Gayr-ı meşru tarik, zıdd-ı maksuda gider
1 اَلْقَاتِلُ لاَ يَرِثُ bir düstur-u azîmdir. Gayr-ı meşru tarik ile bir maksada giden zât, galiben maksudunun zıddıyla görür mücazat.
Avrupa muhabbeti gayr-ı meşru muhabbet, hem taklit ve hem ülfet. Âkıbeti mükâfat: mahbubun gaddârâne adâveti, cinâyat. Fâsık-ı mahrum bulmaz ne lezzet ve ne necat.
• • •
Cebir ve İtizalde birer dane-i hakikat bulunur
Ey talib-i hakikat! Maziye, hem musibet; müstakbel ve mâsiyet ayrı görür şeriat. Maziye, mesâibe nazar olur kadere.
Söz olur Cebrîye. Müstakbel ve maâsi, nazar olur teklife. Söz olur İtizâle. İtizal ile Cebir şurada barışırlar.
Şu bâtıl mezheplerde birer dane-i hakikat mevcut, münderiçtir; mahsus mahalli vardır. Bâtıl olan, tâmimdir.
• • •
Acz ve ceza’ biçarelerin kârıdır
Ger istersen hayatı, çareleri bulunan şeyde acze yapışma.
Ger istersen rahatı, çaresi bulunmayan şeyde ceza’a sarılma.
• • •
Bazan küçük birşey büyük bir iş yapar
Öyle şerâit oluyor, tahtında az bir hareke sahibini çıkarıyor tâ âlâ-yı illiyyîn. Öyle hâlât oluyor ki, küçük bir hareket, kâsibini indiriyor tâ esfel-i sâfilîn.
Dipnotlar - Arapça İbareler - Haşiyeler:
1 : Katil miras alamaz. (Tirmizi, Ferâiz: 17; Ebû Dâvud, Diyât: 18; Dârimî, Ferâiz: 41; İbn-i Mâce, Ferâiz: 8, Diyât: 14; Müsned, 1:49.)
Önceki Risale: Otuz Üçüncü Söz / Sonraki Risale: Konferans