Metindeki Lügatları
Bu Risaleye Ait Soru Cevaplar
Lügat Listesi
Lügatler :
acz : âcizlik, güçsüzlük
âdi : basit, normal, sıradan
âkıl : akıllı
azîm : büyük
batalet : tembellik, avarelik; İslâmiyetin yükümlü tuttuğu işleri yapmama
batman : yaklaşık 8 kg ağırlığında bir ağırlık ölçüsü
belâhet : aptallık, ahmaklık
câmi : kapsayıcı, içeren
dalâlet : hak yoldan ayrılma, sapkınlık
ednâ : basit, küçük
ehl-i ihtisas : sahasında uzman olan kimseler
ehl-i şuhud : mânevî âlemlerde iman hakikatlerini gözleme yeteneğine sahip olan insanlar
elzem : çok gerekli olan
emn ü eman : güven ve korkusuzluk
gayet : son derece
haşyet : korku
hiffet : hafiflik, kolaylık
hiffet-i zâhir : görünüşteki hafiflik, kolaylık
hülâsa : usare, öz; birşeyin en kuvvetli veya kıvamlı bölümü, zübde, ekstre
ıztırap : sıkıntı, aşırı elem
icmâ’ : fikir birliği, oy birliği
ihbar : haber verme
ihtimal-i zarar : zarar ihtimali, olasılığı
ittifak : birleşme, söz birliği etme
kâmil : olgun, mükemmelliğe ulaşmış
kantar : 56,452 kg ağırlığında veya 44 okkalık bir ağırlık ve kapasite birimi
katledilmek : öldürülmek
kıyye : okka; 1283 grama karşılık gelen ağırlık ölçüsü
lâkin : ama, fakat
mecmu : toplam, hepsi
menfaat-i azîme : büyük fayda, yarar
menfaatsiz : yararsız
minnet : iyilik karşısında kendini borçlu hissetmek
muhalif : karşıt, zıt
muhbir : haber veren, haberci
mukabele etmek : karşılık vermek, karşı koymak
muvafık : lâyık, uygun
müddet-i sefer : sefer boyu, müddeti
müstesna : dışında
nazar-ı itibara alma : dikkate alma
nef-i azîm : büyük yarar, fayda
sadık : bağlı, doğru
sıklet : ağırlık
surî : görünüşte, şeklen
şehâdet : tanıklık, şahitlik
tevatür : yalan üzere birleşmeleri mümkün olmayan çok büyük sayıdaki kişi veya toplulukların bir haberi aktarması
tezellül etme : alçalma, kendisini küçük düşürme
yemin ciheti : sağ taraf, sağ yön; Kur’ân ve Sünnetin çizdiği yol
yümn-ü iman : imandan gelen bereket ve kolaylık
zâd : yol için ihtiyaç, azık
zâd-ı leziz : lezzetli azık, gıda
zâhir : görünüşte
zahr : sırt, arka, bel
sûreten : görünüşte
cüz’î : az, küçük
âzamü’n-nef’ : en büyük yarar, fayda
âzam-ı zarar : en büyük zarar
âlem-i âhiret : âhiret âlemi
âmî : okuma yazma bilmeyen, belli bir eğitimden geçmeyen kimse
âzam-ı zarar : en büyük zarar
âzamü’n-nef’ : en büyük yarar, fayda
berzah (âlem-i) : öldükten sonra ruhların gittiği, dünya ile âhiret arasındaki âlem
cüz’î : az, küçük
ehl-i hibre : birşeyin iç yüzünü hakkıyla bilen, tecrübe sahibi ehil ve uzman kimseler
ehl-i şuhud : gayb âlemine ait bilinmeyen hakikatleri, imânî meseleleri Allah’ın lütuf ve ihsanıyla gören ve gözlemleyen kimseler, veliler
enbiya : nebiler, peygamberler
evliya : Allah dostları velîler
Ganiyy-i Kerîm-i Rahîm : hazineleri, ikramı ve merhameti sonsuz olan Allah
gaybî : bilinmeyen ve görünmeyen, gayb âlemine ait
hâcât : ihtiyaçlar
hakikat : birşeyin aslı esası, gerçek mahiyeti
hakikî : asıl, gerçek
hiffet-i zâhirî : görünüşteki kolaylık, hafiflik
iltizam etme : sıkı sıkıya bağlanma, sarılma, tutunma
iman-ı billâh : Allah’a iman
İstanbul :
itikad etmek : inanmak
