"Osmanlılığın meyl-üt terakkisini faal etmektir. Şöyle ki: Bu devletin mâbihil-hayatı ve dini, Din-i İslam olduğundan; her bir Osmanlı İ'lâ-yı şevket-i İslamiyeye mükellef ve her bir mümin İ'lâ-yı Kelimetullaha muvazzaftır." İzah eder misiniz?
Değerli Kardeşimiz;
"Altıncı Madde"
"Osmanlılığın meyl-üt terakkisini faal etmektir. Şöyle ki: Bu devletin mâbihil-hayatı ve dini, Din-i İslâm olduğundan; her bir Osmanlı İ'lâ-yı şevket-i İslâmiyeye mükellef ve her bir mü'min İ'lâ-yı Kelimetullaha muvazzaftır. Ve bu zamanda i'lâ'nın en büyük sebebi maddeten terakki olduğundan ve terakkinin en müthiş düşmanı olan cehalet ve zaruret ve ihtilâfa; seyf-ül mârifet ve sa'y-i insanî ve ittihad ile din namına ittihad edeceğiz. Amma a'da-yı haricî, medenî olduklarından fikren galebe çalmak lazımdır. O cihadı da berâhin-i Şeriata havale edeceğiz." (Asar-ı Bediiyye, Makale-9: Dağ Meyvesi Acı da Olsa Devadır)
Osmanlı toplumunda terakki etme şevk ve meylini uyandırmak gerekiyor. Yani insanlarda maddi terakki şevk ve eğiliminin işlenmesi şart hükmündedir. Çünkü İslam'ın insanlık nezdinde yüceltilmesinin en önemli şartlarından birisi maddi kuvvettir. Maddi terakki ve kuvvet olmadan İslam’ın şevket ve izzeti tam sağlanamaz.
Ayrıca Osmanlıyı ayakta tutan ve Osmanlıya can suyu mesabesinde olan güç ve kuvvet İslam dinidir. Bu dine sahip çıkmak devletin ve milletin bekasına da sahip çıkmak anlamına geliyor. Öyle ise her bir Osmanlı İ'lâ-yı şevket-i İslamiyeye mükellef ve her bir mü'min İ'lâ-yı Kelimetullaha muvazzaftır.
"... terakkinin en müthiş düşmanı olan cehalet ve zaruret ve ihtilafa; seyf-ül mârifet ve sa'y-i insanî ve ittihad ile din namına ittihad edeceğiz. Amma a'da-yı haricî, medenî olduklarından fikren galebe çalmak lazımdır. O cihadı da berâhin-i Şeriata havale edeceğiz."
Maddi terakkinin en büyük düşmanları başta cehalet sonra fakirlik sonra ihtilaf ve ayrışmadır. Bu üç düşmana karşı üç ilaç ise cehalete karşı marifet yani iyi bir eğitim sistemi kurmak, fakirliğe karşı çalışma yani sanayi, ziraat ve üretime ağırlık vermek, ihtilafa karşı din ve vatan birliğinin işlenmesidir.
Bu zamanda ilim ve ikna ön plana çıktığı için, harici düşmanlara karşı fikir ve ilim silahını kullanmamız gerekiyor. Bu cihadın silahı da İslam’ın parlak delil ve ispatlarıdır.
Selam ve dua ile...
Sorularla Risale Editörü
