Rabian: İnsan küçük bir âlem olduğu gibi, âlem dahi büyük bir insandır. Bu küçük insan o büyük insanın bir fihristesi ve hülâsasıdır. İnsanda bulunan nümunelerin büyük asılları, insan-ı ekberde bizzarure bulunacaktır.

Meselâ, nasıl ki insanda kuvve-i hafızanın vücudu, âlemde Levh-i Mahfuzun vücuduna kat’î delildir; öyle de, insanda kalbin bir köşesinde lümme-i şeytaniye denilen bir âlet-i vesvese ve kuvve-i vâhimenin telkinatıyla konuşan bir şeytanî 1 lisan ve ifsad edilen kuvve-i vâhime küçük bir şeytan hükmüne geçtiğini ve sahiplerinin ihtiyarına zıt ve arzusuna muhalif hareket ettiklerini, hissen ve hadsen herkes nefsinde görmesi, âlemde büyük şeytanların vücuduna kat’î bir delildir.

Ve bu lümme-i şeytaniye ve şu kuvve-i vâhime bir kulak ve bir dil olduklarından, ona üfleyen ve bunu konuşturan haricî bir şahs-ı şerîrenin vücudunu ihsas ederler.

ON BİRİNCİ İŞARET

Ehl-i dalâletin şerrinden kâinatın kızdıklarını ve anâsır-ı külliyenin hiddet ettiklerini ve umum mevcudatın galeyana geldiklerini, Kur’ân-ı Hakîm, mucizâne ifade ediyor.

Yani, kavm-i Nuh’un başına gelen tufan ile semâvat ve arzın hücumunu 2 ve kavm-i Semud ve Âd’ın inkârından hava unsurunun hiddetini 3 ve kavm-i Firavuna karşı su unsurunun ve denizin galeyanını 4 ve Karun’a karşı toprak unsurunun gayzını 5 ve ehl-i küfre karşı âhirette 6 تَكَادُ تَمَيَّزُ مِنَ الْغَيْظِ sırrıyla Cehennemin gayzını ve öfkesini ve sair mevcudatın ehl-i küfür ve dalâlete karşı hiddetini gösterip ilân ederek gayet müthiş bir tarzda ve i’câzkârâne ehl-i dalâlet ve isyanı zecrediyor.

Dipnotlar - Arapça İbareler - Haşiyeler:

1 : bk. Tirmizî, Tefsîru Sûre: (35) 2; en-Nesâî, es-Sünenü’l-Kübrâ: 6:305; el-Bezzâr, el-Müsned: 5:394; Ebû Ya’lâ, el-Müsned: 7:278, 8:417.
2 : bk. Hâkka Sûresi, 69:11; Kamer Sûresi, 54:11; Kamer Sûresi, 54:12.
3 : bk. Hâkka Sûresi, 69: 5-6.
4 : bk. A’râf Sûresi, 7:136; Tâhâ Sûresi, 29:78; Kasas Sûresi, 28:40.
5 : bk. Kasas Sûresi, 28:81.
6 : “Neredeyse öfkeden parçalanacak!” Mülk Sûresi, 67:8.
« Önceki Sayfa  | | Sonraki Sayfa »
Önceki Risale: On İkinci Lem'a / Sonraki Risale: On Dördüncü Lem'a
Ekranı Genişlet
Lügat Listesi

Lügatler :

âlem : dünya, evren
âlet-i vesvese : vesvese aracı
anâsır-ı külliye : büyük unsurlar; toprak, hava, su, ateş
arz : yeryüzü
bizzarure : zorunlu olarak
ehl-i dalâlet : doğru ve hak yoldan sapanlar, inançsız kimseler
fihriste : özet, içerik
galeyan : öfkelenme
hadsen : kuvvetli bir sezgiyle
Hâlık-ı Zülcelâl : sonsuz haşmet ve yücelik sahibi ve her şeyin yaratıcısı olan Allah
haricî : dışta bulunan
hiddet : öfke
hikmet-i Rabbâniye : Allah’ın her şeyi bir fayda ve gayeye yönelik olarak, anlamlı ve yerli yerinde yaratması
hülâsa : özet
ifsad edilen : bozulan
ihsas etmek : hissettirmek
ihtiyar : dileme, istek, irade
iktiza etme : gerektirme
insan-ı ekber : en büyük insan, kâinat
kâinat : evren, bütün yaratılmışlar
kat’î : kesin
kavm-i Âd : Âd kavmi; Hz. Hûd’un peygamber olarak gönderildiği kavim
kavm-i Firavun : Firavun’un hükmettiği kavim
kavm-i Nuh : Hz. Nuh’un (a.s.) peygamber olarak gönderildiği kavim
kavm-i Semud : Semud kavmi; Hz. Sâlih’in peygamber olarak gönderildiği kavim
Kur’ân-ı Hakîm : her âyet ve sûresinde sayısız hikmet ve faydalar bulunan Kur’ân
kuvve-i hafıza : hafıza duyusu, bellek
kuvve-i vâhime : olmayan bir şeyi var gibi gösterme duyusu
Levh-i Mahfuz : her şeyin bütün ayrıntılarıyla yazıldığı kader levhası, Allah’ın ilminin bir adı
lümme-i şeytaniye : şeytanın verdiği kuruntu
mevcudat : varlıklar
mucizâne : mucizeli bir şekilde
muhalif : karşı görüşlü
nefs : kişinin kendisi
nümune : örnek
rabian : dördüncü olarak
semâvat : gökler
şahs-ı şerîr : şerli şahıs
şer : kötülük
şeytanî : şeytana ait
telkinat : telkinler
tenkit : eleştiri, itiraz
teveccüh etmek : yönelmek
tufan : her tarafın sular altında kalması
umum : bütün
unsur : madde, element
vücud : varlık
Yükleniyor...