itimat : güvenme
Kadîr-i Hafîz-i Alîm : sonsuz kudret ve iktidarıyla herşeyi yapıp sonuç almaya gücü yeten, yarattıklarını esirgeyip koruyan ve gözeten, sonsuz ilmiyle herşeyi kuşatan Allah
kelime-i kudsiye : yüce kelime, kutsal söz
kelime-i tevhid : “Allah’tan başka ilâh yoktur ve Muhammed (a.s.m.) Allah’ın elçisidir” mânâsına gelen “Lâ İlâhe illâllah Muhammedün Resulullah” sözü
külliyetli : kapsamlı, çok
Lâ ilâhe illallâh : “Allah’tan başka hiçbir ilâh yoktur”
mehalik : helâk edici şeyler, korkular, tehlikeler
mündemiç : içinde bulunan, içine yerleşmiş
münderiç : yerleştirilmiş
necat : kurtuluş
nef’ : fayda, yarar
neş’et etmek : doğmak, meydana gelmek
nokta-i istimdat : yardım alınacak nokta, yer
nokta-i istinad : dayanak noktası
sıklet : ağırlık
sûreten : görünüşte
tarik-i ehl-i fısk ve tuğyan : günâhkâr ve azgınların yolu
tarik-i Kur’ân : Kur’ân yolu
teklif : yükümlülük, sorumluluk
tenezzül : kendi durumundan daha aşağıdaki bir işi, bir durumu kabul etme
tevekkül : Allah’a dayanmak ve güvenmek
tezellül : alçalma, kendisini küçük düşürme
ubudiyet : kulluk
velî : Allah dostu
zâd : azık, yiyecek
zevk-i şuhudî : Allah’ın lütfuyla mânevî âlemlerde İlâhî hakikatleri seyretmenin verdiği zevk
zımn : iç
zımnında : içinde
âdi : basit, normal, sıradan
âkıl : akıllı
azîm : büyük
batalet : tembellik, avarelik; İslâmiyetin yükümlü tuttuğu işleri yapmama
batman : yaklaşık 8 kg ağırlığında bir ağırlık ölçüsü
belâhet : aptallık, ahmaklık
câmi : kapsayıcı, içeren
dalâlet : hak yoldan ayrılma, sapkınlık
ednâ : basit, küçük
ehl-i ihtisas : sahasında uzman olan kimseler
ehl-i şuhud : mânevî âlemlerde iman hakikatlerini gözleme yeteneğine sahip olan insanlar
elzem : çok gerekli olan
emn ü eman : güven ve korkusuzluk
gayet : son derece
haşyet : korku
hiffet : hafiflik, kolaylık
hiffet-i zâhir : görünüşteki hafiflik, kolaylık
hülâsa : usare, öz; birşeyin en kuvvetli veya kıvamlı bölümü, zübde, ekstre
ıztırap : sıkıntı, aşırı elem
icmâ’ : fikir birliği, oy birliği
ihbar : haber verme
ihtimal-i zarar : zarar ihtimali, olasılığı
ittifak : birleşme, söz birliği etme
kâmil : olgun, mükemmelliğe ulaşmış
kantar : 56,452 kg ağırlığında veya 44 okkalık bir ağırlık ve kapasite birimi
katledilmek : öldürülmek
kıyye : okka; 1283 grama karşılık gelen ağırlık ölçüsü
lâkin : ama, fakat
mecmu : toplam, hepsi
menfaat-i azîme : büyük fayda, yarar
menfaatsiz : yararsız
minnet : iyilik karşısında kendini borçlu hissetmek
muhalif : karşıt, zıt
muhbir : haber veren, haberci
mukabele etmek : karşılık vermek, karşı koymak
muvafık : lâyık, uygun
müddet-i sefer : sefer boyu, müddeti
müstesna : dışında
nazar-ı itibara alma : dikkate alma
nef-i azîm : büyük yarar, fayda
sadık : bağlı, doğru
sıklet : ağırlık
surî : görünüşte, şeklen
şehâdet : tanıklık, şahitlik
tevatür : yalan üzere birleşmeleri mümkün olmayan çok büyük sayıdaki kişi veya toplulukların bir haberi aktarması
tezellül etme : alçalma, kendisini küçük düşürme
yemin ciheti : sağ taraf, sağ yön; Kur’ân ve Sünnetin çizdiği yol
yümn-ü iman : imandan gelen bereket ve kolaylık
