Metindeki Lügatları
Bu Sayfaya Ait Soru Cevaplar
Lügat Listesi
Lügatler :
acz : acizlik, güçsüzlük
arefe : dinî bayramların bir gün öncesi anlamındaki bu kelime mecaz olarak “az önce” mânâsında kullanılmıştır
âzâde olma : kurtulma, hür ve serbest olma
azîm : büyük
bilhassa : özellikle
binaen : -dayanarak
Birinci Harb-i Umumî : I. Dünya Savaşı
caiz : sakıncasız, doğru
cumhur-u nas : halkın çoğunluğu, halk kitlesi
cüz : bölüm, parça
dehâ : olağanüstü zeka ve akıl sahibi kimse
emniyet : güven
Erzurum :
esnâ-yı ders : ders esnasında
hâiz : sahip, elde etmiş
hakikat : asıl, gerçek, doğru
hakikaten : gerçekten
Hamza : (bk. bilgiler – Müküslü Hamza)
Harb-i Umumî : I. Dünya Savaşı
haşiye : dipnot, açıklayıcı not
heyet : kurul
hiss-i kablelvuku : bir şeyi olmadan önce hissetme duygusu
husule gelmek : meydana gelmek
hüccet : delil
hürriyet-i fikir : düşünce özgürlüğü
i’câz : mu’cize oluş; bir benzerini yapma konusunda başkalarını âciz bırakan olağanüstülük
icma-ı millet : milletin görüş birliğine varması
içtihad : dinen kesin olarak belirtilmeyen konularda Kur’ân ve hadisten hükümler çıkarma
ihlâs : sadece Allah rızasını gözetme; samimiyet
itimad : güven
kabil : gibi, tür
kaide : kural, düstur, prensip
kefalet-i zımniye : dolaylı olarak kefil olma, gizli güvence
Kur’ân-ı Azîmüşşan : şan ve şerefi büyük olan Kur’ân
küll : bütün, genel
mâlik : sahip
Mehmed Mihri :
müfessir : Kur’ân-ı Kerimi mânâ bakımından tefsir eden, yorumlayan âlim kimse
nâfiz : nüfuz sahibi, etkin, hükmü geçen
nazm : tertip, diziliş, düzen; Kur'ân-ı Kerîmin Allahü taâlâ tarafından dizilen mübârek sözleri, ifadeleri
şahs-ı mânevî : tüzel kişilik; bir topluluktan meydana gelen mânevî kişilik, topluluk
taassup : aşırılık; önyargıdan doğan körü körüne bağlılık ve aşırılık
tefsir : Kur’ân-ı Kerimi mânâ bakımından açıklayan, yorumlayan kitap, eser
telâhuk-u efkâr : fikirlerin birikimi
tenasüp : uygunluk
tesanüd : dayanışma
umumî : genel
velâyet-i kâmile : mükemmel velilik; kulluk noktasında mânevî mertebeleri aşarak Allah’ın yakınlığını ve dostluğunu elde etme mükemmelliği
zelzele : deprem manasındaki bu kelimeyle Birinci Dünya Savaşı kast edilmiştir
zuhur : ortaya çıkma
arefe : dinî bayramların bir gün öncesi anlamındaki bu kelime mecaz olarak “az önce” mânâsında kullanılmıştır
âzâde olma : kurtulma, hür ve serbest olma
azîm : büyük
bilhassa : özellikle
binaen : -dayanarak
Birinci Harb-i Umumî : I. Dünya Savaşı
caiz : sakıncasız, doğru
cumhur-u nas : halkın çoğunluğu, halk kitlesi
cüz : bölüm, parça
dehâ : olağanüstü zeka ve akıl sahibi kimse
emniyet : güven
Erzurum :
esnâ-yı ders : ders esnasında
hâiz : sahip, elde etmiş
hakikat : asıl, gerçek, doğru
hakikaten : gerçekten
Hamza : (bk. bilgiler – Müküslü Hamza)
Harb-i Umumî : I. Dünya Savaşı
haşiye : dipnot, açıklayıcı not
heyet : kurul
hiss-i kablelvuku : bir şeyi olmadan önce hissetme duygusu
husule gelmek : meydana gelmek
hüccet : delil
hürriyet-i fikir : düşünce özgürlüğü
i’câz : mu’cize oluş; bir benzerini yapma konusunda başkalarını âciz bırakan olağanüstülük
icma-ı millet : milletin görüş birliğine varması
içtihad : dinen kesin olarak belirtilmeyen konularda Kur’ân ve hadisten hükümler çıkarma
