âli : yüce, yüksek
âzâ : uzuvlar, organlar
efrad : fertler, bireyler (bk. f-r-d)
Ermeni : (bk. bilgiler – Ermeniler)
galî : kıymetli, değerli
garat etme : yağmalama
Hakkâri : (bk. bilgiler)
hamiyet-furuş : hamiyetlilik taslayan; hamiyet ve gayret iddiasında bulunan
haşiye : dipnot, açıklayıcı not
hîn-i meşrutiyet : Meşrutiyet zamanı; Meşrutiyet’in ilân edilmesinin ardından gelen dönem (bk. bilgiler – Meşrutiyet)
inbisat etme : genişleme, yayılma
istibdat : baskı, diktatörlük, despotluk
istikbal : gelecek zaman
kaside : övgü şiiri (bk. ḳ-ṣ-d)
kavm : kavim, millet, halk
kuvve-i mâneviye : mânevî güç, moral (bk. a-n-y)
mâlâmâl : ağzına kadar dolu, dopdolu
mâzur : özürlü, mazeretli
meb’us : milletvekili (bk. b-a-s̱)
mehâsin : güzellikler, iyilikler (bk. ḥ-s-n)
muhalif : aykırı, zıt (bk. ḫ-l-f)
müflis : iflâs etmiş
müstebid : baskıcı, diktatör, despot
müteşeyyih : şeyhlik taslayan, şeyhlik iddia eden
müzeyyen : süslü (bk. z-y-n)
rüesâ : reisler, idareciler
sabık : geçmişte kalan
sefil : yoksul; sefalet ve sıkıntı içinde olan
seyyiat : kötülükler, yanlış uygulamalar, günahlar
sine : göğüs, kalp
sünnet-i seniye : Peygamber Efendimizin (a.s.m.) söz, fiil ve hareketlerine dayanan yüce prensipler (bk. s-n-n)
sünnet-i seyyie : insanları kötülüğe yönelten yol ve yöntemler (bk. s-n-n)
şecaat : yiğitlik, cesaret
ta’nif : şiddetli azarlama
tahaccür etme : katılaşarak taş haline gelme; gözle görülür hâle gelme
tedennî : alçalma, gerileme
telif : yazılı hâle getirilen kitap
terakki : ilerleme, yükselme
tetavül etme : uzanma, musallat olma, ele geçirme
tevbih : azarlama, kınama
velâyet : velilik; mânevî mertebeler aşarak Allah’ın yakınlığını ve dostluğunu elde etme (bk. v-l-y)
zekâvet : zekilik, akıllı olma
zelil : aşağı, düşkün
avâm : halk tabakası, sıradan insanlar
bîçare : çaresiz
cazibe : çekim gücü; yararlı şeyleri çekme, elde etmek gücü
cebir : zorlama (bk. c-b-r)
cehalet : cahillik
cerrar : dilenci
cesaret-i milliye : millî cesaret
dâfia : kendini savunma duygusu; zararlı şeyleri def etme gücü
fikr-i milliyet : milliyetçilik düşüncesi (bk. f-k-r)
hakikat : gerçek; birşeyin gerçek mahiyeti (bk. ḥ-ḳ-ḳ)
hayy : diri, canlı (bk. ḥ-y-y)
hazine-i mâneviye : mânevî hazine (bk. a-n-y)
istihdam etme : çalıştırma, kullanma
kumistan : kumluk, çöl
kuvve-i gadabiye : öfke duygusu
kuvve-i şeheviye : şehvet gücü; belli bir menfaate yönelme duyusu
madde-i hayat : hayat maddesi; hayat için lüzumlu olan madde (bk. ḥ-y-y)
mâye-i bekà : bekà mayası; bekàyı ve süreklilği sağlayan maya (bk. b-ḳ-y)
menâfi-i umumiye : genel yararlar, herkesin yararına olan şeyler
menba : kaynak
menfaat : çıkar
mevcudiyetsiz etme : varlıksız etme, varlığını yok etme (bk. v-c-d)
meyyit : ölü, cenaze (bk. m-v-t)
muattal : kullanılamaz hale gelen, âtıl
muhafaza eden : koruyan (bk. ḥ-f-ẓ)
mücmel : kısa, özetlenmiş halde ifade edilen (bk. c-m-l)
müheyyâ etme : hazırlama
müphem : belirsiz, gizli
müteşeyyih : şeyhlik taslayan; şeyh olmadığı halde şeyhlik iddia eden
namus-u milliye : millî namus, şeref
nihayet : son
reis : başkan, lider
sahra : ova, geniş düzlük alan
sayd : av
sehâvet : cömertlik (bk. c-v-d)
sehâvet-i milliye : millî cömertlik (bk. c-v-d)
servet-i dünya : dünya serveti ve zenginliği
sû-i istimal : kötüye kullanma
şahs-ı mânevî : tüzel kişilik; belli bir kişi olmayıp bir topluluktan meydana gelen mânevî kişilik (bk. a-n-y)
şimendifer : tren
şûristan : çorak yer
tafsil : ayrıntılı olarak açıklama
tahazzün etme : depolama, biriktirme
tarik : yol (bk. ṭ-r-ḳ)
tenfir : nefret ettirme
teşkil eden : meydana getiren, oluşturan
vahşet : ilkellik
yeşillenme : ortaya çıkma ve yayılma
zaman-ı sabık : geçmiş zaman
zülâl-i hayat : saf ve tatlı hayat suyu