ağmaz : en derin
belâgat : maksada ve hâle uygun düzgün ve güzel söz söyleme
cihet : yön, görünüm
cismiyet : maddî özellik taşıma
cumhur : genel halk kitlesi
cumhur-u avam : halk kitlesi
efkâr : fikirler, düşünceler
hafî : gizli, örtülü
hakaik : hakikatler; gerçek mahiyetler, asıl ve esaslar
hakaik-i mücerrede : maddî olmayan, soyut gerçekler
hasr : dikkati bir şeyde yoğunlaştırma
hayal-âlûd : hayalle karışmış
hissiyat : hisler, duygular
hissiyat-ı cumhur : genel halk kitlelerinin hisleri, algılamaları
iğlâk : kapalı olma
ihtiram : hürmet etme, saygı gösterme
iktiza etme : gerektirme
irad etme : sunma, söyleme
irşad : doğru yolu gösterme
istiârât : istiareler; kelimelerin kendi mânâsının dışında başka mânâlarda kullanmalar (istiare)
istiârât-ı kesire : birçok istiare; kelimelerin kendi mânâsının dışında başka mânâlarda kullanmalar (istiare)
istilzam etme : gerektirme, şart koşma
işkâl : bir ifadedeki mânâların zor anlaşılır olması, zorlaştırma
kelâm : ifade, söz
lâfz : ifade, söz, kelime
maânî-i amîka veya müteferrika : derin veya birbirinden farklı mânâlar
mâkulât-ı sırfe : tamamıyla aklî olan meseleler
mânânın dikkati : bir sözdeki mânânın derinliği ve inceliği
me’lûf : alışılmış
muhal : imkânsız, olmayacak şey
mümaşât : uyma; beraber hareket etme
mütehayyelât : hayal edilen şeyler
müteşabihat : birbirine benzer mecâz ve teşbihlerin yer aldığı ifadeler; Kur’ân ve hadiste yer alan ve farklı mânâlardan hangisinin kastedildiği kesin olarak bilinemeyen, bazı kapalı sözler
nâs : insanlar
nazar : bakış, dikkat
riayet : gözetme
serir-i saltanat : saltanat tahtı; sultanlık makamı
suret : şekil, görünüm, fotoğraf
suret-i sehl ve basîta : kolay ve basit şekil, suret
suver-i misaliye : temsilî ifadeler, misalî şekiller, suretler
suver-i müteşabihe : müteşâbih ifadeler; Kur’ân-ı Kerimde mânâsı kapalı olan ve yorumlara açık olan suretler, temsiller
tasarruf : dilediği gibi kullanma, yapma ve yönetme
tasarruf-u İlâhî : Allah’ın maddî âlemde dilediği gibi tasarrufta bulunması, dilediğini yapması
tasavvur : düşünme, hayalde canlandırma
tasvir : bir şeyi sözle veya yazıyla anlatma, göz önünde canlandırma
te’nis-i ezhan : zihinlerde yakınlık meydana getirme; onları alıştırma
tecerrüd etme : soyutlanma, sıyrılma
temaşa etme : bakma, seyretme
tenezzülât : muhatapların seviyesine inmeler
tenezzülât-ı İlâhiye : Cenâb-ı Hakkın kullarının anlayış seviyelerine göre hitap etmesi
tesmiye olunma : isimlendirilme
tevsit : vasıta ve araç olarak kullanma
teyid etme : destekleme, pekiştirme
ukul-ü beşer : insanların akılları
vakf-ı nazar : dikkatin bir konu üzerinde yoğunlaşması
vaz etmek : koymak, yerleştirmek