Üstad Risalelerde hangi tarikati savunmuştur? Rabıta olayına, hatme-i hacegana nasıl bakıyor? İbadet olarak icad edilen her şey bidat ise Üstad yanlışı mı savunmuş oluyor?

Değerli Kardeşimiz;

Öncelikle Risale-i Nur mesleği, tarikat ve tasavvuf değildir. Hak ve ehlisünnet dairesinde olan bütün tarikat ve meşrepleri de Üstad savunmuştur. Onlara gelen haksız hücum ve saldırılara karşı gayet ikna ve ispat edici delillerle karşı koymuştur. Aynı zamanda tarikatın İslam alemine kazandırdığı menfaat ve faydalarını tespit ettiği gibi, bir takım su-i istimalleri de, yanlış hal ve durumları da ikaz edip düzeltmiştir.

Mektubat adlı eserin Yirmi Dokuzuncu Mektubun Dokuzuncu Kısmında Telvihat-ı Tis’a namındaki risalede tasavvuf ve tarikat konusu gayet güzel işlenmiştir Orayı mütalaa etmek faydalı olur.

Hazreti Peygamberin (sav) Hazreti Ebu Bekir’e, öyle bir telkini, sahih kaynaklarda geçmiyor. Ama büyük tarikat ve tasavvuf erbabı, bu manayı, yani hafi veya cehri gibi zikir tarz ve usullerini Kur'an ve hadislerden, ehlisünnetin kurallarına uygun olarak tahric etmişlerdir. Yani, yorum olarak anlamışlardır. Bu da İslam aleminde kabul görmüş ve çok hayırlara vesile olmuştur.

Birtakım tarikat ehli, zikirlere teşvik ve kuvvet olsun diye Hazreti Ebu Bekir’e nispet etmişlerdir.

Rabıtayı ise, ehli tarikat, müstakbeli, yani gelecekte olacak şeyleri, gelmiş gibi farz edip ona göre nefsin uzun emelleri ve kötü arzularını kırıp terbiye etmek için kullanmışlardır.

Mesela, kendini ölmüş gibi düşünüp, kendini farazi ve hayali olarak musalla taşında yıkanıyor, kefene sarılmış, tabuta konulmuş, mezara taşınıyor diye nefsin dünyaya olan irtibatını kesmeye çalışıyorlar. Hatta işi daha ileri götüren bir kısım sufiler, mezar kazıp, içinde yaşamaya kadar gitmişlerdir.

Bu tarz hayali ve farazi rabıta-i mevt, Risale-i Nur'da şu şekilde tarif edilmiştir;

“… farazî ve hayalî suretinde yapmaya mecbur değiliz. Hem meslek-i hakikate uygun gelmiyor. Belki, âkıbeti düşünmek suretinde müstakbeli zaman-ı hazıra getirmek değil, belki hakikat noktasında zaman-ı hazırdan istikbale fikren gitmek, nazaran bakmaktır. Evet, hiç hayale, faraza lüzum kalmadan, bu kısa ömür ağacının başındaki tek meyvesi olan kendi cenazesine bakabilir. Onunla yalnız kendi şahsının mevtini gördüğü gibi, bir parça öbür tarafa gitse asrının ölümünü de görür; daha bir parça öbür tarafa gitse dünyanın ölümünü de müşahede eder, ihlâs-ı etemme yol açar.”(1)

Bid’at: Kamil ve en son halini almış İslam dinine, sonradan bir şey eklemek ya da beğenmediği hükümleri kaldırıp yerine yenisini monte etmek, ya da, fazla bulup eksiltmek anlamına gelir. Daha çok, İslam'ın ibadet kısmına bakar. Buradan da Allah ve Rasulü'nün gönderdiği ve getirdiği hükümleri beğenmemek manası çıkıyor. Onun için, "her bidat dalalettir, dalalette ateştir." diye buyurulmuştur. Kur’an'dan ve hadisten çıkardığı yorumlarla, İslam’ın ibadet anlayışına ve ruhuna uygun olarak yapılan zikir, vird, dua, gibi şeyler bid’at sınıfına dahil değildir.

Mesala, Şah-ı Nakşibend hazretleri Kur’an'dan ve hadislerden şeriatın usulune uygun virdler çıkarması ve onu müridlerine telkin ve tavsiye etmesi bidat sınıfına girmez. Çünkü Kur’an'da çok mutlak bırakılmış, yani hududu çizilmemiş ibadetleri ayet emrediyor. Bunlar farzların dışında, miktarı ve tarzı belirtilmemiş mutlak emirler olunca, ehil olan tarikat şahları oradan kendi meslek ve meşrebine uygun zikir ve virdleri çıkarmışlardır. Benzer uygulamalar, sahabelerde de görülmüştür Hazreti Osman’ın Kur’an'ın muhtelif ibarelerini cem ile yaptığı münacat gibi. Onun için, tarikat ve tasavvuf ve onların kendilerine ait zikir ve vird tarzları Ehli Sünnet alimlerince hoş karşılanmıştır. Muhalif olan bazı bid’at gruplarının fikirleri önemsizdir. Bidatı ikiye ayırıp, bidat-ı hasene ve bidat-ı seyyie diyenler de tasavvuf ve tarikatları, hasen, yani güzel sınıfından değerlendirmişlerdir. Kur'an'ın içinden usulu şeriata uygun olarak çıkarılan her şey Kurandandır.Üstad bazı misallerde hatme-i Nakşiye de diyerek güzel örnekler içinde onu misal olarak vermiştir bu da nasıl baktığına bir işarettir.

(1) bk. Lem'alar, Yirmi Birinci Lem'a.

Selam ve dua ile...
Sorularla Risale Editörü