Vücud-u insan, tavırdan tavra geçtikçe acip ve muntazam inkılâplar geçiriyor. Nutfeden alâkaya, alâkadan mudgaya, mudgadan azm ve lâhme, azm ve lâhimden halk-ı cedîde, yani insan suretine inkılâbı, gayet dakik düsturlara tâbidir.

O tavırların herbirisinin öyle kavânîn-i mahsusa ve öyle nizâmât-ı muayyene ve öyle harekât-ı muttarıdaları vardır ki, cam gibi, altında bir kast, bir irade, bir ihtiyar, bir hikmetin cilvelerini gösterir.

İşte, şu tarzda o vücudu yapan Sâni-i Hakîm, her sene bir libas gibi o vücudu değiştirir. O vücudun değiştirilmesi ve bekàsı için, inhilâl eden eczaların yerini dolduracak, çalışacak yeni zerrelerin gelmesi için bir terkibe muhtaçtır.

İşte o beden hücreleri, muntazam bir kanun-u İlâhî ile yıkıldığından, yine muntazam bir kanun-u Rabbânî ile tamir etmek için, rızık namıyla bir madde-i lâtifeyi ister ki, o beden uzuvlarının ayrı ayrı hacetleri nisbetinde, Rezzâk-ı Hakikî, bir kanun-u mahsusla taksim ve tevzi ediyor.

Şimdi, o Rezzâk-ı Hakîmin gönderdiği o madde-i lâtifenin etvârına bak. Göreceksin ki, o maddenin zerrâtı, bir kafile gibi küre-i havada, toprakta, suda dağılmışken, birden hareket emrini almışlar gibi bir hareket-i kasdîyi işmam eden bir keyfiyetle toplanıyorlar.
« Önceki Sayfa  | | Sonraki Sayfa »
Önceki Risale: Yirmi Sekizinci Söz / Sonraki Risale: Otuzuncu Söz
Ekranı Genişlet
Lügat Listesi

Lügatler :

acip : şaşırtıcı, hayret verici
alâka : kan pıhtısı, embriyo
âyat : ayetler
azm : kemik
bekà : süreklilik, devamlılık
beyan : açıklama
cilve : görüntü, yansıma
dakik : ince
etvâr : haller, tavırlar
hacet : ihtiyaç
halk-ı cedîd : yeni yaratılış
harekât-ı muttarıda : birbirini düzenli şekilde izleyen hareketler
haşr-i cismanî : bedenle birlikte diriliş
hikmet : herşeyin belirli gayelere yönelik olarak, mânâlı, faydalı ve tam yerli yerinde olması
ihtiyar : seçim, istek, tercih
inhilâl : bozulma, dağılma
inkılâp : değişim, dönüşüm
irade : dileme, tercih
kanun-u İlâhî : Allah’ın kanunu
kanun-u mahsus : özel kanun
kanun-u Rabbânî : Allah’ın kanunu
kast : amaç, hedef
kavânîn-i mahsusa : özel kanunlar
kıyas-ı temsilî : kıyaslama tarzında benzetme, analoji
lâhm : et
madde-i lâtife : güzel ve hoş madde
mudga : et parçası
nizâmât-ı muayyene : belirli düzenler
Nokta Risalesi : Mesnevî-i Nuriye’de yer almaktadır
nutfe : memelilerin yaratıldığı su, meni
Rezzâk-ı Hakikî : gerçek rızık verici Allah
Rezzâk-ı Hakîm : hikmet sahibi rızık verici Allah
Sâni-i Hakîm : herşeyi hikmetle ve san’atlı bir şekilde yapan Allah
vaz etme : koyma, yerleştirme
Yükleniyor...