ihlâs : sadece Allah rızasını gözetme; samimiyet
itimad : güven
kabil : gibi, tür
kaide : kural, düstur, prensip
kefalet-i zımniye : dolaylı olarak kefil olma, gizli güvence
Kur’ân-ı Azîmüşşan : şan ve şerefi büyük olan Kur’ân
küll : bütün, genel
mâlik : sahip
Mehmed Mihri :
müfessir : Kur’ân-ı Kerimi mânâ bakımından tefsir eden, yorumlayan âlim kimse
nâfiz : nüfuz sahibi, etkin, hükmü geçen
nazm : tertip, diziliş, düzen; Kur'ân-ı Kerîmin Allahü taâlâ tarafından dizilen mübârek sözleri, ifadeleri
şahs-ı mânevî : tüzel kişilik; bir topluluktan meydana gelen mânevî kişilik, topluluk
taassup : aşırılık; önyargıdan doğan körü körüne bağlılık ve aşırılık
tefsir : Kur’ân-ı Kerimi mânâ bakımından açıklayan, yorumlayan kitap, eser
telâhuk-u efkâr : fikirlerin birikimi
tenasüp : uygunluk
tesanüd : dayanışma
umumî : genel
velâyet-i kâmile : mükemmel velilik; kulluk noktasında mânevî mertebeleri aşarak Allah’ın yakınlığını ve dostluğunu elde etme mükemmelliği
zelzele : deprem manasındaki bu kelimeyle Birinci Dünya Savaşı kast edilmiştir
zuhur : ortaya çıkma
Evet, Kur’ân-ı Azîmüşşanın müfessiri, yüksek bir deha sahibi ve nâfiz bir içtihada malik ve bir velâyet-i kâmileyi haiz bir zât olmalıdır. Bilhassa bu zamanlarda, bu şartlar ancak yüksek ve azîm bir heyetin tesanüdüyle ve o heyetin telâhuk-u efkârından ve ruhlarının tenasübüyle birbirine yardım etmesinden ve hürriyet-i fikirlerinden ve taassuplarından âzâde olarak tam ihlâslarından doğan dâhi bir şahs-ı mânevîde bulunur. İşte, Kur’ân’ı ancak böyle bir şahs-ı mânevî tefsir edebilir.
Çünkü “Cüzde bulunmayan, küllde bulunur” kaidesine binaen, her fertte bulunmayan bu gibi şartlar, heyette bulunur. Böyle bir heyetin zuhurunu çoktan beri bekliyorken, hiss-i kablelvuku kabilinden olarak, memleketi yıkıp yakacak büyük bir zelzelenin arefesinde bulunduğumuz zihne geldi. HAŞİYE
“Birşey tamamıyla elde edilemediği takdirde o şeyi tamamıyla terketmek caiz değildir” kaidesine binaen, acz ve kusurumla beraber, Kur’ân’ın bazı hakikatleriyle, nazmındaki i’câzına dair bazı işaretleri tek başıma kaydetmeye başladım. Fakat, Birinci Harb-i Umumînin patlamasıyla Erzurum’un, Pasinler’in dağ ve derelerine düştük.
Çünkü “Cüzde bulunmayan, küllde bulunur” kaidesine binaen, her fertte bulunmayan bu gibi şartlar, heyette bulunur. Böyle bir heyetin zuhurunu çoktan beri bekliyorken, hiss-i kablelvuku kabilinden olarak, memleketi yıkıp yakacak büyük bir zelzelenin arefesinde bulunduğumuz zihne geldi. HAŞİYE
“Birşey tamamıyla elde edilemediği takdirde o şeyi tamamıyla terketmek caiz değildir” kaidesine binaen, acz ve kusurumla beraber, Kur’ân’ın bazı hakikatleriyle, nazmındaki i’câzına dair bazı işaretleri tek başıma kaydetmeye başladım. Fakat, Birinci Harb-i Umumînin patlamasıyla Erzurum’un, Pasinler’in dağ ve derelerine düştük.
Dipnotlar - Arapça İbareler - Haşiyeler:
HAŞİYE : Evet, Van’da Horhor medresemizin damında esnâ-yı derste büyük bir zelzelenin gelmekte olduğunu söyledi. Hakikaten söylediği gibi, az bir zaman sonra Harb-i Umumî başladı. (Hamza, Mehmed Şefik, Mehmed Mihri).
Önceki Risale: Tenbih / Sonraki Risale: Kur’ân nedir, tarifi nasıldır?
