İşte bu tek fiil, yani, birtek hakikat olan tanzif, ism-i Kuddûs gibi bir İsm-i Âzamdan, kâinatın daire-i âzamında görünen bir cilve-i âzamdır ki, doğrudan doğruya mevcudiyet-i Rabbâniyeyi ve vahdâniyet-i İlâhiyeyi, Esmâ-i Hüsnâsıyla beraber, güneş gibi, geniş ve dürbün gibi olan gözlere gösterir.

Evet, nasıl ki, Risale-i Nur’un çok cüzlerinde kat’î burhanlarla ispat edilmiş ki, ism-i Hakem ve ism-i Hakîmin bir cilvesi olan fiil-i tanzim ve nizam; ve ism-i Adl ve Âdilin bir cilvesi olan fiil-i tevzin ve mizan; ve ism-i Cemîl ve Kerîmin bir cilvesi olan fiil-i tezyin ve ihsan; ve ism-i Rab ve Rahîmin bir cilvesi olan fiil-i terbiye ve in’âm, bu daire-i âzam-ı âlemde, herbiri birtek hakikat ve birtek fiil olduklarından, birtek Zâtın vücub-u vücudunu ve vahdetini gösteriyorlar.

Aynen öyle de, ism-i Kuddûsün bir mazharı ve bir cilvesi olan fiil-i tanzif ve tathir dahi, o Zât-ı Vâcibü’l-Vücudun hem güneş gibi mevcudiyetini, hem gündüz gibi vahdâniyetini gösteriyorlar.

Ve mezkûr tanzim, tevzin, tezyin, tanzif misilli o ef’âl-i hakîmâne, âzamî dairede vahdet-i nev’iyeleri noktasında birtek Sâni-i Vâhidi gösterdikleri gibi; Esmâ-i Hüsnânın ekserîsinin, belki bin bir esmânın herbirinin böyle birer cilve-i âzamı, bu daire-i âzamda vardır. Ve o cilveden gelen fiil, büyüklüğü nisbetinde vuzuh ve kat’iyetle Vâhid-i Ehadi gösterir.
Sonraki Risale: İkinci Nükte
Ekranı Genişlet
Lügat Listesi

Lügatler :

Âdil : adaletle iş gören, sonsuz adalet sahibi Allah
cilve-i âzam : en büyük yansıma, görünme
cüz : kısım, bölüm
daire-i âzam-ı âlem : büyük kâinat dairesi
ef’âl-i hakîmâne : bir maksat ve gayeye yönelik olarak yapılan işler
Esmâ-i Hüsnâ : Cenâb-ı Hakkın en güzel isimleri
fiil-i tanzim ve nizam : düzenleme işi ve düzen
fiil-i terbiye ve in’âm : terbiye etme ve nimetlendirme fiili
fiil-i tevzin ve mizan : birşeyi ölçülü ve dengeli yapma fiili, işi
fiil-i tezyin ve ihsan : herşeyi güzel ve süslü bir şekilde yapma fiili, işi
hikmet-i âmme : herşeyi kuşatan hikmet, gaye ve fayda
inâyet-i şâmile : herşeyi içine alan İlâhî yardım ve koruma
ism-i Adl : Allah’ın sonsuz adalet sahibi olduğunu bildiren ismi
ism-i Cemîl : Allah’ın bütün güzelliklerin kaynağı ve sonsuz güzellik sahibi olduğunu ifade eden ismi
ism-i Hakem : Allah’ın herşeyi hükmü altında bulundurmasını ifade eden ismi
ism-i Hakîm : Allah’ın herşeyi hikmetle yaptığını bildiren ismi
ism-i Kuddûs : Allah’ın her türlü kusurdan ve çirkinlikten uzak olduğunu ve her şeyi temiz yaptığını ifade eden ismi
kat’iyet : kesinlik
Kerîm : sonsuz cömertlik ve ikram sahibi olan Allah
münasebettar : ilgili, bağlantılı
müstefid : faydalanma, yararlanma
tanzif : temizleme
tanzim : düzenleme
tathir : temizlik
tevzin : ölçülü yapma
tezyin : süsleme
Yükleniyor...