"Nebatatın, ruha benzeyen kanun-u teşekkülatı, çok inkılaplar geçirmekle beraber, zerrecikler gibi çekirdek ve tohumlarında muhafaza edilmesi..." Geçirilen inkılaplar nasıl anlaşılmalı? Ayrıca bunun ahiret ve haşirle münasebeti nedir?

Değerli Kardeşimiz;

Çekirdek veya tohum içerisinde, ondan çıkacak ağacın bütün planı genetik şifre halinde bulunmaktadır. Ruhtaki hayat sıfatının cüz’î bir şekli de tohumdaki yarı canlılıktır.

Bu çekirdek önce parçalanır, sonra neşvünemaya başlar, toprak altından çıkar; büyür, fidan olur, ağaç olur, dal budak salar, çiçek açar, meyve verir. Bütün bu inkılaplarda çekirdekteki yarı canlılık muhafaza edilir. Ağacın gövdesi de dalları da meyveleri de hep yarı canlıdırlar.

Ruha bir derece benzeyen bu kanunu, bütün inkılaplara rağmen koruyan bir hikmet, insan ruhunu da bâki kılacak, gençlik, ihtiyarlık ve ölüm safhalarından sonra kabirde de mahşerde de onun varlığını ve hayatını devam ettirecektir. Ruhun bekasını ders veren bu ifadenin âhiretle alakasını, şu cümlede daha net olarak görmekteyiz:

“...Bir incir tohumunu tavırdan tavıra hıfzeden, devirden devire himaye eden, inhilalden vikaye eden ve o tohumda incir ağacının teşkilâtına lâzım olan esasları kemâl-i ihtimam ile muhafaza eden, elbette ve elbette, halife-i arz ünvanını alan nev'-i beşerin a'malini ihmal etmez, hıfzeder.”(1)

(1) bk. Mesnevî-i Nuriye, Şemme.

Selam ve dua ile...
Sorularla Risale Editörü