"Sizin iki müthiş istibdadı kansız ve def’aten öldürmeniz hârikulâde olduğundan ve şeriat-ı garrânın iki mu’cize-i garrâsını izhar ettiğinizden, zaifü’l-akide olanlara hamiyet-i İslâmiyenin kuvvetini ve şeriatın kudsiyetini iki burhan ile izhar..." İzah?
Değerli Kardeşimiz;
"Sizin iki müthiş istibdadı kansız ve def'aten öldürmeniz harikulâde olduğundan ve şeriat-ı garrânın iki mucize-i garrâsını izhar ettiğinizden, zaifü'l-akide olanlara hamiyet-i İslâmiyenin kuvvetini ve şeriatın kudsiyetini iki burhan ile izhar eylediniz. Bu iki inkılâbın pahasına binler şehit verseydik, ucuz sayacaktık. Lâkin itaatinizden binde bir cüz'ü feda olunsa, bize pek çok pahalı düşer. Zira itaatinizin tenakusu, ukde-i hayatiye veya hararet-i gariziyenin tenakusu gibi, mevti intaç eder."(1)
Osmanlı devletinin son devresinde vuku bulan meşhur 31 Mart hadisesinde, askerlerin de o olaylara karışması ve karıştırılması üzerine, bundan fevkalâde müteessir olan Üstad Hazretleri hem hadisenin yatıştırılması hem de askerin, asli görevini bırakarak günlük siyasî olaylara karışmaması ve itaate bedel aralarına ihtilâfın girmemesi için bu ikazı yapmıştır.
"İki inkılap" Osmanlının 1876 ve 1908'deki iki meşrutiyet denemesi olup, ordunun bu denemelerdeki müspet rolüne işaret ediliyor.
"İki istibdat"tan maksatta, muhtemelen saltanat rejimi ve İttihat ve Terakki'nin müstebit siyasetidir.
"Mucize ise", Avrupa’nın yüz yıllarca kanlı bir şekilde süren demokrasi serüvenine mukabil, Osmanlının kısa ve kansız bir şekilde ulaşmasına kinayedir. Gerçi tam ve kamil demokrasiye daha yeni yeni ulaştık, ama Avrupa’ya nazaran gayet ucuz ve kısa düşmüştür...
Kanlı ya da şehit ifadeleri farazi bir değerlendirme olup meşru olmayan bağiliği, isyanı ve ayaklanmaları özendirmiyor. Aksine Üstadmız 31 Mart vakasını yatıştıranlardandır.
(1) bk. Hutbe-i Şâmiye, Asakire Hitap.
Selam ve dua ile...
Sorularla Risale Editörü
