Evet, bu dünyamızın menba-ı acâip buhar kazanları hükmünde olan denizlerde hiçbir mevcut, hattâ hiçbir katre su yoktur ki, vücuduyla, intizamıyla, menfaatiyle ve vaziyetiyle Hâlıkını bildirmesin.

Ve basit bir kumda ve basit bir suda rızıkları mükemmel bir surette verilen garip mahlûklardan ve hilkatleri gayet muntazam hayvanât-ı bahriyeden, hususan bir tanesi bir milyon yumurtacıklarıyla denizleri şenlendiren balıklardan hiçbirisi yoktur ki, hilkatiyle ve vazifesiyle ve idare ve iaşesiyle ve tedbir ve terbiyesiyle yaratanına işaret ve Rezzâk'ına şehadet etmesin.

Hem denizde, kıymettar, hâsiyetli, ziynetli cevherlerden hiçbirisi yoktur ki, güzel hilkatiyle ve câzibedar fıtratıyla ve menfaatli hâsiyetiyle Seni tanımasın, bildirmesin.

Evet, onlar birer birer şehadet ettikleri gibi, heyet-i mecmuasıyla, beraberlik ve birbiri içinde karışmak ve sikke-i hilkatte birlik ve icatça gayet kolay ve efratça gayet çokluk noktalarından Senin vahdetine şehadet ettikleri gibi; arzı, toprağıyla beraber bu küre-i arzı kuşatan muhit denizlerini muallâkta durdurmak ve dökmeden ve dağıtmadan güneşin etrafında gezdirmek ve toprağı istilâ ettirmemek ve basit kumundan ve suyundan, mütenevvi ve muntazam hayvanâtını ve cevherlerini halk etmek ve erzak vesair umûrlarını küllî ve tam bir surette idare etmek ve tedbirlerini görmek ve yüzünde bulunmak lâzım gelen hadsiz cenazelerinden hiçbirisi bulunmamak noktalarından, Senin varlığına ve Vâcibü’l-Vücud olduğuna mevcudatı adedince işaretler ederek şehadet eder.

Ve Senin saltanat-ı rububiyetinin haşmetine ve herşeye muhit olan kudretinin azametine pek zâhir delâlet ettikleri gibi, göklerin fevkindeki gayet büyük ve muntazam yıldızlardan, tâ denizlerin dibinde bulunan gayet küçücük ve intizamla iaşe edilen balıklara kadar herşeye yetişen ve hükmeden rahmetinin ve hâkimiyetinin hadsiz genişliklerine delâlet ve intizâmâtıyla ve faideleriyle ve hikmetleriyle ve mizan ve mevzuniyetleriyle, Senin herşeye muhit ilmine ve herşeye şâmil hikmetine işaret ederler.
« Önceki Sayfa  | | Sonraki Sayfa »
Ekranı Genişlet
Lügat Listesi

Lügatler :

arz : dünya
azamet : büyüklük, yücelik
câzibedar : çekici
cevher : asıl, öz
delâlet : delil olma, işaret etme
efrad : fertler, bireyler
erzak : rızıklar
fevkinde : üstünde
fıtrat : yaratılış, mizaç
hadsiz : sayısız, sınırsız
hâkimiyet : egemenlik, hükümranlık
Hâlık : Yaratıcı, herşeyi yaratan Allah
halk etmek : yaratmak
hâsiyet : özellik, hususiyet
haşmet : görkem, büyüklük
hayvanât : hayvanlar
hayvanât-ı bahriye : denizde yaşayan hayvanlar
heyet-i mecmua : bütün ferdler; bireylerin tamamı
hilkat : yaratılış
hususan : özellikle
iaşe : besleme, yedirip içirme
intizam : düzen, tertip
intizâmât : düzenler, tertipler
katre : damla
kıymettar : kıymetli
kudret : güç ve iktidar
küllî : kapsamlı ve bütün fertleri içine alan
küre-i arz : yerküre, dünya
mahlûk : yaratılmış
menba-ı acâip : hayrette bırakan kaynaklar
mevcudat : varlıklar
mevcut : varlık
muallâk : asılı, boşta
muhit : her tarafı kuşatan
muntazam : düzenli, intizamlı
mütenevvi : çeşitli
rahmet : İlâhî şefkat, merhamet
Rezzâk : bütün canlıların rızıklarını veren Allah
rızık : Allah’ın ihsan ettiği nimetler, yiyecekler
saltanat-ı Rububiyet : Rablık saltanatı; Allah’ın herşeyi kuşatan terbiye ve egemenliği
sikke-i hilkat : yaratılış mührü
suret : şekil
şehadet etmek : şahitlik etmek
tedbir : idare etme, çekip çevirme, önlem alma
terbiye : belli bir amaca erişecek şekilde geliştirme, olgunlaştırma
umûr : işler
Vâcibü’l-Vücud : varlığı zorunlu olan ve var olmak için hiçbir sebebe ihtiyacı bulunmayan Allah
vahdet : Allah’ın birliği
vaziyet : durum, hâl
vücud : varlık, var oluş
zâhir : açık, âşikar
ziynet : süs
Yükleniyor...