zâd : yol için ihtiyaç, azık
zâd-ı leziz : lezzetli azık, gıda
zâhir : görünüşte
zahr : sırt, arka, bel
sûreten : görünüşte
cüz’î : az, küçük
âzamü’n-nef’ : en büyük yarar, fayda
âzam-ı zarar : en büyük zarar
âlem-i âhiret : âhiret âlemi
âmî : okuma yazma bilmeyen, belli bir eğitimden geçmeyen kimse
âzam-ı zarar : en büyük zarar
âzamü’n-nef’ : en büyük yarar, fayda
berzah (âlem-i) : öldükten sonra ruhların gittiği, dünya ile âhiret arasındaki âlem
cüz’î : az, küçük
ehl-i hibre : birşeyin iç yüzünü hakkıyla bilen, tecrübe sahibi ehil ve uzman kimseler
ehl-i şuhud : gayb âlemine ait bilinmeyen hakikatleri, imânî meseleleri Allah’ın lütuf ve ihsanıyla gören ve gözlemleyen kimseler, veliler
enbiya : nebiler, peygamberler
evliya : Allah dostları velîler
Ganiyy-i Kerîm-i Rahîm : hazineleri, ikramı ve merhameti sonsuz olan Allah
gaybî : bilinmeyen ve görünmeyen, gayb âlemine ait
hâcât : ihtiyaçlar
hakikat : birşeyin aslı esası, gerçek mahiyeti
hakikî : asıl, gerçek
hiffet-i zâhirî : görünüşteki kolaylık, hafiflik
iltizam etme : sıkı sıkıya bağlanma, sarılma, tutunma
iman-ı billâh : Allah’a iman
İstanbul :
itikad etmek : inanmak
itimat : güvenme
Kadîr-i Hafîz-i Alîm : sonsuz kudret ve iktidarıyla herşeyi yapıp sonuç almaya gücü yeten, yarattıklarını esirgeyip koruyan ve gözeten, sonsuz ilmiyle herşeyi kuşatan Allah
kelime-i kudsiye : yüce kelime, kutsal söz
kelime-i tevhid : “Allah’tan başka ilâh yoktur ve Muhammed (a.s.m.) Allah’ın elçisidir” mânâsına gelen “Lâ İlâhe illâllah Muhammedün Resulullah” sözü
külliyetli : kapsamlı, çok
Lâ ilâhe illallâh : “Allah’tan başka hiçbir ilâh yoktur”
mehalik : helâk edici şeyler, korkular, tehlikeler
mündemiç : içinde bulunan, içine yerleşmiş
münderiç : yerleştirilmiş
necat : kurtuluş
nef’ : fayda, yarar
neş’et etmek : doğmak, meydana gelmek
nokta-i istimdat : yardım alınacak nokta, yer
nokta-i istinad : dayanak noktası
sıklet : ağırlık
sûreten : görünüşte
tarik-i ehl-i fısk ve tuğyan : günâhkâr ve azgınların yolu
tarik-i Kur’ân : Kur’ân yolu
teklif : yükümlülük, sorumluluk
tenezzül : kendi durumundan daha aşağıdaki bir işi, bir durumu kabul etme
tevekkül : Allah’a dayanmak ve güvenmek
tezellül : alçalma, kendisini küçük düşürme
ubudiyet : kulluk
velî : Allah dostu
zâd : azık, yiyecek
zevk-i şuhudî : Allah’ın lütfuyla mânevî âlemlerde İlâhî hakikatleri seyretmenin verdiği zevk
zımn : iç
zımnında : içinde
Böyle yollarda, âdi bir muhbirin zayıf bir ihbarı nazar-ı itibara alınır. Hâlbuki, tevatür derecesinde, kâmil şâhit sadıklar ihbar ediyorlar ki, yümn-ü imanla yemin cihetinde gidenler, müddet-i seferlerinde emn ü emandadırlar. Şehre yetiştiklerinde, on yolcudan dokuzuna, herhalde, bir nef-i azîm vardır.
Hem ihbar ediyorlar ki, dalâlet ve batalet ve belâhet şu’muyla (uğursuzluğuyla) sol yolda gidenler, müddet-i seferlerinde, açlık ve korkudan azîm bir ıztırap çekiyorlar. Herşeyden titriyorlar. Çünkü, aczleri içinde zayıftırlar. Herşeye tezellül ederler. Çünkü, fakirlikleri içinde muhtaçtırlar. Şehre yetiştiklerinde, bir-iki tanesi müstesna, ya hapis veya katledilirler.
