Metindeki Lügatları
Bu Risaleye Ait Soru Cevaplar
Lügat Listesi
Lügatler :
abd : kul
acz : acizlik, güçsüzlük
Aleyhissalâtü Vesselâm : Allah’ın salât ve selâmı onun üzerine olsun
azamet : büyüklük
beyan : anlatım
cihet-i tercih : üstünlük yönü, tercih sebebi
def etmek : gidermek, uzaklaştırmak
def’aten : birden bire, bir defada
delâlet : delil olma, gösterme
hâdise : olay
if’al babı :
ispat-ı nüzul : Kur’ân’ın Allah tarafından indirildiğini ispat etme
kat’î : kesin
lâfz : ifade, söz
menşe : kaynak
muâraza : sözle mücadele, karşı gelme
muhatap : hitap edilen
nâzil olma : inme
nebî : peygamber, elçi
nüzûl : inme
Resul-i Ekrem : Allah’ın en şerefli ve değerli elçisi olan Hz. Muhammed (a.s.m.)
tabir : ifade, söz
taciz : âciz bırakma, çaresiz kılma
takdir : gr. lâfız olarak zikredilmediği halde gizli olarak kastedilen mânâyı belirleme, bulma
takdir-i kelâm : sözün gelişi; lâfız olarak zikredilmediği halde, görünen lâfzın altında kapalı olarak bulunan söz, mânâ
tedricen : derece derece, yavaş yavaş
tef’il :
tekit : pekiştirme, kuvvetlendirme
tercihan : tercih edilerek
ulüvv-ü derece : derecenin yüksekliği, üstünlüğü
vârit : gelen
vehim : kuruntu, varsayım
zikredilme : anılma, belirtilme
ziyade : çok
acz : acizlik, güçsüzlük
Aleyhissalâtü Vesselâm : Allah’ın salât ve selâmı onun üzerine olsun
azamet : büyüklük
beyan : anlatım
cihet-i tercih : üstünlük yönü, tercih sebebi
def etmek : gidermek, uzaklaştırmak
def’aten : birden bire, bir defada
delâlet : delil olma, gösterme
hâdise : olay
if’al babı :
ispat-ı nüzul : Kur’ân’ın Allah tarafından indirildiğini ispat etme
kat’î : kesin
lâfz : ifade, söz
menşe : kaynak
muâraza : sözle mücadele, karşı gelme
muhatap : hitap edilen
nâzil olma : inme
nebî : peygamber, elçi
nüzûl : inme
Resul-i Ekrem : Allah’ın en şerefli ve değerli elçisi olan Hz. Muhammed (a.s.m.)
tabir : ifade, söz
taciz : âciz bırakma, çaresiz kılma
takdir : gr. lâfız olarak zikredilmediği halde gizli olarak kastedilen mânâyı belirleme, bulma
takdir-i kelâm : sözün gelişi; lâfız olarak zikredilmediği halde, görünen lâfzın altında kapalı olarak bulunan söz, mânâ
tedricen : derece derece, yavaş yavaş
tef’il :
tekit : pekiştirme, kuvvetlendirme
tercihan : tercih edilerek
ulüvv-ü derece : derecenin yüksekliği, üstünlüğü
vârit : gelen
vehim : kuruntu, varsayım
zikredilme : anılma, belirtilme
ziyade : çok
مِمَّا’daki مِنْ beyanı ifade ettiğinden, 1 فِى شَىْءٍ kelimesinin takdirini ister. Takdir-i kelâm, 2 وَاِنْ كُنْتُمْ فِى رَيْبٍ فِى شَىْءٍ مِمَّا نَزَّلْنَا olsa gerektir.
3 نَزَّلْنَا tâbirinden anlaşılır ki, onların şüphelerinin menşei nüzul sıfatı olup, kat’î cevapları da, ispat-ı nüzuldür.
Tedricen, yani âyet âyet, sûre sûre, hâdiselere göre nüzulü ifade eden tef’il babından نَزَّلْنَا kelimesinin, def’aten nüzule delâlet eden if’al babından 4 اَنْزَلْنَا kelimesine tercihan zikredilmesi, onların, dâvâlarında “Niçin Kur’ân def’aten nâzil olmamıştır?” diye delil getirdiklerine işarettir.
5 عَبْدِنَا Abd lâfzının nebî veya Muhammed (a.s.m.) lâfızlarına cihet-i tercihi; abd tâbiri, Peygamber Aleyhissalâtü Vesselâmın azametine ve ibadetin ulüvv-ü derecesine işaret olduğu gibi, 6 اُعْبُدُوا emrini tekittir ve Resul-i Ekrem hakkında vârit olan vehimleri def etmektir ki, o zat bütün insanlardan ziyade ibadet yapmış ve Kur’ân’ı okumuştur.
7 ﴾فَاْتُوا﴿ Bu emir, tâciz içindir. Yani emirden maksat, muhataptan birşey talep değildir. Ancak, başlarına vurmakla muarazaya, tecrübeye dâvet etmektir ki, aczleri meydana çıksın.
3 نَزَّلْنَا tâbirinden anlaşılır ki, onların şüphelerinin menşei nüzul sıfatı olup, kat’î cevapları da, ispat-ı nüzuldür.
