1 ﴾فَاَحْيَاكُمْ﴿ Bu ف tâkip ve ittisali ifade eder. Yani, mâkabliyle mâbadinin arasında mesafe olmayacaktır. Halbuki burada, mevt ile hayat arasında uzun bir mesafe vardır. Evet, fakat bu ف Sânii ispat eden delillerin menşeine işarettir ki, o zerratın hiç bir vasıta ve esbab olmaksızın cemadiyetten hayvaniyete def’aten intikal etmesi, zihni, Sânii ikrar etmeye mecbur eder. Ve keza, o zerrat, mevat halinde iken vaziyetleri sabit olmadığından, şe’nleri ve iktizaları, fasılasız tâkiptir.
S – اَحْيَاكُمْ’ün yerine niçin 2 صِرْتُمْ اَحْيَاۤءً denilmemiştir?
C - اَحْيَاكُمْ hayatın Cenâb-ı Hak tarafından i’tâ edildiğine sarahaten delâlet eder. صِرْتُمْ اَحْيَاۤءً’de o delâlet yoktur. Yalnız “Hayat sahibi oldunuz” mânâsına delâlet eder.
3 ثُمَّ يُمِيتُكُمْ Bunun yerine 4 تَمُوتُونَ zikredilmemesi, mevtin, kaderin takdiriyle, kudretin büyük bir tasarrufu olduğuna işarettir. Evet, ömr-ü tabiîsini bitirip sonra ölenler pek azdır. Kısm-ı âzamı, ömr-ü tabiîsi esnasında ölürler. Demek mevt, tabiî bir netice değildir, ancak cesedin inhilâliyle dağılmasından ibarettir. Yoksa ruhun fenâsıyla değildir. Mevt ile ceset dağılır, ruh bâki kalır. 5 ﴾ثُمَّ يُحْيِيكُمْ﴿ mâkabliyle mâbadi arasında bu’d-u mesâfeyi ifade eden 6 ثُمَّ imâte ile ikinci ihya arasında kocaman âlem-i berzahın fasıla olduğuna işarettir.
S – اَحْيَاكُمْ’ün yerine niçin 2 صِرْتُمْ اَحْيَاۤءً denilmemiştir?
C - اَحْيَاكُمْ hayatın Cenâb-ı Hak tarafından i’tâ edildiğine sarahaten delâlet eder. صِرْتُمْ اَحْيَاۤءً’de o delâlet yoktur. Yalnız “Hayat sahibi oldunuz” mânâsına delâlet eder.
3 ثُمَّ يُمِيتُكُمْ Bunun yerine 4 تَمُوتُونَ zikredilmemesi, mevtin, kaderin takdiriyle, kudretin büyük bir tasarrufu olduğuna işarettir. Evet, ömr-ü tabiîsini bitirip sonra ölenler pek azdır. Kısm-ı âzamı, ömr-ü tabiîsi esnasında ölürler. Demek mevt, tabiî bir netice değildir, ancak cesedin inhilâliyle dağılmasından ibarettir. Yoksa ruhun fenâsıyla değildir. Mevt ile ceset dağılır, ruh bâki kalır. 5 ﴾ثُمَّ يُحْيِيكُمْ﴿ mâkabliyle mâbadi arasında bu’d-u mesâfeyi ifade eden 6 ثُمَّ imâte ile ikinci ihya arasında kocaman âlem-i berzahın fasıla olduğuna işarettir.
Dipnotlar - Arapça İbareler - Haşiyeler:
1 : “Sizi diriltti (dünyaya getirip hayat verdi).” Bakara Sûresi, 2:28.
2 : Hayat sahibi oldunuz.
3 : “Şunu bilin ki, sonra sizi (eceliniz gelince) O öldürecek.” Bakara Sûresi, 2:28
4 : Ölürsünüz.
5 : “Sonra sizi tekrar (âhirette) O diriltecek.” Bakara Sûresi, 2:28.
6 : Sonra.
2 : Hayat sahibi oldunuz.
3 : “Şunu bilin ki, sonra sizi (eceliniz gelince) O öldürecek.” Bakara Sûresi, 2:28
4 : Ölürsünüz.
5 : “Sonra sizi tekrar (âhirette) O diriltecek.” Bakara Sûresi, 2:28.
6 : Sonra.
Önceki Risale: 26-27. âyetin tefsiri / Sonraki Risale: 29. âyetin tefsiri