Şimdi, ednâ bir aklı olan, ihtimal-i zarar bulunan yolu, zararsız yola, bir hiffet-i zâhirî için tercih etmez. Nasıl oluyor ki, kendini mükemmel ve âkıl zannettiği halde, öyle bir yolu tercih eder ki, o yolda, yüzde doksan dokuz âzam-ı zarar ihtimali vardır. Hem öyle bir yolu terk eder ki, yüzde doksan dokuz âzamü’n-nef’ ihtimali o yolda vardır. Acaba, niçin bunu terk, onu tercih ederler? Sırf tembellik için, yalnız sûreten cüz’î bir hiffet-i zâhirî için. Hâlbuki, külliyetli bir sıkleti çekerler.
İşte, misâli anladın. Hakikati şudur ki: Misafir, sensin. İstanbul, âlem-i âhiret ve berzahtır. Sağ yol tarik-i Kur’ân’dır ki, imandan sonra, salâta, yani namaza emreder. Sol yol, tarik-i ehl-i fısk ve tuğyandır. Ehl-i şuhud dediğimiz ehl-i hibre, enbiya ve evliyadır. Çünkü, hakikî velî, zevk-i şuhudî sahibidir. Âmînin itikad ettiği gaybî şeyleri bazan velî, aynı şeyi gözüyle veyahut kalble görüyor. Silâh ve zâd ise, iman-ı billâhtan neş’et eden tevekkül ve itimattır ki, bütün mehalik ve hâcâta karşı bir nokta-i istinad ve bir nokta-i istimdattır.
Evet, bir Kadîr-i Hafîz-i Alîme ve bir Ganiyy-i Kerîm-i Rahîme tevekkül etmekte öyle bir nokta-i istinad ve bir nokta-i istimdat bulunuyor ki, o noktalar, kelime-i tevhidin zımnında münderiç, o da namazda mündemiç, o da ubudiyetin içinde, o da teklifin zımnındadır.
Demek, ubudiyeti iltizam eden derecesine göre tenezzül ve tezellülden kurtulur. Herşeye tezellül, herşeye dilenci olmaktan necat bulur. Çünkü, Lâ ilâhe illallâh kelime-i kudsiyesi ifade eder ki, nef’ ve zarar verici ancak Allah’tır. Ve hem zarar ve nef’ de Onun izniyledir.
Hem ihbar ediyorlar ki, dalâlet ve batalet ve belâhet şu’muyla (uğursuzluğuyla) sol yolda gidenler, müddet-i seferlerinde, açlık ve korkudan azîm bir ıztırap çekiyorlar. Herşeyden titriyorlar. Çünkü, aczleri içinde zayıftırlar. Herşeye tezellül ederler. Çünkü, fakirlikleri içinde muhtaçtırlar. Şehre yetiştiklerinde, bir-iki tanesi müstesna, ya hapis veya katledilirler.
Şimdi, ednâ bir aklı olan, ihtimal-i zarar bulunan yolu, zararsız yola, bir hiffet-i zâhirî için tercih etmez. Nasıl oluyor ki, kendini mükemmel ve âkıl zannettiği halde, öyle bir yolu tercih eder ki, o yolda, yüzde doksan dokuz âzam-ı zarar ihtimali vardır. Hem öyle bir yolu terk eder ki, yüzde doksan dokuz âzamü’n-nef’ ihtimali o yolda vardır. Acaba, niçin bunu terk, onu tercih ederler? Sırf tembellik için, yalnız sûreten cüz’î bir hiffet-i zâhirî için. Hâlbuki, külliyetli bir sıkleti çekerler.
İşte, misâli anladın. Hakikati şudur ki: Misafir, sensin. İstanbul, âlem-i âhiret ve berzahtır. Sağ yol tarik-i Kur’ân’dır ki, imandan sonra, salâta, yani namaza emreder. Sol yol, tarik-i ehl-i fısk ve tuğyandır. Ehl-i şuhud dediğimiz ehl-i hibre, enbiya ve evliyadır. Çünkü, hakikî velî, zevk-i şuhudî sahibidir. Âmînin itikad ettiği gaybî şeyleri bazan velî, aynı şeyi gözüyle veyahut kalble görüyor. Silâh ve zâd ise, iman-ı billâhtan neş’et eden tevekkül ve itimattır ki, bütün mehalik ve hâcâta karşı bir nokta-i istinad ve bir nokta-i istimdattır.
