abes : anlamsız, boş
akliyat : akılla bilinen şeyler, akıl ile araştrılıp bulunabilen hususlar
beyan : açıklama, anlatım
dürr : inci tanesi
ecza : bölümler, kısımlar
elfaz : lâfızlar, sözler
esdaf : sadefler; inci kabukları; inci gibi büyük mânâları içinde taşıyan kabuklar
ezâhîr-i efkâr : fikir çiçekleri
faraza : varsayalım ki
feyizyâb : feyiz bulan, gelişen, çoğalan
ganî : ihtiyaç duymayan; zengin, varlıklı
hadis : Peygamber Efendimizin (a.s.m.) mübarek söz, fiil ve hareketi veya onun onayladığı başkasına ait söz, iş veya davranış
hakikî : asıl, gerçek, doğru
hikmet : felsefe (Yunan felsefesi)
hikmet-i mezbure : yukarıda bahsi geçen felsefe; Yunan felsefesi
i’câz : mu’cize oluş; bir benzerini yapma konusunda başkalarını âciz bırakan olağanüstülük
İsrailiyat : Yahudi ve Hıristiyanların inanç, ahlâk, tarih ve efsaneye dayalı kültüründen İslâma karışmış olan şeyler; daha çok Yahudi kitaplardan nakledilen, Kur’ân ve hadisin getirmiş olduğu ölçülere uymayan hurafelerle karışık bir kısım hikâye ve haberler
istinbat etmek : bir söz veya bir işten gizli bir mânâ ve hüküm çıkarmak, içtihad etmek
izhar etmek : açıklamak, göstermek
kellâ, sümme kellâ! : asla, asla öyle değil!
Kitab-ı Mu’cizü’l-Beyân : açıklamalarıyla benzerini yapmaktan akılları aciz bırakan, şan ve şerefi yüce olan kitap; Kur’ân-ı Kerim
kitap : Kur’ân-ı Kerim
Kur’ân-ı Mübîn : hak ve hakikati açıklayan ve sözleri açık olan Kur’ân
mâanî : mânâlar, anlamlar
mâkul : akla ve mantığa uygun olan
meder : çakıl taşı
mekalid-i inkıyad : bağlılık anahtarları
menkul : nakledilen, anlatılan
mesmû : dinlemeye değer, duyum, duyulmuş şey, söz, bilgi
mevhum : gerçekte olmadığı halde var sayılan
misdak : doğrulayıcı delil, ölçüt, kriter
muharref : aslı tahrif edilmiş, bozulmuş
mukarrer : kesinlik kazanmış, yerleşmiş olan
mutabakat : uygunluk
muvafakat : uygunluk, uyuşma
müfessir : Kur’ân-ı Kerimi mânâ bakımından tefsir eden, yorumlayan
mümevveh : sahte; görünüşte doğru gibi olup, gerçekte yanlış olan
müşabehet : benzerlik
müştemil : içine alan, kapsayan
nakl : nakle, haberlere dayanan delil (İsrâiliyattan gelen nakil)
nakliyat-ı sâdıka : hadislerin Peygamber Efendimizden (a.s.m.) doğru ve sağlam kanallarla aktarılması
nüfuz etmek : içine işlemek, geçmek
sadef : sedef; inci kabuğu
sema : gök
serâ : yer, yeryüzü
sımah : kulak
sikke-i belâgat : belâgat mührü, damgası; sözün düzgün, kusursuz, yerinde, hâlin ve makamın icabına göre söylendiğini gösteren mühür
sünnet : Peygamberimizin söz, fiil ve hareketlerine dayanan yüce prensipler
Süreyya : yedi yıldızdan oluşan bir yıldız takımı, Ülker, Pervin
şahid-i sadık : doğru sözlü şahit, tanık
şehadet : şahidlik, tanıklık
tefsir : mânâ bakımından açıklama, yorum
teşerrüb etmek : içmek
tevehhüm eylemek : olmayan bir şeyi var diye kabul etmek
tevfik etmek : bağdaştırmak, uydurmak
tezkiye : hatadan arındırma, temize çıkarma