Birinci Hatveye 1 فَلاَ تُزَكُّوۤا اَنْفُسَكُمْ âyeti işaret ediyor.

İkinci Hatveye 2 وَلاَ تَكُونُوا كَالَّذِينَ نَسُوا اللّٰهَ فَاَنْسٰيهُمْ اَنْفُسَهُمْ âyeti işaret ediyor.

Üçüncü Hatveye
3 مَاۤ اَصَابَكَ مِنْ حَسَنَةٍ فَمِنَ اللّٰهِ وَمَاۤ اَصَابَكَ مِنْ سَيِّئَةٍ فَمِنْ نَفْسِكَ âyeti işaret ediyor.

Dördüncü Hatveye 4 كُلُّ شَىْءٍ هَاِلكٌ اِلاَّ وَجْهَهُ âyeti işaret ediyor.

Şu Dört Hatvenin kısa bir izahı şudur ki:

BİRİNCİ HATVEDE:

5 فَلاَ تُزَكُّوۤا اَنْفُسَكُمْ âyeti işaret ettiği gibi, tezkiye-i nefis etmemek. Zira, insan, cibilliyeti ve fıtratı hasebiyle nefsini sever. Belki, evvelâ ve bizzat yalnız zâtını sever; başka herşeyi nefsine feda eder. Mâbuda lâyık bir tarzda nefsini metheder; mâbuda lâyık bir tenzihle nefsini meâyipten tenzih ve tebrie eder. Elden geldiği kadar kusurları kendine lâyık görmez ve kabul etmez. Nefsine perestiş eder tarzında, şiddetle müdafaa eder. Hattâ, fıtratında tevdi edilen ve Mâbud-u Hakikînin hamd ve tesbihi için ona verilen cihazat ve istidadı kendi nefsine sarf ederek, 6 مَنِ اتَّخَذَ اِلٰهَهُ هَوٰيهُ sırrına mazhar olur. Kendini görür, kendine güvenir, kendini beğenir. İşte, şu mertebede, şu hatvede tezkiyesi, tathiri, onu tezkiye etmemek, tebrie etmemektir.

Dipnotlar - Arapça İbareler - Haşiyeler:

1 : “Nefislerinizi temize çıkarmayın.” Necm Sûresi, 53:32.
2 : “Allah’ı unutanlar gibi olmayın ki, Allah da onlara kendi nefislerini unutturmuştur.” Haşir Sûresi, 59:19.
3 : “Sana her ne iyilik erişirse Allah’tandır. Sana her ne kötülük gelirse, o da kendi nefsindendir.” Nisâ Sûresi, 4:79.
4 : “Herşey helâk olup gidicidir Ona bakan yüzü müstesnâ.” Kasas Sûresi, 28:88.
5 : “Nefislerinizi temize çıkarmayın.” Necm Sûresi, 53:32.
6 : “Nefsinin arzusunu kendine mâbud edinen kimse...” Furkan Sûresi, 25:43.
« Önceki Sayfa  | | Sonraki Sayfa »
Önceki Risale: Yirmi Beşinci Söz / Sonraki Risale: Yirmi Yedinci Söz
Ekranı Genişlet
Lügat Listesi

Lügatler :

cibilliyet : yaratılıştan gelen huy, karakter
cihazat : cihazlar, organ ve duyular
fıtrat : yaratılış
hamd : övgü, teşekkür
hatve : basamak, mertebe
istidad : kabiliyet, yetenek
izah : açıklama
mâbud : kendisine ibadet edilen
Mâbud-u Hakikî : gerçek ibadet edilmeye layık olan Allah
mazhar : erişme, sahip olma
meâyip : ayıplar, kusurlar
methetmek : övmek
nefis : kişinin kendisi; insanı daima kötülüğe, yasak zevk ve isteklere teşvik eden duygu
perestiş etmek : taparcasına sevmek
sarf etmek : harcamak
sır : gizli gerçek, gizem
tathir : temizleme
tebrie : kusur ve noksandan uzak tutma
tenzih : eksik ve çirkinliklerden arınmış tutma
tesbih : Allah’ı her türlü kusurdan yüce tutarak şanına layık ifadelerle anma
tevdi etmek : bırakmak, emanet etmek
tezkiye : temizleme
tezkiye etmek : temize çıkarmak
tezkiye-i nefis : nefsi temize çıkarma
zât : kendisi
zira : çünkü
Yükleniyor...