Tedricen, yani âyet âyet, sûre sûre, hâdiselere göre nüzulü ifade eden tef’il babından نَزَّلْنَا kelimesinin, def’aten nüzule delâlet eden if’al babından 4 اَنْزَلْنَا kelimesine tercihan zikredilmesi, onların, dâvâlarında “Niçin Kur’ân def’aten nâzil olmamıştır?” diye delil getirdiklerine işarettir.
5 عَبْدِنَا Abd lâfzının nebî veya Muhammed (a.s.m.) lâfızlarına cihet-i tercihi; abd tâbiri, Peygamber Aleyhissalâtü Vesselâmın azametine ve ibadetin ulüvv-ü derecesine işaret olduğu gibi, 6 اُعْبُدُوا emrini tekittir ve Resul-i Ekrem hakkında vârit olan vehimleri def etmektir ki, o zat bütün insanlardan ziyade ibadet yapmış ve Kur’ân’ı okumuştur.
7 ﴾فَاْتُوا﴿ Bu emir, tâciz içindir. Yani emirden maksat, muhataptan birşey talep değildir. Ancak, başlarına vurmakla muarazaya, tecrübeye dâvet etmektir ki, aczleri meydana çıksın.
Dipnotlar - Arapça İbareler - Haşiyeler:
1 : Bir şeyle ilgili.
2 : “Eğer indirdiklerimizden herhangibir şüphe duyuyorsanız..” Bakara Sûresi, 2:23.
3 : İndirdik.
4 : Bir defada indirdik.
5 : Kulumuza.
6 : İbadet edin.
7 : Getirin, ortaya koyun.
2 : “Eğer indirdiklerimizden herhangibir şüphe duyuyorsanız..” Bakara Sûresi, 2:23.
3 : İndirdik.
4 : Bir defada indirdik.
5 : Kulumuza.
6 : İbadet edin.
7 : Getirin, ortaya koyun.
Önceki Risale: 21-22. âyetin tefsiri / Sonraki Risale: 25. âyetin tefsiri
Lügatler :
abd : kul
acz : acizlik, güçsüzlük
Aleyhissalâtü Vesselâm : Allah’ın salât ve selâmı onun üzerine olsun
azamet : büyüklük
beyan : anlatım
cihet-i tercih : üstünlük yönü, tercih sebebi
def etmek : gidermek, uzaklaştırmak
def’aten : birden bire, bir defada
delâlet : delil olma, gösterme
hâdise : olay
if’al babı :
ispat-ı nüzul : Kur’ân’ın Allah tarafından indirildiğini ispat etme
kat’î : kesin
lâfz : ifade, söz
menşe : kaynak
muâraza : sözle mücadele, karşı gelme
muhatap : hitap edilen
nâzil olma : inme
nebî : peygamber, elçi
nüzûl : inme
Resul-i Ekrem : Allah’ın en şerefli ve değerli elçisi olan Hz. Muhammed (a.s.m.)
tabir : ifade, söz
taciz : âciz bırakma, çaresiz kılma
takdir : gr. lâfız olarak zikredilmediği halde gizli olarak kastedilen mânâyı belirleme, bulma
takdir-i kelâm : sözün gelişi; lâfız olarak zikredilmediği halde, görünen lâfzın altında kapalı olarak bulunan söz, mânâ
tedricen : derece derece, yavaş yavaş
tef’il :
tekit : pekiştirme, kuvvetlendirme
tercihan : tercih edilerek
ulüvv-ü derece : derecenin yüksekliği, üstünlüğü
vârit : gelen
vehim : kuruntu, varsayım
zikredilme : anılma, belirtilme
ziyade : çok
acz : acizlik, güçsüzlük
Aleyhissalâtü Vesselâm : Allah’ın salât ve selâmı onun üzerine olsun
azamet : büyüklük
beyan : anlatım
cihet-i tercih : üstünlük yönü, tercih sebebi
def etmek : gidermek, uzaklaştırmak
def’aten : birden bire, bir defada
delâlet : delil olma, gösterme
hâdise : olay
if’al babı :
ispat-ı nüzul : Kur’ân’ın Allah tarafından indirildiğini ispat etme
kat’î : kesin
lâfz : ifade, söz
menşe : kaynak
muâraza : sözle mücadele, karşı gelme
muhatap : hitap edilen
nâzil olma : inme
nebî : peygamber, elçi
nüzûl : inme
Resul-i Ekrem : Allah’ın en şerefli ve değerli elçisi olan Hz. Muhammed (a.s.m.)
tabir : ifade, söz
taciz : âciz bırakma, çaresiz kılma
takdir : gr. lâfız olarak zikredilmediği halde gizli olarak kastedilen mânâyı belirleme, bulma
takdir-i kelâm : sözün gelişi; lâfız olarak zikredilmediği halde, görünen lâfzın altında kapalı olarak bulunan söz, mânâ
tedricen : derece derece, yavaş yavaş
tef’il :
tekit : pekiştirme, kuvvetlendirme
tercihan : tercih edilerek
ulüvv-ü derece : derecenin yüksekliği, üstünlüğü
vârit : gelen
vehim : kuruntu, varsayım
zikredilme : anılma, belirtilme
ziyade : çok
