Son Risale hangisidir? Ne zaman Latin harflerle yazılmaya başladı ve ilk Latince harflerle basılan risale hangisidir? Ne zaman teksir makinası ile yazılmaya başlandı? Elle ne zamana kadar yazıldı; nasıl dağıtıldı, ne zaman tamamlandı?

Tarih: 05.08.2010 - 00:00 | Güncelleme: 23.02.2023 - 10:06

Okuma süresi: 4 dk

Cevap

Değerli Kardeşimiz;

Telifat ve neşir hizmetleri genel anlamda şöylece sıralanabilir:

a. 1911 ve 1912’ de irili ufaklı sekiz adet eseri Muazzez Üstadımız, Eski Said döneminde telif etmiştir. Daha sonra bunlardan bazıları, kendileri tarafından Türkçe’ye tercüme edilmiştir.

1. Kızıl İcaz.
2. Muhakemât.
3. Münazarât.
4. Hutbe-i Şamiye.
5. Deva-ül Yeis.
6. Teşhis-i İllet.
7. Divan-ı Harb-i Örfî.
8. Nutuklar.

b. Birinci Cihan Harbi esnasında da İşarâtü'l-İ'câz’ı Arapça telif etmiştir. Üstteki eserler uzun sürelerde telif edilmekle birlikte, hemen hemen tamamı 1912'de Üstad tarafından, İstanbul’da bastırılmıştır.

c. Yeni Said döneminde Külliyat'ın telifi ise; 1926'da Nurun İlk Kapısı ile Burdur'da başlamış; 1948-1949'da Elhüccet-üz Zehra risalesinin telifi ile tamamlanmıştır. Telif süresi; Kur'an’ın inzal suresine tevafuken yirmi üç yılda ikmal edilmiştir.

"Yüz otuz parça" diye rakamlandırılan risaleler irili ufaklı olup, her biri ayrı ayrı birleştirilmeden sayılırsa toplam telifat yüz doksan altı risaledir. Mektubat, Lemalar ve Sözlerin ekserisi, sorulan veya sorulabilecek olan muhtemel suallere Üstad tarafından sünûhat nevinden verilen cevaplardır.

Telif sırası ile Külliyattaki risalelerin tasnif ve tertip sırası çok farklıdır. Buarda da Kur'an’ın tanzim tarzına tevafuk söz konusudur. On yılı aşkın Barla ve Isparta hayatında, büyük mecmuaların ekserisi telif edilmiştir.

- 1946’ya kadar telifat orijinal olarak elle, Osmanlıca yazılıp çeşitli şekil ve tarzlarda etrafa gönderilmiş ve elle çoğaltılarak yayılmıştır.

Üstad Hazretleri yarım ümmi olmasından, okuması var, fakat yazısı yoktu. Tüm hayatı boyunca kendi el yazısıyla yazdığı risale sayısı çok azdır. Risaleler kendi yanında bulunan Husrev Ağabey, Şamlı Hafız Tevfik Ağabey vb. Nur talebeleri tarafından yazılıyordu. Katiplerin sayısını net olarak ifade edemeyeceğiz. Ancak toplam, yedi-sekiz katip olabileceğini tahmin ediyoruz.

- 1946’da üç teksir makinesi alınarak, risaleler kolayca çoğaltılıp istifadesi temin edilmiştir.

- 1950 yılına kadar teksir makineleriyle çoğaltılan risaleler; 1950’den sonra Latin harfleriyle Türkçe olarak matbalarda basılmaya başlanmıştır. Yeni harfle matbada ilk basılan eser, Üstadımız'ın Küçük Tarihçe-i Hayat'ıdır.

- 1954’den itibaren de Külliyat'ın matbalarda Latin harfleriyle bastırılması azami derecede inkişaf etmiştir.

** "Üstadımız eserlerin sıhhatine çok dikkat ederdi. Hatta yeni harflere çevrilirken Tahiri ağabeyle Ceylan Ağabeye, gönderir; çok dikkat edin derdi. Risale-i Nur Külliyatı'nın 1955'ten sonra yeni harflerle Ankara, İstanbul, Antalya ve Samsun'da basılmaya başladığında Üstadımız adeta bayram ediyordu. 'Risale-i Nur bayramıdır' derdi. Sözler mecmuası ilk matbaaya verildiğinde 'Ben bunu bekliyordum. Bu bitsin, ben ahirete gideceğim.' derdi. O bitti Mektubat başladı, bunu da görsem gideceğim" dedi. Ondan sonra Lem'alar, İşaratü'l-İcaz, Mesnevi-i Nuriye, Asa-yı Musa, Şualar, Tarihçe-i Hayat ve en son Bediüzzaman Cevap Veriyor basıldı. Her kitap baskıya verildiğinde, 'Ya Rabbi bunu görsem gideceğim, bu günleri bekliyordum.' derdi."
"Hatta bir gün Sözler mecmuası ilk çıktığında Said Özdemir kardeşimiz Üstadımıza göndermişti. Üstadımız çok sevindi. Ağabeyimize hediye etmek istedi. O da 'Üstadım, bu yeni yazıya nasıl müsaade ettin?' dediğinde Üstadımız, 'İmanı kurtarmak lazım, bunu maarifle Diyanet basıyor.' dedi. Said Özdemir kardeşimiz o zaman Diyanet İşlerinde memurdu: Atıf Ural Hukuk Fakültesinde talebe, Tahsin Tola'da milletvekili idi. Bunlar beraber basıyorlardı. Üstadımız onu kastederek. 'Diyanet ve maarif basıyor. İmanı kurtarmak lazım.' diyerek Ağabeyimize ısrarla verdi. Ağabeyimiz almadı. 'Kardeşim, sizin çekirdekleriniz meyve oldu, meyveler ağaç oldu. Bunlar hep sizin hizmetiniz.' dedi. Fakat mübarek Ağabeyimiz yine almadı." (Son Şahitler, Bayram YÜKSEL'in Hatıraları, III, 52-53.)