Evet, bir Kadîr-i Hafîz-i Alîme ve bir Ganiyy-i Kerîm-i Rahîme tevekkül etmekte öyle bir nokta-i istinad ve bir nokta-i istimdat bulunuyor ki, o noktalar, kelime-i tevhidin zımnında münderiç, o da namazda mündemiç, o da ubudiyetin içinde, o da teklifin zımnındadır.
Demek, ubudiyeti iltizam eden derecesine göre tenezzül ve tezellülden kurtulur. Herşeye tezellül, herşeye dilenci olmaktan necat bulur. Çünkü, Lâ ilâhe illallâh kelime-i kudsiyesi ifade eder ki, nef’ ve zarar verici ancak Allah’tır. Ve hem zarar ve nef’ de Onun izniyledir.
Lügatler :
acz : âcizlik, güçsüzlük
âdi : basit, normal, sıradan
âkıl : akıllı
azîm : büyük
batalet : tembellik, avarelik; İslâmiyetin yükümlü tuttuğu işleri yapmama
batman : yaklaşık 8 kg ağırlığında bir ağırlık ölçüsü
belâhet : aptallık, ahmaklık
câmi : kapsayıcı, içeren
dalâlet : hak yoldan ayrılma, sapkınlık
ednâ : basit, küçük
ehl-i ihtisas : sahasında uzman olan kimseler
ehl-i şuhud : mânevî âlemlerde iman hakikatlerini gözleme yeteneğine sahip olan insanlar
elzem : çok gerekli olan
emn ü eman : güven ve korkusuzluk
gayet : son derece
haşyet : korku
hiffet : hafiflik, kolaylık
hiffet-i zâhir : görünüşteki hafiflik, kolaylık
hülâsa : usare, öz; birşeyin en kuvvetli veya kıvamlı bölümü, zübde, ekstre
ıztırap : sıkıntı, aşırı elem
icmâ’ : fikir birliği, oy birliği
ihbar : haber verme
ihtimal-i zarar : zarar ihtimali, olasılığı
ittifak : birleşme, söz birliği etme
kâmil : olgun, mükemmelliğe ulaşmış
kantar : 56,452 kg ağırlığında veya 44 okkalık bir ağırlık ve kapasite birimi
katledilmek : öldürülmek
kıyye : okka; 1283 grama karşılık gelen ağırlık ölçüsü
lâkin : ama, fakat
mecmu : toplam, hepsi
menfaat-i azîme : büyük fayda, yarar
menfaatsiz : yararsız
minnet : iyilik karşısında kendini borçlu hissetmek
muhalif : karşıt, zıt
muhbir : haber veren, haberci
mukabele etmek : karşılık vermek, karşı koymak
muvafık : lâyık, uygun
müddet-i sefer : sefer boyu, müddeti
müstesna : dışında
nazar-ı itibara alma : dikkate alma
nef-i azîm : büyük yarar, fayda
sadık : bağlı, doğru
sıklet : ağırlık
surî : görünüşte, şeklen
şehâdet : tanıklık, şahitlik
tevatür : yalan üzere birleşmeleri mümkün olmayan çok büyük sayıdaki kişi veya toplulukların bir haberi aktarması
tezellül etme : alçalma, kendisini küçük düşürme
yemin ciheti : sağ taraf, sağ yön; Kur’ân ve Sünnetin çizdiği yol
yümn-ü iman : imandan gelen bereket ve kolaylık
zâd : yol için ihtiyaç, azık
zâd-ı leziz : lezzetli azık, gıda
zâhir : görünüşte
zahr : sırt, arka, bel
sûreten : görünüşte
cüz’î : az, küçük
âzamü’n-nef’ : en büyük yarar, fayda
âzam-ı zarar : en büyük zarar
âlem-i âhiret : âhiret âlemi
âmî : okuma yazma bilmeyen, belli bir eğitimden geçmeyen kimse
âzam-ı zarar : en büyük zarar
âzamü’n-nef’ : en büyük yarar, fayda
berzah (âlem-i) : öldükten sonra ruhların gittiği, dünya ile âhiret arasındaki âlem
cüz’î : az, küçük
ehl-i hibre : birşeyin iç yüzünü hakkıyla bilen, tecrübe sahibi ehil ve uzman kimseler
