz, denilmek sureti ile onların bu konuda aciz oldukları meydana çıkarılmış oluyor. Onların taptıkları putlar, genelde gözleri önünde hazır bulunan şeylerdir.

(1) bk. İşârâtü'l-İ'câz, Bakara Sûresi, 23 ve 24. Ayetler.

Selam ve dua ile...
Sorularla Risale Editörü