Üstadın, Mustafa Paşa ile mükalemesinde, “Alimlerimi ilzam edemezsen Cizrede seni Fırat Nehrine atarım." diyor, Cizre’den Diclenin geçtiğini biliyoruz, nasıl anlamalıyız?
Değerli Kardeşimiz;
Sizin sorunuzu Abdulkadir BADILLI Hoca’ya sorduk. Biliyorsunuz kendileri “Mufassal Tarihçe-i Hayat”ın yazarıdır. Bu konuda kendisi mufassal tarihçesinde bu konuya bir şerh düşmüş, ona bakabilirsiniz.
Necmettin Şahiner’in “Bilinmeyen Taraflarıyla Bediüzzaman Said Nursi” adlı eserinde “Seni nehre atarım.” ifadesi kullanılmaktadır.
Bizim kanaatimiz şudur:
O bölgede yaşayan ve bölgenin şartlarını ve konuşma tarzını bilen insanların ifadesine göre “fırat” kelimesi genel manada “nehir” anlamında kullanılmaktadır. Bu sebeple bizzat “Fırat” ismiyle bilinen nehir değil de normal bir nehir anlamında kullanılmış olabilir. Mesela eskiler, Suriye’ye Şam derlerdi. Halbuki şam isminde başkenti olan şehir de var. Şam hem genel bölge ismi, hem de hususi bir yer ismi.
Aynen bunun gibi, bu "fırat" konusu da bu kabilden olabilir diye düşünüyoruz. Fırat hem (o bölgeye mahsus) genel nehir ismi, hem de hususi bir nehrin ismi. Böyle kabul edildiği takdirde, “Seni nehre atarım.” manası ortaya çıkar ki, hem "Tarihçe-i Hayat"taki ifade, hem Necmettin Şahiner ve hem de "Mufassal Tarihçe"deki ifadeler de birleşmiş olur.
Selam ve dua ile...
Sorularla Risale Editörü
Yorumlar
Şöyle bir yorumda yapılabilir kanaatindeyim şöyle ki;
Mustafa paşa ile üstadın ilk buluşma yeri fırat nehrine yakın bir yerdir. Onun için fırata atarım demiş. Tartışmadan sonra alimlerle munazara için cezireye gidiyorlar. Aşağıda Metnin s on cümleside bu manaya bir işaret olabilir.
-Benim Cezire'de çok âlimlerim var; eğer hepsini ilzam edebilirsen senin dediğini yaparım, eğer ilzam edemezsen seni Fırat Nehri'ne atarım. Molla Said: -Bütün ulemayı ilzam etmek benim haddim olmadığı gibi, beni de nehre atmak senin haddin değildir. Fakat ulemaya cevab verince sizden birşey isterim ki, o da mavzer tüfeğidir. Şayet sözünde durmazsan, seni onunla öldüreceğim, der. Bu muhavereden sonra Paşa ile birlikte atlarla Cezire'ye giderler. Tarihçe-i Hayat (RNK) - 43