Miraçla ilgili olarak yedi kat semanın peygamberlerle ve sübuti sıfatlarla ilişkisi var mıdır?
Değerli Kardeşimiz;
"Öyle de her bir tabakat-ı mahlukatta, her bir semada bir isim, bir unvan-ı İlahî hâkimdir. Sair unvanlar da onun zımnındadır."
"Mesela, İsm-i Kadîr'e mazhar Hazret-i İsa Aleyhisselâm, hangi semada Peygamber Aleyhissalâtü Vesselâm ile görüştü ise; işte o sema dairesinde Cenab-ı Hak Kadîr unvanıyla bizzat orada mütecellidir. Mesela, Hazret-i Musa Aleyhisselâm'ın makamı olan sema dairesinde en ziyade hükümferma, Hazret-i Musa Aleyhisselâm'ın mazhar olduğu 'Mütekellim' unvanıdır ve hakeza..."(1)
Yedi kat sema ifadesi, aşağıdaki ayette geçtiği gibi Kur'anda çok net ifade edildiğinden bu konuda herhangi bir yoruma ihtiyaç kalmamıştır:
هُوَ الَّذٖي خَلَقَ لَكُمْ مَا فِي الْاَرْضِ جَمٖيعاً ثُمَّ اسْتَوٰٓى اِلَى السَّمَٓاءِ فَسَوّٰيهُنَّ سَبْعَ سَمٰوَاتٍؕ وَهُوَ بِكُلِّ شَيْءٍ عَلٖيمٌࣖ
"O, yerde ne varsa hepsini sizin için yarattı. Sonra (kendine has bir şekilde) semaya yöneldi, onu yedi kat olarak yaratıp düzenledi (tanzim etti). O, her şeyi hakkıyla bilendir." (Bakara, 2/27)
Bununla beraber bazı tefsirler, bunun kesretten kinaye olarak da ifade etmektedirler.
Üstadımızın ifade ettiği gibi, her bir sema tabakasında bir ilahi unvan veya bir sıfat hâkimdir. Diğer isim ve sıfatlar ise onun zımnındadır. Bu gibi ifadelerden yedi kat semanın yedi sıfatla yani subuti sıfatlarla münasebettar olduğu açıktır. İşte Hz. Muhammed (asm) miraçta bu tabakaları geçerek yani ilahi isim ve sıfatlara azami mazhar olarak bu makamların üzerine çıkmış, Cenab-ı Hakk'ın zatıyla bizzat görüşmüştür.
"سَبْعَ tabiri, semavat tabakalarının kesretine işarettir ve bu tabakaların teşekkülat-ı arziyenin edvar-ı seb'asıyla sıfat-ı seb'aya münasebetdar olduğuna imadır."(2)
Ayrıca yedi sema tabakası ile subuti sıfatlar arasındaki münasebet, her bir peygamberin semadaki makamıyla da münasebettardır. Peygamber Efendimizin (asm) yedi kat semada peygamberlerle görüştüğünü ve sohbetini aktaran o meşhur uzun hadis-i şerif de buna delalet eder.
"o dairelerin semavatında makamları bulunan ve ihvanı olan enbiyayı birer birer göstererek, ta Kâbe Kavseyn makamına çıkarmış, ehadiyet ile kelamına ve rü'yetine mazhar kılmıştır."(3)
Yedi kat semada hâkim olan sıfatları ve makamları şöyle sıralayabiliriz;
Birinci kat semada "hayat" sıfatı hâkimdir. Hz. Âdem (a.s) bulunduğu makamdır.
İkinci kat semada "kudret" sıfatı hâkimdir. Hz. İsa (a.s) ve Hz. Yahya (a.s) bulunduğu makamdır.
Üçüncü kat semada "basar" sıfatı hâkimdir. Hz. Yusuf (a.s) bulunduğu makamdır.
Dördüncü kat semada "ilim" sıfatı hâkimdir. Hz. İdris (a.s) makamıdır.
Beşinci kat semada "sem'" sıfatı hâkimdir. Hz. Harun (a.s) makamıdır.
Altıncı kat semada "kelam"/ mütekellim sıfatı hâkimdir. Hz. Musa (a.s) makamıdır.
Yedinci kat semada "irade" sıfatı hâkimdir. Hz. İbrahim (a.s) makamıdır.
Dikkat edilirse hangi sema tabakasında hangi sıfat hâkimse, o makamdaki peygamber de o sıfatla mucize göstermiş ve hayatlarıyla tam mazhar olmuşlardır. Hz. Âdem'in beşer hayatının başlangıcı olması hayata, Hz. İsa’nın ölüleri diriltmeye vb. kadir olması Kudret'e, Hz. Yusuf'un siması ve güzelliği basara, Hz. İdris’in ilmi ve fenni bilgisi ilime, Hz. Harun’un fesahati ve hitabeti semi' sıfatına, Hz. Musa'nın kelimullah olması kelama, Hz. İbrahim'in kusursuz ve tavizsiz iradesi iradeye mazhariyetten gelir, yani sübuti sıfatların tecellisinden neşet eder.
Ayrıca bu yedi sıfatta da sayısız derecede mertebeler ve makamlar vardır. Bu makamlarda diğer peygamberlerin de makamları bulunur. Belki de yedi kat semanın kesretten kinaye denilmesinin bir sebebi bu olabilir.
"Şu müteaddid emarelerden anlaşıldı ki; semavat müteaddiddir, şeriat sahibi de yedidir demiştir, öyle ise yedidir. Maahaza yedi, yetmiş, yedi yüz sayıları Arap üsluplarında kesret için kullanılır."(4)
Dipnotlar:
1) bk. Sözler, Otuz Birinci Söz, İkinci Esas.
2) bk. İşaratü'l-İ'caz, Bakara Suresi 29. Ayet Tefsiri.
3) bk. Sözler, Otuz Birinci Söz, İkinci Esas.
4) bk. İşaratü'l-İ'caz, Yirmi Dokuzuncu Ayet Tefsiri.
Selam ve dua ile...
Sorularla Risale Editörü