Lügatler :
acz : acizlik, güçsüzlük
arefe : dinî bayramların bir gün öncesi anlamındaki bu kelime mecaz olarak “az önce” mânâsında kullanılmıştır
âzâde olma : kurtulma, hür ve serbest olma
azîm : büyük
bilhassa : özellikle
binaen : -dayanarak
Birinci Harb-i Umumî : I. Dünya Savaşı
caiz : sakıncasız, doğru
cumhur-u nas : halkın çoğunluğu, halk kitlesi
cüz : bölüm, parça
dehâ : olağanüstü zeka ve akıl sahibi kimse
emniyet : güven
Erzurum :
esnâ-yı ders : ders esnasında
hâiz : sahip, elde etmiş
hakikat : asıl, gerçek, doğru
hakikaten : gerçekten
Hamza : (bk. bilgiler – Müküslü Hamza)
Harb-i Umumî : I. Dünya Savaşı
haşiye : dipnot, açıklayıcı not
heyet : kurul
hiss-i kablelvuku : bir şeyi olmadan önce hissetme duygusu
husule gelmek : meydana gelmek
hüccet : delil
hürriyet-i fikir : düşünce özgürlüğü
i’câz : mu’cize oluş; bir benzerini yapma konusunda başkalarını âciz bırakan olağanüstülük
icma-ı millet : milletin görüş birliğine varması
içtihad : dinen kesin olarak belirtilmeyen konularda Kur’ân ve hadisten hükümler çıkarma
ihlâs : sadece Allah rızasını gözetme; samimiyet
itimad : güven
kabil : gibi, tür
kaide : kural, düstur, prensip
kefalet-i zımniye : dolaylı olarak kefil olma, gizli güvence
Kur’ân-ı Azîmüşşan : şan ve şerefi büyük olan Kur’ân
küll : bütün, genel
mâlik : sahip
Mehmed Mihri :
müfessir : Kur’ân-ı Kerimi mânâ bakımından tefsir eden, yorumlayan âlim kimse
nâfiz : nüfuz sahibi, etkin, hükmü geçen
nazm : tertip, diziliş, düzen; Kur'ân-ı Kerîmin Allahü taâlâ tarafından dizilen mübârek sözleri, ifadeleri
şahs-ı mânevî : tüzel kişilik; bir topluluktan meydana gelen mânevî kişilik, topluluk
taassup : aşırılık; önyargıdan doğan körü körüne bağlılık ve aşırılık
tefsir : Kur’ân-ı Kerimi mânâ bakımından açıklayan, yorumlayan kitap, eser
telâhuk-u efkâr : fikirlerin birikimi
tenasüp : uygunluk
tesanüd : dayanışma
umumî : genel
velâyet-i kâmile : mükemmel velilik; kulluk noktasında mânevî mertebeleri aşarak Allah’ın yakınlığını ve dostluğunu elde etme mükemmelliği
zelzele : deprem manasındaki bu kelimeyle Birinci Dünya Savaşı kast edilmiştir
zuhur : ortaya çıkma
arefe : dinî bayramların bir gün öncesi anlamındaki bu kelime mecaz olarak “az önce” mânâsında kullanılmıştır
âzâde olma : kurtulma, hür ve serbest olma
azîm : büyük
bilhassa : özellikle
binaen : -dayanarak
Birinci Harb-i Umumî : I. Dünya Savaşı
caiz : sakıncasız, doğru
cumhur-u nas : halkın çoğunluğu, halk kitlesi
cüz : bölüm, parça
dehâ : olağanüstü zeka ve akıl sahibi kimse
emniyet : güven
Erzurum :
esnâ-yı ders : ders esnasında
hâiz : sahip, elde etmiş
hakikat : asıl, gerçek, doğru
hakikaten : gerçekten
Hamza : (bk. bilgiler – Müküslü Hamza)
Harb-i Umumî : I. Dünya Savaşı
haşiye : dipnot, açıklayıcı not
heyet : kurul
hiss-i kablelvuku : bir şeyi olmadan önce hissetme duygusu
husule gelmek : meydana gelmek
hüccet : delil
hürriyet-i fikir : düşünce özgürlüğü
i’câz : mu’cize oluş; bir benzerini yapma konusunda başkalarını âciz bırakan olağanüstülük
icma-ı millet : milletin görüş birliğine varması
içtihad : dinen kesin olarak belirtilmeyen konularda Kur’ân ve hadisten hükümler çıkarma
ihlâs : sadece Allah rızasını gözetme; samimiyet
itimad : güven
kabil : gibi, tür
kaide : kural, düstur, prensip
kefalet-i zımniye : dolaylı olarak kefil olma, gizli güvence
Kur’ân-ı Azîmüşşan : şan ve şerefi büyük olan Kur’ân
küll : bütün, genel
mâlik : sahip
Mehmed Mihri :
müfessir : Kur’ân-ı Kerimi mânâ bakımından tefsir eden, yorumlayan âlim kimse
nâfiz : nüfuz sahibi, etkin, hükmü geçen
nazm : tertip, diziliş, düzen; Kur'ân-ı Kerîmin Allahü taâlâ tarafından dizilen mübârek sözleri, ifadeleri
şahs-ı mânevî : tüzel kişilik; bir topluluktan meydana gelen mânevî kişilik, topluluk
taassup : aşırılık; önyargıdan doğan körü körüne bağlılık ve aşırılık
tefsir : Kur’ân-ı Kerimi mânâ bakımından açıklayan, yorumlayan kitap, eser
telâhuk-u efkâr : fikirlerin birikimi
tenasüp : uygunluk
tesanüd : dayanışma
umumî : genel
velâyet-i kâmile : mükemmel velilik; kulluk noktasında mânevî mertebeleri aşarak Allah’ın yakınlığını ve dostluğunu elde etme mükemmelliği
zelzele : deprem manasındaki bu kelimeyle Birinci Dünya Savaşı kast edilmiştir
zuhur : ortaya çıkma
