İşte, bir amele ile bir efendiyi nazara alacağız. Amele, tarz-ı maişet itibarıyla, ecnebî kadınlarla ihtilâta, temasa ve bir ocak yanında oturmaya ve mülevves şeylerin içine karışmaya müptelâ olduğundan, san’at ve maişet itibarıyla tabiat ve nefs-i emmâresi meydanı boş bulup tecavüz edebilir. Onun için, şeriat onların hakkında o tecavüzâta sed çekmek için, “Abdest bozulur, temas etme. Namazını iptal eder, bulaşma” mânevî kulağında bir sadâ-yı semâvî çınlattırır. Amma o efendi, namuslu olmak şartıyla, âdât-ı içtimaiyesi itibarıyla, ahlâk-ı umumiye namına, ecnebî kadınlara temasa müptelâ değil; mülevves şeylerle, nezafet-i medeniye namına kendini o kadar bulaştırmaz. Onun için, şeriat, mezheb-i Hanefî namıyla ona şiddet ve azimet göstermemiş, ruhsat tarafını gösterip hafifleştirmiştir. “Elin dokunmuşsa abdestin bozulmaz; hicab edip kalabalık içinde suyla istinca etmemenin zararı yoktur; bir dirhem kadar fetvâ vardır” der, onu vesveseden kurtarır.

İşte, denizden iki katre, sana misal... Onlara kıyas et. Mizan-ı Şa’rânî mizanıyla, şeriat mizanlarını bu suretle muvazene edebilirsen et.

سُبْحَانَكَ لاَعِلْمَ لَناَۤ اِلاَّ مَاعَلَّمْتَنَاۤ اِنَّكَ اَنْتَ الْعَلِيمُ الْحَكِيمُ1

Dipnotlar - Arapça İbareler - Haşiyeler:

1 : “Seni her türlü noksandan tenzih ederiz. Senin bize öğrettiğinden başka bilgimiz yoktur. Muhakkak ki Sen, ilmi ve hikmeti herşeyi kuşatan Alîm-i Hakîmsin.” Bakara Sûresi, 2:32.
« Önceki Sayfa  | | Sonraki Sayfa »
Önceki Risale: Yirmi Altıncı Söz / Sonraki Risale: Yirmi Sekizinci Söz
Ekranı Genişlet
Lügat Listesi

Lügatler :

âdât-ı içtimaiye : toplum örf ve âdetleri
ahlâk-ı umumiye : genel ahlâk
azimet : takvâ ile günahlardan şiddetle kaçınma
dirhem : üç grama denk olan eski bir ağırlık ölçüsü birimi
ecnebî : yabancı
fetvâ : dinî hüküm, karar
hicap : utanma
ihtilât : karışıp görüşme
istinca : pislikten temizlenme
itibarıyla : özelliğiyle
katre : damla
maişet : geçim, yaşayış
mezheb-i Hanefî : İmam-ı Âzam Ebû Hanîfe’nin kurduğu mezhep
mizan : terazi
Mizan-ı Şa’rânî : İmam Şa’rânî’nin yazdığı dört mezhebin birleştiği ve ayrıldığı tarafları konu alan eser
muvazene : karşılaştırma
mülevves : kirli, bulaşık
müptelâ : tutkun, düşkün
nam : ad
nefs-i emmâre : insanı daima kötülüğe, yasak zevk ve isteklere teşvik eden duygu
nezafet-i medeniye : medenî temizlik
ruhsat : izin, müsaade
sadâ-yı semâvî : İlâhî ses
suret : şekil, biçim
şeriat : Allah tarafından bildirilen kanun ve hükümler
tabiat : yaratılış, karakter, mizaç
tecavüz : haddi aşma, saldırma
tecavüzât : tecavüzler, haddi aşmalar
vesvese : şüphe, kuruntu
Yükleniyor...