"Misil", "nazir", "şerik", "şebih", "vezir", "zıd" ve "nid" kelimeleri arasındaki nüansı izah eder misiniz?
Değerli Kardeşimiz;
Misil: Kelime olarak benzer, eş, nâzır, tıpkısı gibi manalara gelir. Allah’ın misli olması demek ise; Allah gibi ikinci bir Allah’ın olması demektir ki, bu mümkün değildir, muhaldir.
Şebih: Bir şeyin benzer hali ve örneği demektir. Burada tıpkısı anlamında bir benzemeklik değil, büyük ölçüde benzemeklik manası hakimdir ki, Allah bundan da münezzeh ve mukaddestir. Yani Allah büyük bir ölçekte de hiçbir kimseye benzemez.
Nazir: Benzer. Misil. Gibi. Şebih. Eş.
Şerik: Ortak demektir. İdare ve tedbiri eşit veya orantısal olarak paylaşmak anlamına geliyor. Yani bu şirketin şu kadarı benim, şu kadarı senin demek gibidir ki, Allah böyle şirklerden temiz ve paktır. Onun hissedarı ve şeriki yoktur.
Vezir: Padişahın idaredeki acizliğinden dolayı ona yardım eden yardımcı manasına geliyor ki, Allah bundan münezzeh ve mukaddestir. Allah’ın bütün kainatı idare etme hususunda kimsenin yardımına ihtiyacı yoktur.
Zıd: Zıt kelimesi tam tamına karşı bir rakip demektir. Yani Allah’ta hangi sıfat ve isimler var ise, onun zıttı olan karşı rakibinde de tamamı ile aynı isim ve sıfatları var anlamındadır. Zıt, kelime olarak şirk unsurları içinde en ağır ve muhal olanıdır.
Nid: Aynı, eş, denk gibi manalara geliyor.
Bu gibi ifadeler benzemenin derece ve ölçüsüne işaret ediyor. Mesela, yüz de yüz benzemek, benzediği şeyin aynısı olmak demektir. Yüzde doksan benzemek, aynısı olmamakla beraber büyük çapta benzemek manasına geliyor. Yüzde elli benzemek, yarı yarıya benzemek demek olup iki farklı şahıs ama yarı yarıya benzer olduğu anlamına gelir. Yüzde bir benzemek, benzemenin en alt birimidir ki, Allah bu oranların hepsinden münezzeh ve mukaddestir.
Sözün özü; Allah az veya çok, küçük veya büyük hiçbir şeye benzemez.
Selam ve dua ile...
Sorularla Risale Editörü