NAKŞİLER / NAKŞİBENDİLİK
Bahâeddin Nakşibed hazretlerinin kurduğu bir tarikattır. Şah-ı Nakşibendi hazretlerinin asıl adı, Tam adı Muhammed Bahâüddîn Nakşibend Buhârî olup, 1218 tarihinde Buhara yakınlarında dünyaya geldi. O dönemde Buhara Moğol istilası altındaydı.
Şah-ı Nakşibend hazretleri dünyaya geldiği zaman, Hâcegan tarikatı şeyhlerinden Muhammed Baba Semmâsî müridleriyle birlikte onun doğduğu köye geldi. Şah-ı Nakşibend’i evlatlığa kabul etti. Ancak kaynaklar onun gerçek şeyhinin, kendisinden çok seneler önce vefat eden Abdülhâlık Gücdüvâni olduğunu söyler. Şah-ı Nakşibendî Üveysî bir tarzda ondan ders aldı.
Şâh-ı Nakşibend, Hanefî mezhebine bağlıydı. Zikirde “hafî zikri” tercih etmişti.
Nakşibendiyye Tarikati günümüze kadar Türkistan, Anadolu ve Hindistan’a kadar uzanan çizgide en yaygın tarikat konumuna ulaştı. Şâh-ı Nakşibend’in halifeleri, Muhammed Parsa ve Alâeddin Attâr, tarikatın Mâverâünnehr bölgesine yayılmasını sağladı. Ubeydullah Ahrâr zamanında tarikatın şöhreti Anadolu ve İstanbul’a kadar ulaştı.
18. yüzyılda tarikat, Mevlânâ Halid-i Bağdadî ile birlikte, Osmanlı Devletinde hem genişledi, hem istikrar kazandı.
Şah-ı Nakşibend hazretleri dünyaya geldiği zaman, Hâcegan tarikatı şeyhlerinden Muhammed Baba Semmâsî müridleriyle birlikte onun doğduğu köye geldi. Şah-ı Nakşibend’i evlatlığa kabul etti. Ancak kaynaklar onun gerçek şeyhinin, kendisinden çok seneler önce vefat eden Abdülhâlık Gücdüvâni olduğunu söyler. Şah-ı Nakşibendî Üveysî bir tarzda ondan ders aldı.
Şâh-ı Nakşibend, Hanefî mezhebine bağlıydı. Zikirde “hafî zikri” tercih etmişti.
Nakşibendiyye Tarikati günümüze kadar Türkistan, Anadolu ve Hindistan’a kadar uzanan çizgide en yaygın tarikat konumuna ulaştı. Şâh-ı Nakşibend’in halifeleri, Muhammed Parsa ve Alâeddin Attâr, tarikatın Mâverâünnehr bölgesine yayılmasını sağladı. Ubeydullah Ahrâr zamanında tarikatın şöhreti Anadolu ve İstanbul’a kadar ulaştı.
18. yüzyılda tarikat, Mevlânâ Halid-i Bağdadî ile birlikte, Osmanlı Devletinde hem genişledi, hem istikrar kazandı.