Üçüncü ayette “O Allah (c.c) size yeşil ağaçtan ateş yapmış.” buyuruluyor. Yeşil ağaçtan ateş çıkmasının, haşrin ispatına delil olmasını nasıl anlamalıyız?

Değerli Kardeşimiz;

Üstad Hazretleri, baharda yeniden hayata kavuşan ağaçlarda “yapraklar, çiçekler ve meyveler” cihetiyle haşrin üç numunesi olduğunu nazara verir.

Bir ağaç, kuruduktan sonra yeniden dirilmesiyle haşre ehemmiyetli deliller sergilediği gibi, yandığında ateşe inkılab etmesiyle de ayrı bir delil sergiler.

“O yaratmanın her çeşidini bilir.” (Yasin Suresi, 36/79)

Toprağı ağaç yapmayı da bilir, ağacı ateş yapmayı da.

Ölü ağaçları dirilten kudretten, ölmüş insanları diriltmesi uzak görülmemelidir.

"… Sonra bir delile daha işaret eder, der: "Size ağaç gibi kesif, sakil, karanlıklı bir maddeden ateş gibi latif, hafif, nuranî bir maddeyi çıkaran bir zâttan, odun gibi kemiklere ateş gibi bir hayat ve nur gibi bir şuur vermeyi nasıl istib'ad ediyorsunuz?" Sonra bir delile daha tasrih eder der ki: "Bedeviler için kibrit yerine ateş çıkaran meşhur ağacın, yeşil iken iki dalı birbirine sürüldüğü vakit ateşi yaratan bir zâttan, topraktan yapılan ve sonra toprağa dönen insanı, topraktan yeniden çıkarması istib'ad edilmez. İsyan ile ona meydan okunmaz.”(1)

Bu konuda şöyle bir mânâ da olabilir:

Dünya güneşten kopmuş, uzun süren bir soğuma safhasından sonra toprak yaratılmış, denizler yaratılmış, yer küremiz atmosferle kuşatılmış ve sonunda ilk misafirler yahut ilk mahsul olarak bitkiler boy göstermiştir. Demek oluyor ki, ağaçlar ateşin önemli terbiyelerden geçmesi ve uzun safhalar geçirmesi sonunda yaratılmışlardır. Yani, ağaçların aslı ateştir. Yakıldıklarında da yine asılları olan ateşe rücu’ ederler. Böylece ateş, çok uzun süren bir ayrılıktan sonra yine ateş olarak ortaya çıkmaktadır.

İşte bu kudret, insanı da ölüm ve kabir safhalarından sonra yeniden yaratacaktır.

(1) bk. Sözler, Yirmi Beşinci Söz, Birinci Şule.

Selam ve dua ile...
Sorularla Risale Editörü