"Kur'ân-ı Hakîmin umum sayfaları ahirinde ayet tamam oluyor. Güzel bir kafiye ile nihayeti hitam buluyor. Bunun sırrı şudur ki: En büyük olan Müdayene ayeti sayfalar için, Sure-i İhlas ve Kevser, satırlar için bir vahid-i kıyasi ittihaz,.." İzah?

Değerli Kardeşimiz;

"Kur'ân-ı Hakîmin umum sayfaları ahirinde ayet tamam oluyor. Güzel bir kafiye ile nihayeti hitam buluyor. Bunun sırrı şudur ki: En büyük olan Müdayene ayeti sayfalar için, Sure-i İhlas ve Kevser, satırlar için bir vahid-i kıyasi ittihaz edildiğinden, Kur'ân-ı Hakîmin bu güzel meziyeti ve i'câz alameti görülüyor." (Mektubat, On Dokuzuncu Mektup, On Sekizinci İşaret)

Bu özellik ilk olarak Hafız Osman hattında (bk. Hafız Osman Kimdir?) işlenmiştir. Hafız Osman hattında satırlar için İhlas ve Kevser sureleri, sahifeler için de Müdayene ayeti esas kabul edilip, şimdiki Kur'an sahifeleri ortaya çıkmıştır.

Kur’an’ın her sayfasının bitiminde ayetin bitip, bir sonraki sayfaya sarkmaması; âdeta güzel bir kafiye hükmündedir. Kur’an’ın bu hususiyetini parlak hale getiren şey; ayetlerin büyüklük ve küçüklük noktasındaki büyük farklarıdır. Böyle büyük farkların olduğu bir yerde muvafakat ve ahengin olmaması gerekirken, Kur’an ayetleri arasında mükemmel bir muvafakat ve ahenk görünüyor.

Mesela, Bakara suresinde geçen ve bir sayfa büyüklüğünde olan Müdayene ayeti (282. ayet) ile İhlas ve Kevser gibi küçük surelerin bir satırlık ayetleri arasında çok büyük bir fark var ve bunun da normalde kafiye ve uyumu bozması gerekir. Ama Kur’an'da bu zıtlıklara rağmen, mükemmel bir ahenk ve uyum teşekkül etmiş ve görenleri hayret içinde bırakıyor.

Yani zıtlıklar bu mükemmel hususiyetleri daha da görünür ve parlak hale getiriyor. Ayetlerin hepsi -tabiri yerinde ise- tornadan çıkmış gibi aynı boyda ve aynı büyüklükte olsa; kafiyenin değeri suni ve ehemmiyetsiz hale gelir. Halbuki Kur’an ayetlerinin kimisi bir sayfa kadar büyük iken, kimisi bir satır kadar küçük ve aralarında uyumu bozacak çok zıtlıklar olmasına rağmen, uyum harika görünüyor, bu da Kur’an’ın ayrı bir mu’cize ve meziyetidir vesselam.

Selam ve dua ile...
Sorularla Risale Editörü