ehl-i şuhud : gayb âlemine ait bilinmeyen hakikatleri, imânî meseleleri Allah’ın lütuf ve ihsanıyla gören ve gözlemleyen kimseler, veliler
enbiya : nebiler, peygamberler
evliya : Allah dostları velîler
Ganiyy-i Kerîm-i Rahîm : hazineleri, ikramı ve merhameti sonsuz olan Allah
gaybî : bilinmeyen ve görünmeyen, gayb âlemine ait
hâcât : ihtiyaçlar
hakikat : birşeyin aslı esası, gerçek mahiyeti
hakikî : asıl, gerçek
hiffet-i zâhirî : görünüşteki kolaylık, hafiflik
iltizam etme : sıkı sıkıya bağlanma, sarılma, tutunma
iman-ı billâh : Allah’a iman
İstanbul :
itikad etmek : inanmak
itimat : güvenme
Kadîr-i Hafîz-i Alîm : sonsuz kudret ve iktidarıyla herşeyi yapıp sonuç almaya gücü yeten, yarattıklarını esirgeyip koruyan ve gözeten, sonsuz ilmiyle herşeyi kuşatan Allah
kelime-i kudsiye : yüce kelime, kutsal söz
kelime-i tevhid : “Allah’tan başka ilâh yoktur ve Muhammed (a.s.m.) Allah’ın elçisidir” mânâsına gelen “Lâ İlâhe illâllah Muhammedün Resulullah” sözü
külliyetli : kapsamlı, çok
Lâ ilâhe illallâh : “Allah’tan başka hiçbir ilâh yoktur”
mehalik : helâk edici şeyler, korkular, tehlikeler
mündemiç : içinde bulunan, içine yerleşmiş
münderiç : yerleştirilmiş
necat : kurtuluş
nef’ : fayda, yarar
neş’et etmek : doğmak, meydana gelmek
nokta-i istimdat : yardım alınacak nokta, yer
nokta-i istinad : dayanak noktası
sıklet : ağırlık
sûreten : görünüşte
tarik-i ehl-i fısk ve tuğyan : günâhkâr ve azgınların yolu
tarik-i Kur’ân : Kur’ân yolu
teklif : yükümlülük, sorumluluk
tenezzül : kendi durumundan daha aşağıdaki bir işi, bir durumu kabul etme
tevekkül : Allah’a dayanmak ve güvenmek
tezellül : alçalma, kendisini küçük düşürme
ubudiyet : kulluk
velî : Allah dostu
zâd : azık, yiyecek
zevk-i şuhudî : Allah’ın lütfuyla mânevî âlemlerde İlâhî hakikatleri seyretmenin verdiği zevk
zımn : iç
zımnında : içinde
âdi : basit, normal, sıradan
âkıl : akıllı
azîm : büyük
batalet : tembellik, avarelik; İslâmiyetin yükümlü tuttuğu işleri yapmama
batman : yaklaşık 8 kg ağırlığında bir ağırlık ölçüsü
belâhet : aptallık, ahmaklık
câmi : kapsayıcı, içeren
dalâlet : hak yoldan ayrılma, sapkınlık
ednâ : basit, küçük
ehl-i ihtisas : sahasında uzman olan kimseler
ehl-i şuhud : mânevî âlemlerde iman hakikatlerini gözleme yeteneğine sahip olan insanlar
elzem : çok gerekli olan
emn ü eman : güven ve korkusuzluk
gayet : son derece
haşyet : korku
hiffet : hafiflik, kolaylık
hiffet-i zâhir : görünüşteki hafiflik, kolaylık
hülâsa : usare, öz; birşeyin en kuvvetli veya kıvamlı bölümü, zübde, ekstre
ıztırap : sıkıntı, aşırı elem
icmâ’ : fikir birliği, oy birliği
ihbar : haber verme
ihtimal-i zarar : zarar ihtimali, olasılığı
ittifak : birleşme, söz birliği etme
kâmil : olgun, mükemmelliğe ulaşmış
kantar : 56,452 kg ağırlığında veya 44 okkalık bir ağırlık ve kapasite birimi
katledilmek : öldürülmek
kıyye : okka; 1283 grama karşılık gelen ağırlık ölçüsü
lâkin : ama, fakat
mecmu : toplam, hepsi
menfaat-i azîme : büyük fayda, yarar
menfaatsiz : yararsız
minnet : iyilik karşısında kendini borçlu hissetmek
muhalif : karşıt, zıt
