âdât-ı milliye : millî âdetler
ahval : hâller, durumlar
cemiyet-i millî : millî cemiyet, topluluk (İttihad Terakki)
ebnâ-yı vatan : vatan evlâtları
ecza : cüzler, parçalar
efkâr-ı fâside : bozulmuş fikirler
efkâr-ı umumiye : halkın genel düşüncesi, kamuoyu
âdi : basit, sıradan
alenen : açıktan
âmâl : emeller, istekler
aşiyane : yuva
cebr : zorlama, zorbalık
deverân-ı dem : kan dolaşımı
ebedî : sonsuz
ecel-i inkıraz : dağılıp yok olma vakti, çökme zamanı
efkâr : fikirler
emel etmek : ümit etmek, ümit bağlamak
fikr-i beşer : insan fikri
galebe-i vahşet : vahşetin üstünlüğü, ilkelliğin üstünlüğü
hakikat : esas, gerçek
hercümerc etmek : alt üst etmek; karma karışık etmek
himmet : ciddi gayret
hükûmet-i zaife : zayıf hükûmet
hükümfermâ : egemen, hüküm süren
hükümran : hükmü geçen, hükmeden, egemen olan
hürriyet-i âdilâne : adaletli hürriyet
idare-i umumî : genel idare
ihtizaz : sarsıntı
inkılâp : değişim, dönüşüm
inkıraz : yıkılma, dağılıp yok olma, son bulma
istidad-ı gayr-ı mütenâhî : sonsuz yetenek
istidad-ı terakki : ilerleme ve kalkınma yeteneği
istidat : kabiliyet, yetenek
kaviyen : kuvvetli bir şekilde
kayd-ı ömr-ü tabiî : doğal ömür sınırı
kitab-ı Avrupa sahaifi : Avrupa kitabının sayfaları; Avrupa tarihinin yaprakları
küre-i arz : yerküre, dünya
mahdut : sınırlı
mahsul : ürün
mahsulât : ürünler
mâlik : sahip
marifet : bilgi, eğitim
metin : sağlam, kuvvetli
müdebbir : idareci; idare eden, çekip çeviren
müvellid : doğurtan; ebe
müyûlât : meyiller, eğilimler
nazara almak : dikkate almak
nispetinde : ölçüsünde
sahâif : sayfalar, tarih sayfaları
sahâif-i tarihiye : tarihî sayfalar
Süreyya : Ülker yıldızı, pervin
şer'î : dine uygun
tahlis : kurtarmak
tasallut-u medeniyet : medeniyetin musallat olması, hâkimiyeti
teâlî : yükselme, yücelme
tedennî : alçalma, gerileme
tekemmül : mükemmelleşme, olgunlaşma
tevsi etmek : genişletmek
tezayüd : ziyadeleşme, artma
ulvî : yüce, büyük
vahşet : ilkellik (medeniyetin zıttı)
zaman-ı mâzi : geçmiş zaman
zaman-ı sâlif : geçmiş zaman
zîmedhal : giriş yeri, menfez; karışma yeteneği
galeyana gelmek : coşup taşmak
hakaik-i sabite : değişmez gerçekler, esaslar
hakikat : esas, gerçek
hamiyet-i İslâmiye : İslâmiyeti savunma, koruma gayreti
hamiyetli : din, vatan, aile, millet, hak, hukuk gibi değerleri koruma duygusu ve gayreti olan
hodserane : serkeşçesine, dik başlılıkla
hükümfermâlık : egemenlik, hüküm sürmek
ihtiyarî : isteğe bağlı, iradeyle yapılan
ihyâ etmek : hayat vermek, canlandırmak
ilcaat-ı zaman : zamanın zorlamaları
inkılâp : değişim, dönüşüm
istibdad : baskı ve zulüm
istibdâdât : istibdatlar, diktatörlükler
istibdâd-ı mutlak : her bakımdan sınırsız bir baskı, mutlak diktatörlük
kadem-nihâde-i saha-i vücut : varlık âlemine ayak basma
külfet : zorluk
lezaiz : lezzetler
mâlik olmak : sahip olmak
mazhar olan : erişen, nail olan
mâzi : geçmiş
mecmu : bütün, hep
medfun olan : defnedilmiş, gömülmüş olan
meşveret-i şer’iye : şeriata uygun istişare, fikir alış verişi
mevt-i ebedî : sonsuz ölüm
meyan : orta, ara
meyusiyet : ümitsizlik
mezâlim : zulümler, haksızlıklar
muhalefet : karşıt olma, aykırılık
mutazammın : içine alıcı, kapsayıcı
müsademat : çarpışmalar, çatışmalar
müsadif olmak : tesadüf etmek, rastlamak
neşvünema : büyüyüp gelişme
rahm-ı mâder : ana rahmi
saadet : mutluluk
satvet : güç
sedd-i âhen : demir sed
seyl-i hurûşân-ı zaman : zamanın çağlayarak akan seli
sofra-yı nimet : nimet sofrası
sun’î : yapmacık, sahte
şerit : dar, uzun dokuma parçası
taht-ı Belkısî : Belkıs’ın tahtı
tarih-i hayat-ı hürriyet : hürriyet hayatının tarihi, tarihi geçmişi
tazyikat : baskılar, sıkıştırmalar
teessüs edecek : kurulacak
tekmil : mükemmelleşme
temaşa etmek : bakmak, seyretmek
tezelzül : sarsıntı
umum : herkes
vebâ-yı âğraz-ı şahsiye : şahsî kinlerin vebası; kişisel kin mikrobu
zaman-ı mâzi : geçmiş zaman
zaruri : zorunlu