Risale-i Nurların itikâtta Eşari, fıkıhta Şafi mezhebine tabi olduğu iddia edilerek; ümmetin eksen kaymasına sebep olduğu söyleniyor. Böyle bir şey var mıdır?
Değerli Kardeşimiz;
Öncelikle şunu ifade edelim; itikatta İmam-ı Eşari fıkıhta da İmam-ı Şafi haktır ve Ehl-i sünnettendir. Bu iki hak ekolden bahsederken, edepsizlik etmeyelim. Ümmetin başına ne geldi ise taklit, bağnazlık, taassup ve yobazlıktan (kaba saba, inceliksiz, nezaketten yoksun kimse demek) gelmiştir.
İkincisi, Risale-i Nurlar fıkıh kitabı değil ki Şafi mezhebine tabi olsun. Bir iki küçük meselenin dışında, Risale-i Nurlar fıkha değinmez, fıkıh konusunda da referans olarak dört hak mezhebe işaret eder. Yani herhangi bir mezhebi öne çıkarıp, o mezhebe davet etme söz konusu değildir.
Üçüncüsü, Risale-i Nurlar imanın altı rüknü ve tenkide medar ayetler üzerinde durmuş ve tahkiki imanı temin etmek üzerine yoğunlaşmıştır. İtikadın teferruatına ait konularına çok az yerlerde değinmiş ve değinirken de Eşari ve Maturudiyi birlikte zikretmiştir.
"Cüz-ü ihtiyarînin üssü'l-esası olan meyelân, Mâtüridîce bir emr-i itibarîdir, abde verilebilir. Fakat Eş'arî ona mevcut nazarıyla baktığı için, abde vermemiş. Fakat o meyelândaki tasarruf, Eş'ariyece bir emr-i itibarîdir. Öyleyse o meyelân, o tasarruf, bir emr-i nisbîdir. Muhakkak bir vücud-u haricîsi yoktur. Emr-i itibarî ise, illet-i tâmme istemez ki, illet-i tâmme vücudu için lüzum ve zaruret ve vücub ortaya girip ihtiyarı ref etsin. Belki o emr-i itibarînin illeti, bir rüçhâniyet derecesinde bir vaziyet alsa, o emr-i itibarî sübut bulabilir. Öyleyse, o anda onu terk edebilir. Kur'ân o anda diyebilir ki, 'Şu şerdir, yapma.'"(1)
Görüldüğü gibi Üstadımız, Maturudi ve Eşari'yi ayırmadan, beraberce mülahaza etmiştir. Bir ayrımcılık söz konusu değildir.
Dördüncüsü, İmam-ı Pezdevi Hazretleri ve bir çok Ehl-i sünnet alimi Maturudi ile Eşari arasındaki ihtilafı, hakiki olarak değil lafzi olarak mülahaza etmektedir. Dolayısı ile "eksen kayması" ifadesi beyhude ve malayani bir ifadedir. Eksen kayması ifadesi, ancak ehl-i bid'at ve ehl-i dalalet bir görüşe kaymak ile olur.
(1) bk. Sözler, Yirmi Altıncı Söz.
Selam ve dua ile...
Sorularla Risale Editörü
