"O tavırların her birisinin öyle kavanin-i mahsusa ve öyle nizamat-ı muayyene ve öyle harekât-ı muttarideleri vardır ki cam gibi altında bir kasd, bir irade, bir ihtiyar, bir hikmetin cilvelerini gösterir." Cam gibi, konusu ile birlikte açar mısınız?

Değerli Kardeşimiz;

"Vücud-u insan, tavırdan tavıra geçtikçe acib ve muntazam inkılablar geçiriyor. Nutfeden alakaya, alakadan mudgaya, mudgadan azm ve lahme, azm ve lahmden halk-ı cedide yani insan suretine inkılabı, gayet dakik düsturlara tabidir. O tavırların her birisinin öyle kavanin-i mahsusa ve öyle nizamat-ı muayyene ve öyle harekât-ı muttarideleri vardır ki cam gibi altında bir kasd, bir irade, bir ihtiyar, bir hikmetin cilvelerini gösterir."(1)

"Cam gibi" ifadesi, işin arkasında ilahi irade ve kudretinin çok açık bir şekilde görülmesi manasına geliyor. Fiilin arkasında failin görülmesi gibi. Çünkü bir fiil varsa, mutlaka onun bir faili vardır; yani failsiz fiil mümkün değildir.

Cam şeffaf, yani saydam olduğu için arkasını gösterir. Kâinattaki bütün işler ve icraatlar da cam gibi şeffaftır, dikkatle bakıldığında arkasında ilahi irade ve kudreti görürüz. Yalnız gözüne her şeyi karanlık gösterecek kara bir gözlük takanlar, bu camın arkasındaki faili göremezler ve göremiyorlar.

1) bk. Sözler, Yirmi Dokuzuncu Söz, İkinci Maksat.

Selam ve dua ile...
Sorularla Risale Editörü