muhbir : haber veren, haberci
mukabele etmek : karşılık vermek, karşı koymak
muvafık : lâyık, uygun
müddet-i sefer : sefer boyu, müddeti
müstesna : dışında
nazar-ı itibara alma : dikkate alma
nef-i azîm : büyük yarar, fayda
sadık : bağlı, doğru
sıklet : ağırlık
surî : görünüşte, şeklen
şehâdet : tanıklık, şahitlik
tevatür : yalan üzere birleşmeleri mümkün olmayan çok büyük sayıdaki kişi veya toplulukların bir haberi aktarması
tezellül etme : alçalma, kendisini küçük düşürme
yemin ciheti : sağ taraf, sağ yön; Kur’ân ve Sünnetin çizdiği yol
yümn-ü iman : imandan gelen bereket ve kolaylık
zâd : yol için ihtiyaç, azık
zâd-ı leziz : lezzetli azık, gıda
zâhir : görünüşte
zahr : sırt, arka, bel
sûreten : görünüşte
cüz’î : az, küçük
âzamü’n-nef’ : en büyük yarar, fayda
âzam-ı zarar : en büyük zarar
âlem-i âhiret : âhiret âlemi
âmî : okuma yazma bilmeyen, belli bir eğitimden geçmeyen kimse
âzam-ı zarar : en büyük zarar
âzamü’n-nef’ : en büyük yarar, fayda
berzah (âlem-i) : öldükten sonra ruhların gittiği, dünya ile âhiret arasındaki âlem
cüz’î : az, küçük
ehl-i hibre : birşeyin iç yüzünü hakkıyla bilen, tecrübe sahibi ehil ve uzman kimseler
ehl-i şuhud : gayb âlemine ait bilinmeyen hakikatleri, imânî meseleleri Allah’ın lütuf ve ihsanıyla gören ve gözlemleyen kimseler, veliler
enbiya : nebiler, peygamberler
evliya : Allah dostları velîler
Ganiyy-i Kerîm-i Rahîm : hazineleri, ikramı ve merhameti sonsuz olan Allah
gaybî : bilinmeyen ve görünmeyen, gayb âlemine ait
hâcât : ihtiyaçlar
hakikat : birşeyin aslı esası, gerçek mahiyeti
hakikî : asıl, gerçek
hiffet-i zâhirî : görünüşteki kolaylık, hafiflik
iltizam etme : sıkı sıkıya bağlanma, sarılma, tutunma
iman-ı billâh : Allah’a iman
İstanbul :
itikad etmek : inanmak
itimat : güvenme
Kadîr-i Hafîz-i Alîm : sonsuz kudret ve iktidarıyla herşeyi yapıp sonuç almaya gücü yeten, yarattıklarını esirgeyip koruyan ve gözeten, sonsuz ilmiyle herşeyi kuşatan Allah
kelime-i kudsiye : yüce kelime, kutsal söz
kelime-i tevhid : “Allah’tan başka ilâh yoktur ve Muhammed (a.s.m.) Allah’ın elçisidir” mânâsına gelen “Lâ İlâhe illâllah Muhammedün Resulullah” sözü
külliyetli : kapsamlı, çok
Lâ ilâhe illallâh : “Allah’tan başka hiçbir ilâh yoktur”
mehalik : helâk edici şeyler, korkular, tehlikeler
mündemiç : içinde bulunan, içine yerleşmiş
münderiç : yerleştirilmiş
necat : kurtuluş
nef’ : fayda, yarar
neş’et etmek : doğmak, meydana gelmek
nokta-i istimdat : yardım alınacak nokta, yer
nokta-i istinad : dayanak noktası
sıklet : ağırlık
sûreten : görünüşte
tarik-i ehl-i fısk ve tuğyan : günâhkâr ve azgınların yolu
tarik-i Kur’ân : Kur’ân yolu
teklif : yükümlülük, sorumluluk
tenezzül : kendi durumundan daha aşağıdaki bir işi, bir durumu kabul etme
tevekkül : Allah’a dayanmak ve güvenmek
tezellül : alçalma, kendisini küçük düşürme
ubudiyet : kulluk
velî : Allah dostu
zâd : azık, yiyecek
zevk-i şuhudî : Allah’ın lütfuyla mânevî âlemlerde İlâhî hakikatleri seyretmenin verdiği zevk
zımn : iç
zımnında : içinde
