Üstad Bediüzzaman Said Nursi, Ehl-i sünnet İtikadını Nasıl Tanımlamıştır?

Ehli Sünnet, itikad ve inanç noktasından üç hak mezhebe ve üç hak ekole ayrılır. Birincisi Selef-i Salih’in dediğimiz sahabe, tabiin, tebe-i tabiin dönemini içine alan ve İslam’ın temelini ve esasını oluşturan ana omurga ve kolektif ümmet bilincidir. Ehli sünnet içindeki bütün ameli ve itikadi mezhepler bu temel ve esas üzerine bina edilmiştir. Bu dönemler içinde en çok üzerinde durulan husus itikaddan ziyade ameli konulardır. Yani amele dair mezheplerin hepsi bu dönemde şekillenmiştir. Bu dönemde felsefe ve farklı görüşler daha inkişaf edip bulaşmadığından, iman ve inanç katışıksız ve safi idi. Herkesin teveccühü Kuran-ı anlamaya ve yaşamaya yönelikti. Bu yüzden itikadi bir ekol ve mezhep söz konusu değildi. Bu dönemlerde kimse Kuran ve Hadislerdeki müteşabih ifadeler üzerinde durmaz, duranları da şiddetle men ederlerdi. Ama ameli konularda alabildiğine açık ve geniş idiler. Hanefi, Şafi, Maliki ve Hanbeli gibi bütün hak mezhepler bu Selef-i Salih döneminde ortaya çıkmıştır. Bundan sonra, İslam toprakları genişleyip farklı medeniyet ve kavimleri içine almaya başlayınca, o eski safiyet ve Kuran’a olan teveccüh azalmaya başladı. Böylece İslam toplumunda Yunanca’dan tercüme edilen felsefeye karşı bir ilgi duyulmaya başlandı. Hal böyle olunca, artık itikat ve inanç sorgulanmaya ve eski gelenekler tartışılmaya açıldı, farklı ekol ve mezhepler ortaya çıktı. Yeni çıkan bu mezhep ve ekoller felsefeden beslendiği ve onun usulü ve metodu ile hareket ettikleri için, İslam aleminde fikri ve itikadi karmaşayı ve kaosu ateşlediler. İslam ya da sahabe çizgisi için açık bir tehdit olmaya başladılar. Kuran ve sünnette sahabelerin girmediği müteşabih ifadeleri kendi felsefi meşreplerine uygun olarak yorumlayıp, yeni inanç sistemleri kurmaya başladılar. Bunun ilki Mutezile oldu. Sonra onu takiben çok ekol ve mezhepler türedi. Bu felsefe eksenli mezheplere esaslı ve onların anlayacağı dilden karşı bir savunma ve yeni bir tarzda bir mezhep iktiza ediyordu. Selef-i Salih’in döneminde böyle bir mezhebin modeli olmadığından, yeni bir ekol, yeni bir mezhep ihtiyaca binaen olmalıydı. Bu yeni mezhep kök olarak Selef-i Salih’ine bağlı ama usul ve tarzda ise günün ihtiyaçlarına cevap vermesi gerekiyordu. İşte bu vaziyette iken Eşari ve Maturidi ekolu doğdu. Bu iki mezhepte kök olarak Selef-i Salih’ine bağlı ama tarz ve metot olarak çağın gereklerine göre hareket ediyorlardı. Eşari ve Maturidi çağdaştır. Eşari ekolu Arap aleminde kök saldı, Maturidi ekolü ise daha çok İslam’ın diğer kavimleri arasında özellikle de Türkler içinde kök salmıştır. Eşarilik ve Maturidilik ikisi de kök olarak Selaf-i Salih’ine bağlıdır. Ehl-i Sünnetin bu iki ekolu de haktır ve İslam aleminin genelince kabul görmüş mezhepleridir. Bu üç mezhebin dışındaki diğer bütün mezhepler batıldır. Ehl-i Sünnet ekolunun kapsamının dışındadır. Selefilik akımı ise Selef-i Salih ekolunun devamı olduğu iddiasında olan Vehhabi kaynaklı batıl ve bidat bir mezheptir. Bunlar amelde ne kadar hak olan Hanbeli mezhebinden de olsalar itikadi açıdan hem Selef-i Salih hem Eşari hem de Maturudi ekollerinin dışında batıl ve bidat bir mezheptirler. Genelde Selef-i Salih’in ile karıştırılırlar. Zaten onlar da böyle bir iddianın içindedirler. Ama Selef-i Salih’in gerçek varisi ve devamı Eşari ve Maturudi mezhepleridir aralarındaki tek fark usul ve metot farkıdır, içerik ve itikat noktasında her üç mezhep de aynıdırlar. Ama Selefilik veya Neo Selefilik akımlarının hepsi içerik ve itikat açısından Selef-i Salih mezhebinden sapmışlardır. Bunlara Selef-i Salih demek ya da bu mezhebin devamı nazarı ile bakmak batıldır. Selefilik veya Neo Selefilik hareketi bugünkü Vehhabilik ile aynı safta ve yanı çizgide giden akımlardır.