Risale Araçları
لَهُ الْمُلْكُ ِلاَنَّ ذَاكَ الْعَالَمَ الْكَبِيرَ كَهٰذَا الْعَالَمِ الصَّغِيرِ. مَصْنُوعُ قُدْرَتِهِ مَكْتوُبُ قَدَرِهِ. اِبْدَاعُهُ لِذَاكَ صَيَّرَهُ مَسْجِدًا. اِيجَادُهُ لِهٰذَا صَيَّرَهُ سَاجِدًا. اِنْشَاۤؤُهُ لِذاَكَ صَيَّرَ ذَاكَ مِلْكًا. اِيجَادُهُ لِهٰذَا صَيَّرَهُ مَمْلُوكًا. صَنْعَتُهُ فِى ذَاكَ تَظَاهَرَتْ كِتَابًا. صِبْغَتُهُ فِى هٰذَا تَزاَهَرَتْ خِطَابًا. قُدْرَتُهُ فِى ذَاكَ تُظْهِرُ حِشْمَتَهُ. رَحْمَتُهُ فِى هٰذَا تُنَظِّمُ نِعْمَتَهُ. حِشْمَتُـهُ فِى ذَاكَ تَشْهَدُ هُوَ الْوَاحِدُ. نِعْمَتُهُ فِى هٰذَا تُعْلِنُ هُوَ اْلاَحَدُ. سِكَّتُهُ فِى ذَاكَ فِى الْكُلِّ وَاْلاَجْزَاۤءِ. خَاتَمُهُ فِى هٰذَا فِى الْجِسْمِ وَاْلاَعْضَاءِ1

BİRİNCİ FIKRA: ذاَكَ الْعَالَمَ الْكَبِيرَ...الخ Yani, şu kâinat denilen âlem-i ekber ve insan denilen onun misal-i musağğarı olan âlem-i asgar, kudret ve kader kalemiyle yazılan âfâkî ve enfüsî vahdâniyet delâilini gösteriyorlar.

Evet, kâinattaki san’at-ı muntazamanın küçük bir mikyasta nümunesi insanda vardır. O daire-i kübrâdaki san’at Sâni-i Vâhide şehadet ettiği gibi, şu insanda olan küçük mikyastaki hurdebinî san’at dahi yine o Sânie işaret eder, vahdetini gösterir.

Dipnotlar - Arapça İbareler - Haşiyeler:

1 : Mülk umumen Ona aittir. Zira şu büyük âlem, tıpkı bu küçük âlem gibidir; her ikisi de Onun kudretinin masnuu ve kaderinin mektubudur. Şu büyük âlemi ibdâ ederek onu bir mescid haline getirmiş, bu küçük âlemi icad ederek onu da bir sâcid kılmıştır. Şunu bir mülk şeklinde inşa etmiş, bunu da bir memlük olarak icad etmiştir. Şundaki san’atı bir kitap olarak tezahür etmiş, bundaki sıbğası ise hitap çiçekleri suretinde açmıştır. Şunda kudretiyle haşmetini gösterir; bunda ise rahmetiyle nimetlerini tanzim eder. Şundaki haşmeti Onun vâhidiyetine şehadet eder; bundaki nimetleri ise Onun ehadiyetini ilân eder. Şu büyük âlemin küll ve eczalarında Onun sikkesi okunduğu gibi, bu küçük âlemin cisim ve âzâlarında da Onun hâtemi vardır.
« Önceki Sayfa  | | Sonraki Sayfa »
Önceki Risale: Birinci Makam / Sonraki Risale: Yirminci Mektubun Onuncu Kelimesine Zeyl
Ekranı Genişlet
Lügat Listesi

Lügatler :

âciz : güçsüz, zayıf
âfâkî : dış dünyaya ait
âlem-i asgar : küçük âlem
âlem-i ekber : en büyük âlem
Arabî : Arapça
daire-i kübrâ : en büyük daire
delâil : deliller
enfüsî : iç dünyaya ait
hurdebinî : mikroskobik
ibare : metin
ibare-i Arabiye : Arapça metin
ilka etme : ders vermek, öğretmek, yazdırmak
kâinat : evren, yaratılmış herşey
kalem-i kader : kader kalemi; Allah’ın olacak hadiseleri olmadan önce bilip yazması
kasîde-i kader : kader kasidesi; yaratıcısının medhine lâyık, İlâhî takdir ve ölçülerle yaratılmış bir kaside gibi olan varlıklar
kudret ve kader kalemi : Allah’ın olacak olayları olmadan önce bilip yazması, takdir etmesi ve kudretiyle yaratması
lâtif : ince, hoş, güzel
mânidar : anlamlı
meâl : açıklama, anlam
mektub-u Rabbanî : Allah’ın birer mektup gibi yazdığı ve san’atla yarattığı eser, varlık
mikyas : ölçü
misal-i musağğar : küçültülmüş örnek
muntazam : düzenli, intizamlı
nümune : örnek
san’at-ı muntazama : düzenli san’at
Sâni : herşeyi mükemmel ve san’atlı bir şekilde yaratan Allah
Sâni-i Vâhid : tek olan ve herşeyi sanatlı yapan Allah
şehadet : şahidlik, tanıklık
vahdâniyet : Allah’ın bir ve benzersiz olması ve ortağının bulunmaması
vahdet : birlik
Yükleniyor...