İ’lem! Mesâil-i diniyeden olan içtihad kapısı açıktır. Fakat şu zamanda oraya girmeye altı mâni vardır.

Birincisi: Nasıl ki, kışta fırtınaların şiddetli olduğu bir vakitte, dar delikler dahi seddedilir; yeni kapılar açmak hiçbir cihetle kâr-ı akıl değil. Hem nasıl ki, büyük bir selin hücumunda tamir için duvarlarda delikler açmak gark olmaya vesiledir. Öyle de, şu münkerat zamanında ve âdât-ı ecânibin istilâsı ânında ve bid’aların kesreti vaktinde ve dalâletin tahribatı hengâmında, içtihad namıyla kasr-ı İslâmiyetten yeni kapılar açıp, duvarlarında muharriplerin girmesine vesile olacak olan delikler açmak, İslâmiyete cinayettir.

İkincisi: Dinin zaruriyatı ki içtihad onlara giremez. Çünkü kat’î ve muayyendirler. Hem o zaruriyat, kut ve gıda hükmündedirler; şu zamanda terke uğruyorlar ve tezelzüldedirler. Ve bütün himmet ve gayreti onların ikamesine ve ihyâsına sarf etmek lâzım gelirken, İslâmiyetin nazariyat kısmında ve selefin içtihadat-ı sâfiyâne ve hâlisânesiyle bütün zamanların hâcâtına dar gelmeyen efkârları olduğu halde, onları bırakıp, heveskârâne yeni içtihadlar yapmak bid’atkârâne bir hıyânettir.

Üçüncüsü: Her zamanın insanlarınca kıymetli addedilerek efkârı celb eden câzibedar bir metâ merguptur. Meselâ, bu zamanda en rağbetli, en iftiharlı, siyasetle iştigal ve dünya hayatını temin etmektir. Selef-i Salihîn asrında ve o zaman çarşısında en mergup metâ, Hâlık-ı Semâvat ve Arzın marziyatlarını ve bizden arzularını kelâmından istinbat etmek ve nur-u Nübüvvet ve Kur’ân’la kapatılmayacak derecede açılan âhiret âlemindeki saadet-i ebediyeyi kazandırmak ve vesâilini elde etmek idi.
« Önceki Sayfa  | | Sonraki Sayfa »
Önceki Risale: Katrenin Zeyli / Sonraki Risale: Zeylû'l-Hubâb
Ekranı Genişlet
Lügat Listesi

Lügatler :

âdât-ı ecânib : yabancı âdetler; yabancıların gelenek ve görenekleri
addetmek : saymak
âhiret âlemi : öldükten sonra yaşanacak olan sonsuz hayatın bulunduğu âlem
bid’a : aslen dinde olmayıp sonradan ortaya çıkan ve dine zarar veren yeni âdet ve uygulama
bid’atkârâne : aslen dinde olmayıp sonradan ortaya çıkan ve dine zarar verici yeni âdet ve uygulamaları dine mal etmeye çalışarak
câzibedar : çekici, alımlı
celb eden : çeken
cihet : şekil, yön
dalâlet : hak yoldan sapkınlık
efkâr : fikirler, düşünceler
gark olmak : boğulmak; suya batmak
hâcât : ihtiyaçlar
Hâlık-ı Semâvat ve Arz : göklerin ve yerin yaratıcısı olan Allah
hâlisâne : halis bir şekilde, temiz kalplilikle
hengâm : zaman, çağ, devir
heveskârâne : hevesine, gelip geçici istek ve arzularına düşkün bir şekilde
hıyânet : hâinlik
himmet : ciddî gayret
i’lem : bil
içtihad : dinen kesin olarak belirtilmeyen bir konuda Kur’ân ve hadisten hüküm çıkarma
içtihadat-ı sâfiyâne : samimî, hâlis bir şekilde sırf Allah rızası için yapılan içtihadlar
iftiharlı : övünülen
ihyâ : canlandırma
ikame : ayağa kaldırma, ayakta durdurma
istilâ : her yeri kaplama
istinbat etmek : gizli mânâyı ortaya çıkarmak
iştigal : meşgul olma
kâr-ı akıl : akıl kârı; akla uygun bir davranış
kasr-ı İslâmiyet : İslâmiyet sarayı, İslâm dini
kat’î : kesin
kelâm : ifade, söz; burada kastedilen Kur’ân-ı Kerim
kesret : çokluk
kıymetli : değerli
kut : rızık, gıda maddesi
lâzım gelmek : gerekli olmak
mâni : engel
marziyat : Allah’ın rızasına uygun şeyler
mergup : beğenilen, taleb edilen, istenilen
mesâil-i diniye : dine ait meseleler
metâ : mal
muayyen : belirlenmiş, kararlaştırılmış
muharrip : tahrip edici; bozucu
münkerat : dince yapılması yasak olan şeyler
nam : ad, isim
nazariyat : teoriler ve kural olarak belirlenen esaslar
nur-u Nübüvvet : peygamberlik nuru
rağbetli : beğenilen, taleb edilen, istenilen
saadet-i ebediye : sonsuz mutluluk, âhiret mutluluğu
sarf etmek : harcamak
seddetmek : tıkamak, kapamak
selef : sahabe ve tabiin gibi ilk örnek Müslüman nesiller
Selef-i Salihîn : daha önce yaşamış takva sahibi kimseler; ilk devir İslâm büyükleri
tahribat : tahripler, yıkıp bozmalar
temin etmek : sağlamak, elde etmek
tezelzül : sarsıntı
vesile : araç, vasıta
zaruriyat/dinin zaruriyatı : hükümleri açık ve net olan ve yerine getirilmesi zorunlu olan dinî meseleler, emirler, yasaklar
Yükleniyor...